Tο Calvijn College ήταν ένα από τα πρώτα σχολεία στην Ολλανδία που απαγόρευσαν τα κινητά τηλέφωνα. Τέσσερα χρόνια μετά, οι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι η κουλτούρα του σχολείου έχει αλλάξει. Οι μαθητές παίζουν και μιλούν μεταξύ τους, είναι πιο συγκεντρωμένοι στη διάρκεια του μαθήματος, κοινωνικοποιούνται περισσότερο, ενώ μειώθηκε ο διαδικτυακός εκφοβισμός.
Πριν από έξι χρόνια, καθώς οι υπεύθυνοι του ολλανδικού σχολείου Calvijn άρχισαν να εξετάζουν το ενδεχόμενο να απαγορεύσουν τα τηλέφωνα από τα σχολεία τους, η ιδέα άφησε μερικούς μαθητές άναυδους. «Μας ρώτησαν αν νομίζαμε ότι ζούμε στο 1800», λέει ο Jan Bakker, ο πρόεδρος του σχολείου, που έχει μαθητές ηλικίας από 12 έως 18 ετών. Ενώ η πλειοψηφία υποστήριξε την ιδέα, περίπου το 20% των γονέων, των δασκάλων και των μαθητών όταν ερωτήθηκαν σχετικά ήταν σθεναρά αντίθετο. Γονείς ανησυχούσαν μήπως έχαναν την επαφή με τα παιδιά τους κατά τη διάρκεια της μέρας, ενώ ορισμένοι δάσκαλοι υποστήριξαν ότι θα ήταν καλύτερο να εφαρμόζουμε τις νέες τεχνολογίες αντί να τις αποφεύγουμε.
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι του σχολείου προχώρησαν. «Περπατώντας στους διαδρόμους και την αυλή του σχολείου, έβλεπες όλα τα παιδιά να είναι στα smartphones τους. Ελειπαν οι συζητήσεις, τα τραπέζια του πινγκ – πονγκ ήταν άδεια», επισημαίνει ο Bakker. «Ουσιαστικά χάναμε την κοινωνική μας κουλτούρα».
Πληθαίνουν τα σχολεία
Τέσσερα χρόνια αφότου το Calvijn College έγινε ένα από τα πρώτα σχολεία στην Ολλανδία που δεν χρησιμοποιούν smartphones, δεν αποτελεί πλέον ακραία εξαίρεση. Ολο και περισσότεροι μαθητές στην Ευρώπη, επιστρέφοντας στο σχολείο, θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τα κινητά τους τηλέφωνα. Στη Γαλλία, 200 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης εφαρμόζουν δοκιμαστικά την απαγόρευση, όπως και τα γαλλόφωνα δημοτικά στη Βαλονία και τις Βρυξέλλες. Στην Ουγγαρία, νέα διάταξη απαιτεί από τα σχολεία να συλλέγουν τα τηλέφωνα και τις έξυπνες συσκευές των μαθητών στην αρχή της ημέρας. Η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν υιοθετήσει πιο ήπιες προσεγγίσεις, επιτρέποντας στους μαθητές να έχουν μαζί τους τα τηλέφωνά τους καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, απαγορεύοντας ωστόσο τη χρήση τους στις τάξεις.
Για όσους φοιτούν στο Calvijn College, η σαρωτική παλίρροια των αλλαγών είναι συναρπαστική. Από τη στιγμή που ζητήθηκε από τους μαθητές είτε να αφήνουν τα τηλέφωνά τους στο σπίτι είτε κλειδωμένα όλη την ημέρα, το προσωπικό του σχολείου παρατήρησε μια μεταμόρφωση της κουλτούρας του. «Βασικά, ό,τι είχαμε χάσει, το πήραμε πίσω», λέει ο Bakker. «Οι μαθητές παίζουν και μιλούν μεταξύ τους. Εχουμε επίσης πολύ λιγότερες διακοπές στη διάρκεια των μαθημάτων».
Ο αντίκτυπος της απαγόρευσης
Αλλα σχολεία σε όλη τη χώρα άρχισαν να επικοινωνούν με το Calvijn ρωτώντας για τον αντίκτυπο της απαγόρευσης. Τον Ιανουάριο του 2024, η ολλανδική κυβέρνηση μπήκε στη συζήτηση, προτρέποντας τα σχολεία να απαγορεύσουν τα κινητά τηλέφωνα, τα tablets και τα έξυπνα ρολόγια από τις περισσότερες τάξεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη τη χώρα. Η σύσταση επεκτάθηκε πρόσφατα και στα δημοτικά σχολεία.
Στα τέλη του περασμένου έτους, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Radboud μελέτησαν στιγμιότυπα πριν, και τρεις μήνες μετά, την αλλαγή. Περίπου στο 20% των μαθητών διασπάτο η προσοχή τους λιγότερο όταν δεν είχαν επαφή με τα smartphones, ενώ οι δάσκαλοι περιέγραψαν τους μαθητές ως πιο προσεκτικούς και επικεντρωμένους στην εργασία τους στην τάξη. Διαπιστώθηκε επίσης ότι πολλοί μαθητές είχαν περισσότερες κοινωνικές επαφές και εκτός σχολείου και ότι η ποιότητα αυτών των αλληλεπιδράσεων είχε βελτιωθεί. Ακόμη καταγράφηκε μείωση του διαδικτυακού εκφοβισμού καθώς οι μαθητές ήταν την περισσότερη ώρα εκτός σύνδεσης.
Τρεις μήνες μετά την απαγόρευση, ωστόσο, δεν είχαν αποδεχθεί όλοι οι μαθητές την ιδέα. Περίπου το 40% είπε ότι χωρίς τηλέφωνο μπορούσε να απολαύσει καλύτερα τα διαλείμματά του, ενώ το 37% ένιωσε την έλλειψη. «Αναγκάζομαι να κάνω παρέα με άλλους όταν δεν έχω διάθεση», είπε ένας ερωτώμενος στους ερευνητές.
Στο Calvijn College, οι ιθύνοντες δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι η απαγόρευση ήταν θετική. «Είναι μια ωραία επιβεβαίωση ότι η όλη φασαρία έφερε αποτέλεσμα».
