Πλατεία Αριστοτέλους, Αγία Σοφία, Τσιμισκή: στους δρόμους της Θεσσαλονίκης βρίσκεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα ο πρώτος κινητός Χώρος Εποπτευόμενης Χρήσης (ΧΕΧ) του ΟΚΑΝΑ, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα εξάρτησης στο πεδίο.

Πρόκειται για την πρώτη τέτοια κινητή μονάδα σε όλη τη χώρα, στην οποία ενεργοί χρήστες μπορούν να κάνουν χρήση ουσιών επιτηρούμενοι, με ασφάλεια, με καθαρά σύνεργα, μειώνοντας τους κινδύνους για την υγεία τους αλλά και τη μετάδοση νοσημάτων.

Είναι ένα έργο που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, με την έγκριση να βγαίνει τον περασμένο Ιανουάριο, και μόλις πριν από έναν μήνα ήταν σχεδόν έτοιμο να κυκλοφορήσει. Δεν είναι τυχαίο, δε, που ο κινητός ΧΕΧ είναι ένα από τα τρία ορόσημα του υπουργείου Υγείας.

Η κινητή μονάδα που εκτός από τις πιάτσες των ναρκωτικών εντός του μητροπολιτικού δήμου της Θεσσαλονίκης κυκλοφορεί και στα περίχωρα, όπως στον Δενδροπόταμο, τον Εύοσμο και τη Χαλκηδόνα, περιλαμβάνει δύο ειδικά διαμορφωμένες θέσεις τόσο για ενέσιμη όσο και για εισπνεόμενη χρήση, ψυχοδραστικών ουσιών, με τη βοήθεια εξιδεικευμένου επιστημονικού προσωπικού. Συνολικά 28 άτομα προσωπικό «τρέχουν» το πρότζεκτ, μεταξύ των οποίων ψυχολόγοι, γιατρός, νοσηλευτές, κοινωνικοί λειτουργοί και οδηγοί. Μάλιστα, την κινητή μονάδα εποπτευόμενης χρήσης πλαισιώνει και μια ομάδα street work.

Οπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο προϊστάμενος Δικτύου Αμεσης Πρόσβασης ΟΚΑΝΑ Θεσσαλονίκης, Παναγιώτης Ζούπας, «το στρατηγικό πλεονέκτημα του κινητού ΧΕΧ είναι ότι δύναται να καλύπτει τους χώρους συνάθροισης των χρηστών, με αποτέλεσμα την αμεσότερη πρόσβαση σε υπηρεσίες. Αλλωστε, διαθέτει ιατρικό εξοπλισμό και χώρο για την παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και την αντιμετώπιση περιστατικών υπερδοσολογίας». Προσθέτει, δε, πως με τον κινητό ΧΕΧ ολοκληρώνεται περαιτέρω το Δίκτυο Υπηρεσιών Αμεσης Πρόσβασης της Θεσσαλονίκης, καθώς διευκολύνεται η διασύνδεση των ληπτών των υπηρεσιών με τις υπόλοιπες δομές του Δικτύου, με απώτερο σκοπό την παραπομπή και ένταξή τους σε θεραπευτικά προγράμματα.

Μέχρι στιγμής ο κινητός ΧΕΧ βρίσκεται σε 24ωρη λειτουργία τρεις φορές την εβδομάδα ενώ τις υπόλοιπες τέσσερις ημέρες βγαίνει στον δρόμο 8 το πρωί με 10 το βράδυ. Η λειτουργία του είναι προσώρας δοκιμαστική, μέχρι να δουν οι υπεύθυνοι εάν χρειάζεται να βρίσκεται εν κινήσει καθημερινά όλο το 24ωρο.

Στο μεταξύ, οι πρώτοι κινητοί ΧΕΧ αναμένονταν να κυκλοφορήσουν εδώ και χρόνια στους δρόμους της Αθήνας. Μάλιστα, η κεντρική ιδέα ήταν ο σταθερός Χώρος Εποπτευόμενης Χρήσης του ΟΚΑΝΑ, ο οποίος λειτουργεί εδώ και περίπου δυόμισι χρόνια στον αριθμό 46 της οδού Καποδιστρίου στο κέντρο της Αθήνας, να συμπληρωθεί, έπειτα από απόφαση του Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ, από αντίστοιχες κινητές μονάδες. Το αρχικό, δε, χρονοδιάγραμμα ήθελε τις μονάδες αυτές να βγαίνουν στους δρόμους της πρωτεύουσας προς το τέλος του 2020. Σχεδόν τεσσεράμισι χρόνια μετά, παραμένουν ακόμη στα… χαρτιά.

Στην Αθήνα

Στελέχη του Δήμου Αθηναίων ξεκαθαρίζουν στα «ΝΕΑ» πως έπειτα από πολύμηνη καθυστέρηση, εξαιτίας γραφειοκρατικών διαδικασιών, «είμαστε πολύ κοντά οι μονάδες να βγουν στους δρόμους της Αθήνας». Αξίζει να σημειωθεί πως ο δήμος έχει ήδη παραλάβει δύο – και όχι πέντε, όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός – κινητές μονάδες, 10 τόνων η καθεμία. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτές θα είναι στελεχωμένες με νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό, ψυχολόγους αλλά και κοινωνικούς λειτουργούς. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι μεταξύ του προσωπικού που θα τις στελεχώσει θα υπάρχουν και ειδικοί θεραπευτές, οι οποίοι θα είναι απεξαρτημένοι και θα βοηθούν στην προσέγγιση των εξαρτημένων ατόμων στον δρόμο.

Ηδη πάντως ο ΟΚΑΝΑ έχει πάρει έγκριση – δόθηκε πριν από τον Αύγουστο – προκειμένου να λειτουργήσει τρεις κινητούς ΧΕΧ στην Αθήνα – στα πρότυπα της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η διαδικασία θα διαρκέσει ένα εξάμηνο. Αυτό σημαίνει πως οι τρεις αυτές κινητές μονάδες μαζί με τις δύο, που είναι σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων, θα ριχτούν στην καθημερινή μάχη της μείωσης της βλάβης και της πρόληψης των περιστατικών υπερδοσολογίας.