Κάμαλα Χάρις: Πώς θα είναι ο δικός της Λευκός Οίκος

Εάν κερδίσει στις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου η Κάμαλα Χάρις, αναμένεται να διαλέξει ένα νέο υπουργικό συμβούλιο συνδυάζοντας σημερινά στελέχη της κυβέρνησης Μπάιντεν με στελέχη νεότερα και περισσότερους Αφροαμερικανούς, ενώ σημαντικές είναι και οι αλλαγές που θα κάνει στην εξωτερική πολιτική. Οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον συζητούν τη διαμόρφωση της επόμενης κυβέρνησης των Δημοκρατικών – εάν υπάρξει. Οπως γράφει η ιστοσελίδα Axios, η Χάρις γενικά αποστρέφεται το ρίσκο, όμως δίπλα στα γνωστά ονόματα της σημερινής κυβέρνησης θα προσθέσει αρκετά νέα.

Για την κομβική θέση του επιτελάρχη του Λευκού Οίκου δεν αποκλείεται η Χάρις να επιλέξει τον πρώτο Αφροαμερικανό, τον πρώην υπουργό Δικαιοσύνης Ερικ Χόλντερ, ή την πρώτη γυναίκα, τη στενή συνεργάτιδά της Λορέιν Βολς.

Σύμφωνα με πληροφορίες των αμερικανικών ΜΜΕ, γυναίκα μπορεί να είναι η επιλογή και για το υπουργείο Αμυνας – ίσως η Μισέλ Φλορνόι, η οποία είχε διατελέσει υφυπουργός Αμυνας επί Μπαράκ Ομπάμα. Για το υπουργείο Οικονομικών ακούγεται το όνομα της υπουργού Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στους επιχειρηματίες. Αλλα στελέχη στα οικονομικά υπουργεία θεωρείται ότι μπορεί να είναι ο Ουόλι Αντεγέμο, σήμερα αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, και ο Μπλερ Εφρον, επικεφαλής επενδυτικής τράπεζας. Για το υπουργείο Εμπορίου ακούγεται το όνομα του Ρέι Μαγκουάιρ, προέδρου της επενδυτικής τράπεζας Lazard, και του Τσαρλς Φίλιπς. Για τη θέση του πρεσβευτή των ΗΠΑ στον ΟΗΕ συζητείται έντονα το όνομα του 42χρονου υπουργού Μεταφορών Πιτ Μπούτιτζετζ. Ηταν αντίπαλος της Χάρις για το χρίσμα το 2020, αλλά έκτοτε οι σχέσεις τους έχουν αποκατασταθεί.

Οσον αφορά το ιδιαίτερα σημαντικό υπουργείο Εξωτερικών, στη λίστα των επιλογών είναι ο γερουσιαστής Κρις Κουνς, μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, ο διευθυντής της CIA Μπιλ Μπερνς και ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν. Ο Φιλ Γκόρντον, σήμερα σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της αντιπροέδρου, αναμένεται να μείνει στο πλευρό της εάν εκείνη εκλεγεί στο Οβάλ Γραφείο. Ούτως ή άλλως θεωρείται ότι ο Γκόρντον είναι εκείνος που έχει διαμορφώσει – και θα συνεχίσει να διαμορφώνει – την προσέγγιση της Κάμαλα Χάρις στην εξωτερική πολιτική.

Συντάκτες του περιοδικού «Foreign Policy» μελέτησαν τις θέσεις και τα βιβλία που έχουν γράψει οι στενοί της σύμβουλοι και πιθανολογούν ότι μπορεί να υιοθετήσει μια πιο ήπια εξωτερική πολιτική, «λιγότερο αλαζονική».

Στα γραπτά τους, ο σύμβουλός της Φιλ Γκόρντον και η αναπληρώτρια σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Ρεμπέκα Λίσνερ έχουν φτιάξει το περίγραμμα μιας νέας οπτικής όπου η Ουάσιγκτον αποδέχεται με ειλικρίνεια τις υπερβολές του παρελθόντος και περιορίζει τις φιλοδοξίες της. Ή, όπως έγραψε το 2020 η Λίσνερ στο βιβλίο «Ενας Ανοιχτός Κόσμος: Πώς η Αμερική μπορεί να νικήσει τον αγώνα για την τάξη του 21ου αιώνα», «οι ΗΠΑ θα πρέπει να εγκαταλείψουν τη στρατηγική υπεροχή και την ολοένα και πιο ξεπερασμένη μεταψυχροπολεμική “φιλελεύθερη διεθνή τάξη”».

