Συνέχεια στο «κρυφτούλι» και στην προσπάθεια αποφυγής των κυρώσεων που έχουν επιβάλει οι χώρες της Δύσης δίνουν τα ρωσικά «αόρατα» τάνκερ, τα οποία – σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές – εντόπισαν ένα νέο hotspot για μεταφορτώσεις ρωσικού πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο (STS), αυτή τη φορά στα διεθνή ύδατα μεταξύ Χίου και Ικαρίας.
Συγκεκριμένα, μετά την επιβολή του εμπάργκο από την Ευρωπαϊκή Ενωση στις εισαγωγές ρωσικών προϊόντων πετρελαίου τον Φεβρουάριο του 2023, οι traders βρήκαν τρόπους να συνεχίσουν τις εξαγωγές αργού πετρελαίου και ντίζελ από τα ρωσικά λιμάνια στη Βραζιλία, την Τουρκία, τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, την Ασία, αλλά και σε άλλα πλοία.
Ενα από τα πρώτα σημεία όπου πραγματοποιούνταν ship to ship μεταφορτώσεις ήταν στον Λακωνικό Κόλπο, μεταξύ Ελαφονήσου και Ταίναρου, όπου πολλές φορές δεκάδες τάνκερ περίμεναν αγκυροβολημένα προκειμένου να «ανοίξει» κάποια θέση και να μεταφορτώσουν το πετρέλαιο που μετέφεραν. Ωστόσο, στις αρχές του καλοκαιριού οι traders ρωσικού πετρελαίου απομακρύνθηκαν από το σημείο υπό την πίεση του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, με τα διεθνή μέσα να τονίζουν πως βρέθηκαν νέα μέρη προκειμένου να «μεταγγίζονται» φορτία αργού στη Μεσόγειο Θάλασσα. Τον Απρίλιο, η χώρα μας εξέδωσε δύο NOTAM για στρατιωτικές ασκήσεις στην περιοχή του Λακωνικού Κόλπου, υποχρεώνοντας τα εμπορικά και άλλα πλοία να αποφύγουν την περιοχή.
Πλέον, η θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της πόλης Nador στο ανατολικό άκρο των ακτών του Μαρόκου αποτέλεσε ένα από τα καινούργια σημεία, ενώ – όπως φαίνεται – η επιστροφή στο Αιγαίο είναι γεγονός. Οπως μετέδωσε χαρακτηριστικά το πρακτορείο Reuters, μόνο τον Ιούλιο, τουλάχιστον τέσσερα πλοία που μετέφεραν περίπου 123.000 μετρικούς τόνους ντίζελ και βενζίνης, τα οποία φορτώθηκαν στη Μαύρη Θάλασσα και στα ρωσικά λιμάνια Taman και Tuapse, κινήθηκαν για μεταφόρτωση του πετρελαίου στα διεθνή ύδατα βόρεια της Ικαρίας και νότια της Χίου. Επιπλέον, τρία ακόμη πλοία με φορτία 100.000 τόνων βενζίνης από το ρωσικό Tuapse εντοπίστηκαν νότια των νησιών του Βόρειου Αιγαίου τον Αύγουστο, οδεύοντας για μεταφόρτωση σε άλλα πλοία.
Οι κυρώσεις
Υπενθυμίζεται πως τον Ιούνιο οι χώρες της ΕΕ ενέκριναν τη 14η δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η οποία είχε ως στόχο την πάταξη του λεγόμενου «σκιώδoυς» στόλου μεταφοράς ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων. Αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι και ένας από τους λόγους που αυξήθηκαν οι μεταφορτώσεις ρωσικού πετρελαίου, με τον «σκιώδη» στόλο να επιτρέπει στη Μόσχα τη δημιουργία μιας παράλληλης ναυτιλιακής δομής που μπορεί να αντέξει τις «φουρτούνες», με εκατοντάδες δεξαμενόπλοια αδιαφανούς ιδιοκτησίας, που χρησιμοποιούν πολύπλοκες διαδρομές.
Οι μυστικές τακτικές των ρωσικών πλοίων περιλαμβάνουν – μεταξύ άλλων – απενεργοποίηση του ίχνους στο σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS), μεταφορτώσεις STS, αλλαγή σημαίας ή αλλαγή της χώρας νηολόγησης ενός πλοίου, αλλά και σύνθετες δομές ιδιοκτησίας και διαχείρισης που αλλάζουν κάθε μήνα.
Με αυτά τα πλοία τα ομοσπονδιακά έσοδα της Ρωσίας εκτινάχθηκαν σε ρεκόρ 320 δισ. δολαρίων το 2023. Παράλληλα, όπως προκύπτει από στοιχεία του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, τα κέρδη του Κρεμλίνου από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου αυξήθηκαν το φετινό πρώτο εξάμηνο του 2024 κατά περίπου 41% σε ετήσια βάση. Περίπου το ένα τρίτο των χρημάτων δαπανήθηκε για τον πόλεμο στην Ουκρανία το 2023, ενώ, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό πρόκειται να χρηματοδοτήσει τη σύγκρουση το 2024.
