Οι φόβοι ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέλει να στείλει ένα εκατομμύριο ουκρανούς πρόσφυγες στην ΕΕ δεν είναι ο μόνος λόγος για τον οποίο μιλούν αναλυτές για επιστροφή του μεταναστευτικού / προσφυγικού ζητήματος στο επίκεντρο της πολιτικής στην ΕΕ τις επόμενες εβδομάδες και μήνες. Η φονική επίθεση με μαχαίρι που πραγματοποίησε το βράδυ της περασμένης Παρασκευής στην πόλη Ζόλινγκεν της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας ένας 26χρονος Σύρος που φέρεται να σχετίζεται με το ISIS συγκλόνισε τη χώρα, παραμονές των υψηλού κινδύνου περιφερειακών εκλογών που θα γίνουν την Κυριακή σε δύο κρατίδια της Ανατολικής Γερμανίας – ενισχύει όμως παράλληλα την ανησυχία πολλών αξιωματούχων σε όλη την ΕΕ για την άνοδο της Ακροδεξιάς και της αντιμεταναστευτικής ρητορικής.
Ο καγκελάριος Σολτς
Επισκεπτόμενος προχθές τον τόπο της επίθεσης που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων οκτώ στο Ζόλινγκεν, ο γερμανός καγκελάριος υποσχέθηκε να αυστηροποιήσει τη νομοθεσία για τα όπλα, να μειώσει την εισροή παράτυπων μεταναστών και να αυξήσει τις απελάσεις – ο 26χρονος συλληφθείς είχε φτάσει στη Γερμανία το 2022 και εις βάρος του εκκρεμούσε εντολή απέλασης προς τη Βουλγαρία, αφού εκεί είχε καταγραφεί η είσοδός του στην ΕΕ, για αυτό και ο Ολαφ Σολτς τον χαρακτήρισε «περίπτωση Δουβλίνου». Παράλληλα, ο Σολτς απηύθυνε έκκληση για μία «ειδική ομάδα» από επιλεγμένες χώρες της ΕΕ που θα εξετάσει την εφαρμογή των κανόνων για το άσυλο, προσθέτοντας αινιγματικά ότι «κάποια πράγματα θα πρέπει να αλλάξουν στο ευρωπαϊκό δίκαιο».
Ποσοστό – ρεκόρ
Αυτές οι ασυνήθιστα σκληρές για τον ίδιο και το Βερολίνο δηλώσεις έχουν προφανώς άμεση σχέση με το ποσοστό-ρεκόρ που αναμένεται να εξασφαλίσει την Κυριακή στη Σαξονία και τη Θουριγγία η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το ακροδεξιό κόμμα που κατηγορεί διαδοχικές κυβερνήσεις της χώρας ότι προκάλεσαν «χάος» υποδεχόμενες πάρα πολλούς μετανάστες και καταγγέλλει την κυβέρνηση Σολτς ως «συνένοχη» στην ισλαμιστική βία. Οπως σημειώνει το Politico, απομένει να φανεί αν οι δηλώσεις του γερμανού καγκελάριου αποτελούν όντως ένα σημάδι ότι το Βερολίνο, το οποίο λειτουργούσε μέχρι τώρα σε ό,τι αφορά το Μεταναστευτικό ως μετριοπαθής δύναμη, ετοιμάζεται να ενταχθεί στην κατηγορία των «γερακιών» – εκεί όπου βρίσκονται ήδη η Ιταλία, η Ολλανδία, η Δανία, και άλλοι. Το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο δεν πρόκειται να τεθεί πλήρως σε ισχύ πριν περάσουν ακόμα δύο χρόνια και στο μεταξύ αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ζητούν «εργαλεία και μέτρα» ώστε να δράσουν πιο αποτελεσματικά εναντίον της παράτυπης μετανάστευσης.
Βραχυπρόθεσμα, επισημαίνουν οι «Financial Times», η επίθεση στο Ζόλινγκεν θυμίζει τους πολιτικούς κινδύνους που εγκυμονεί η αναζωπύρωση της Ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, μόλις λίγες εβδομάδες αφότου τα κεντρώα κόμματα πανηγύρισαν, στις ευρωεκλογές, αυτό που θεώρησαν ως επιβεβαίωση της κυριαρχίας τους στην πολιτική σκηνή της ΕΕ. Μακροπρόθεσμα, πολλοί στην Ευρώπη ανησυχούν ότι μια σπασμωδική αντίδραση της Γερμανίας – που θα μπορούσε να περιλαμβάνει νέους συνοριακούς ελέγχους και πιθανώς ακόμη και ελέγχους στην κυκλοφορία στο εσωτερικό της χώρας – θα μπορούσε να προκαλέσει μια έξαρση παρόμοιων μονομερών κινήσεων από άλλες χώρες όπου είναι δημοφιλής η αντιμεταναστευτική ρητορική.
Η εννιαία αγορά
Κάτι τέτοιο θα υπονόμευε τις βασικές αρχές της ζώνης ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν και θα επιβάρυνε περαιτέρω μια θεμελιώδη πτυχή της ενιαίας αγοράς της ΕΕ. «Δεν μπορούμε να αντιδράσουμε [σε αυτή την επίθεση] χτυπώντας την πόρτα στα πρόσωπα ανθρώπων που συχνά οι ίδιοι προσπαθούν να ξεφύγουν από τους ισλαμιστές», δήλωσε ο Κέβιν Κιούνερτ, γενικός γραμματέας του SPD, του κόμματος του Σολτς. Πολλοί στις Βρυξέλλες ελπίζουν ότι θα επικρατήσει αυτή η πιο ψύχραιμη αντίδραση.
