Με μια, το λιγότερο, ψυχροπολεμική παρακαταθήκη αφήνει το πόστο του γενικού γραμματέα του NATO, ο Γενς Στόλτενμπουργκ θέτοντας τις βάσεις για μια σύγκρουση Δύσης-Ανατολής.
Σε συνέντευξή του, τη Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, ο απερχόμενος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ έδωσε μια αμφιλεγόμενη παγκόσμια διάσταση στην ατλαντική συμμαχία.
Τόνισε πως εφόσον Βόρεια Κορέα, Κίνα και Ιράν υποστηρίζουν τη Ρωσία στον πόλεμο με την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ θα πρέπει να συνεργαστεί πιο στενά με συμμάχους της στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού.
«Η Βόρεια Κορέα παρέχει μια τεράστια ποσότητα, ιδιαίτερα, πυρομαχικών στη Ρωσία. Και πολλά από αυτά μεταφέρονται με σιδηρόδρομο, σιδηρόδρομο που διασχίζει τα σύνορα από τη Βόρεια Κορέα, τα χερσαία σύνορα, στη Ρωσία, και στη συνέχεια μέχρι τις πρώτες γραμμές, και αυτή η χωρητικότητα είναι πολύ μεγάλη για μεταφορά με σιδηρόδρομο, και αυτό είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να επιβάλλουμε αυστηρές κυρώσεις στη Βόρεια Κορέα και επίσης ο λόγος για τον οποίο το ΝΑΤΟ έχει εντείνει περαιτέρω τη συνεργασία που έχουμε με τους εταίρους μας στην Ασία-Ειρηνικό, που περιλαμβάνουν τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία».
Θεωρία «ντόμινο»
Ερωτηθείς όμως από τον αρχισυντάκτη του Foreign Policy, Ravi Agrawal για την υπερεπέκταση του NATO, τονίζοντάς το μάλιστα ότι οι κυρώσεις ιστορικά ήταν αποτελεσματικές, ο Στόλτενμπεργκ απάντησε το εξής:
«Ενώ το ΝΑΤΟ είναι μια περιφερειακή συμμαχία, χρειαζόμαστε μια παγκόσμια προσέγγιση, και αυτό περιλαμβάνει επίσης την προσέγγισή μας στην Κίνα. Γιατί και πάλι, ο πόλεμος στην Ουκρανία αποδεικνύει ότι η ασφάλειά μας δεν είναι περιφερειακή» τονίζοντας ότι «η ασφάλειά μας είναι παγκόσμια».
Στη συνέχεια ο Στόλτενμπεργκ υιοθέτησε μιας μορφής θεωρίας «ντόμινο» σαν αυτή που έσυρε τις ΗΠΑ στην μοιραία εμπλοκή τους στο Βιετνάμ τη δεκαετία του 1960.
«Αυτό που συμβαίνει στην Ασία έχει σημασία για την Ευρώπη. Αυτό που συμβαίνει στην Ευρώπη έχει σημασία για την Ασία. Ή, όπως είπε πρόσφατα ο Ιάπωνας Πρωθυπουργός, ότι αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία μπορεί να συμβεί στην Ασία σήμερα, μπορεί να συμβεί στην Ασία αύριο».
Υποστήριξε ότι δεν ήταν η νατοϊκή επιθετικότητα που έφερε Κίνα και Ρωσία κοντά αλλά ότι «ευθυγραμμίζονται σε μια διαφορετική παγκόσμια τάξη πραγμάτων» και γι΄ αυτό θα πρέπει σύμφωνα με τον ίδιο να ενταθούν οι κυρώσεις εναντίον τους.
Σύμφωνα, όμως, με τον αναλυτή της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Ινστιτούτο Quincy Institute, Μαρκ Επίσκοπο, αυτό δεν ισχύει. «Τα σχόλια του Στόλτενμπεργκ αντικατοπτρίζουν την κατηχητική άποψη -που επιμένει πεισματικά ακόμη και στην έλλειψη επιβεβαιωτικών στοιχείων- ότι οσινο-ρωσικός άξονας ενάντια στη Δύση, είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα αυτού που ο ίδιος και άλλοι βλέπουν ως παγκόσμια, προκαθορισμένη σύγκρουση μεταξύ των δύο ασυμβίβαστων πόλων, της δημοκρατίας και του αυταρχισμού».
Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τον Επίσκοπο, αυτή η σύγκλιση είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων επιλογών που έγιναν από τους δυτικούς πολιτικούς από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
«Η δυτική εκστρατεία μέγιστης πίεσης εναντίον της Ρωσίας μετά το 2022 απέτυχε στον βασικό της σκοπό να εξαναγκάσει τη Μόσχα να εγκαταλείψει την εισβολή της στην Ουκρανία, αλλά έχει αποκόψει επιτυχώς τη Ρωσία από τη δυτική οικονομική και πολιτική σφαίρα με τρόπο που αύξησε σημαντικά την εμπορική και διπλωματική της. εξάρτηση από την Κίνα» σχολιάζει ο ειδικός.
Δεν θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά ο Πούτιν
Εν τω μεταξύ, ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι υποστηρίζει σθεναρά την Ουκρανία που χρησιμοποιεί πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να πλήξει στόχους στο ρωσικό έδαφος, δηλώνοντας ότι ήταν επιτακτική ανάγκη εάν η Ουκρανία επρόκειτο να καταργήσει τις θέσεις πυροβολικού της Μόσχας.
Όταν ρωτήθηκε αν αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να ωθήσει τον Πρόεδρο Πούτιν στη χρήση πυρηνικών όπλων, ο αρχηγός του ΝΑΤΟ φαινόταν να προτείνει ότι ο Πούτιν δεν θα ενεργούσε και επομένως η Δύση θα μπορούσε να συνεχίσει να πιέζει.
«Παρακολουθούμε πολύ στενά τι κάνει η Ρωσία», είπε, ωστόσο, «μέχρι στιγμής, δεν έχουμε δει καμία αλλαγή στην πυρηνική της στάση που να απαιτεί αλλαγές από την πλευρά μας».
Ωστόσο το ερώτημα είναι τι θα κάνει η Δύση όταν η Μόσχα αποφασίσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά.
Μη αναστρέψιμη η πορεία της Ουκρανίας στο NATO
Τι γίνεται με την πιθανή ένταξη της Ουκρανίας στο NATO;
Ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι η διαδικασία ένταξης έχει εξορθολογιστεί, με την Ουκρανία να μην χρειάζεται πλέον να υποβάλει σχέδιο δράσης για την ένταξη και τώρα αναμένει επίσημη πρόσκληση. Δεν δόθηκε κανένα χρονοδιάγραμμα — αλλά ο απερχόμενος αρχηγός του NATO έσπευσε να υπογραμμίσει πόσο ενοποιούνται η συμμαχία και η Ουκρανία.
Υποστήριξε το γεγονός ότι οι ουκρανικές δυνάμεις ενσωματώνονται στα πρότυπα του NATO, οι εγκαταστάσεις διοίκησης και εκπαίδευσης δημιουργούνται στην Πολωνία και τη Γερμανία, ενώ ανέφερε και την ίδρυση του Συμβουλίου Ουκρανίας-NATO, το οποίο είναι, σύμφωνα με το NATO «το κοινό όργανο όπου κάθονται οι Σύμμαχοι και η Ουκρανία ως ισότιμοι συμμετέχοντες για να προωθήσουν τον πολιτικό διάλογο, τη δέσμευση, τη συνεργασία και τις φιλοδοξίες της Ουκρανίας για ένταξη στο NATO. Προβλέπει κοινές διαβουλεύσεις, λήψη αποφάσεων και δραστηριότητες. Λειτουργεί επίσης ως μηχανισμός διαβούλευσης κρίσεων μεταξύ NATO και Ουκρανίας».
Επανέλαβε επίσης ότι η πορεία της Ουκρανίας προς το NATO ήταν «μη αναστρέψιμη».
Σίγουρα δεν είναι μια συνέντευξη που ανοίγει τον δρόμο στην ειρήνη.