Αντί να επιδιώκουν να παραμείνουν ο αδιαμφισβήτητος ηγεμόνας, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να περιορίσουν σοβαρά τον παγκόσμιο ρόλο τους, έγραψαν η Λίσνερ και η Μίρα Ραπ-Χούπερ, η οποία είναι επί του παρόντος διευθύντρια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Μπάιντεν για την Ανατολική Ασία και την Ωκεανία. Τονίζουν ότι είναι ώρα για την Ουάσιγκτον να απορρίψει τον «μεσσιανικό» στόχο να μεταμορφώσει τον κόσμο σύμφωνα με την εικόνα της – τη βασική πολιτική προσέγγιση των Ηνωμένων Πολιτειών που ανάγεται στους προέδρους Ρούζβελτ και Τρούμαν. «Αντίθετα, θα πρέπει να καταλήξει σε έναν πολύ πιο στενό ρόλο: απλώς να διατηρήσει ένα ανοιχτό παγκόσμιο σύστημα στο οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να ευημερήσουν». Δηλαδή προτείνουν οι πολιτικές ηγεμονίας να αντικατασταθούν από τον πολύ πιο μετριοπαθή στόχο της εξασφάλισης ενός «προσβάσιμου παγκόσμιου κοινού».

Ο Φιλ Γκόρντον πιθανότατα συμφωνεί. Το δικό του βιβλίο του 2020, «Χάνοντας το μακροπρόθεσμο παιχνίδι: Η εσφαλμένη υπόσχεση αλλαγής καθεστώτων στη Μέση Ανατολή», αποτελεί μια σκληρή ανασκόπηση των διαφόρων αποτυχημένων προσπαθειών των ΗΠΑ στην περιοχή τα τελευταία 70 χρόνια. Ο Γκόρντον συμπεραίνει ότι η υποκίνηση αλλαγής καθεστώτος σχεδόν ποτέ δεν λειτουργεί – Ιράν, Αφγανιστάν, Ιράκ, Αίγυπτος, Λιβύη, Συρία. «Σε όλα αυτά τα μέρη υποτιμήθηκαν οι προκλήσεις της ανατροπής ενός καθεστώτος, υπερτιμήθηκε η απειλή που αντιμετώπιζαν οι ΗΠΑ, έγιναν αποδεκτά τα αισιόδοξα αφηγήματα εξόριστων ή ντόπιων με λίγη ισχύ και συγκεκριμένα συμφέροντα, δεν έγινε εφικτό να προβλεφθεί το χάος που αναπόφευκτα ακολουθεί και τελικά βρεθήκαμε να πληρώνουμε το κόστος – σε κάποιες περιπτώσεις άνω του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων και χιλιάδες ζωές Αμερικανών – για πολλά χρόνια ή ακόμα και δεκαετίες».

Τι πλαίσιο διαμορφώνουν αυτές οι απόψεις; Ο Γκόρντον – τον οποίο το «Politico» χαρακτηρίζει ως «τον σύμμαχο που έχει τώρα η Ευρώπη στην ομάδα της Κάμαλα Χάρις» – και η Λίσνερ, οι δύο κορυφαίοι σύμβουλοι εξωτερικής πολιτικής της γυναίκας που μπορεί να γίνει η επόμενη πρόεδρος των ΗΠΑ, φαίνεται ότι είναι στην πορεία να κωδικοποιήσουν, ίσως για τις επόμενες δεκαετίες, ένα δόγμα αποφυγής παρεμβάσεων στο εξωτερικό, το οποίο έχουν αρχίσει να υιοθετούν τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικανοί. Στον οικονομικό τομέα θα παραμείνουν οι ΗΠΑ ανοιχτές στον κόσμο, όπως υποστηρίζει η Λίσνερ. Οπως έγραψε ο Φαρίντ Ζακάρια στο πρόσφατο βιβλίο του «Εποχή των επαναστάσεων», για τα δύο πολιτικά κόμματα το παλιό χάσμα «Αριστερά και Δεξιά» έχει αντικατασταθεί από έναν αγώνα μεταξύ εκείνων που θέλουν να κρατήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ανοιχτές στον κόσμο και εκείνων που θέλουν μια κλειστή χώρα περισσότερο από ποτέ.