Η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα είναι πλέον μια κυρίως ιδιωτική υπόθεση, καθώς το ποσοστό που καλύπτεται από τον δημόσιο τομέα βαίνει μειούμενο τα τελευταία χρόνια, την ώρα που η συνολική δαπάνη αυξάνεται. Σύμφωνα με στοιχεία που αναφέρονται στην έκθεση του ΙΟΒΕ για τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις του φαρμακευτικού κλάδου στην Ελλάδα, το ποσοστό της συμβολής του κράτους στη φαρμακευτική δαπάνη εκτιμάται ότι ανήλθε σε 40%, σε σύνολο 7,1 δισ. ευρώ το 2023.
Το 50% αυτής της δαπάνης (3,5 δισ. ευρώ) καλύπτεται πλέον από τη φαρμακευτική βιομηχανία, ενώ η συμμετοχή των ασθενών έχει περιοριστεί στο 10%. Η εικόνα αυτή έρχεται σε αντιδιαστολή με αυτήν του πρόσφατου παρελθόντος, όταν το Δημόσιο κάλυπτε έως και 84% της φαρμακευτικής δαπάνης το 2012, ενώ η βιομηχανία συνεισέφερε με ποσοστό μόλις 6%.
Οι συνολικές δαπάνες υγείας ανέρχονταν στο 8,5% του ΑΕΠ της Ελλάδας το 2022, ενώ η δημόσια δαπάνη υπολογιζόταν σε 5,3% του ΑΕΠ. Τα ποσοστά αυτά είναι σημαντικά χαμηλότερα από τα αντίστοιχα της ΕΕ, όπου δαπανάται κατά μέσο όρο το 10,3% του ΑΕΠ στην υγεία, με το 8,4% να αντιστοιχεί στη δημόσια δαπάνη. Η συμβολή του κράτους στις δαπάνες υγείας στην Ελλάδα (62% το 2022) είναι σαφώς μικρότερη από την αντίστοιχη στο σύνολο της ΕΕ (81,3%). Από την άλλη, οι δαπάνες των νοικοκυριών για την υγεία αναλογούν στο 7,6% των μηνιαίων τους εισοδημάτων.
Πάντως, τα φάρμακαστην Ελλάδα πωλούνται σε αρκετά χαμηλότερες τιμές από ό,τι σε άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτή η πραγματικότητα, ωστόσο, δημιουργεί και προβλήματα, κυρίως σε ό,τι αφορά την πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα υπό ενεργό καθεστώς πατέντας. Συγκεκριμένα, από τα 167 νέα φάρμακα που εγκρίθηκαν από τον ΕΜΑ (τον ευρωπαϊκό ΕΟΦ) κατά την περίοδο 2019-2022, μόλις τα 79 (47%) εισήχθησαν στην Ελλάδα.
Η παραγωγή
Συνολικά, ο φαρμακευτικός κλάδος στην Ελλάδα βρίσκεται σε φάση, με την παραγωγή να αγγίζει τα 2,2 δισ. ευρώ το 2023, σημαντικά αυξημένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το 2022, ο κλάδος συνεισέφερε περίπου 6,5 δισ. ευρώ στην εγχώρια οικονομία, ποσό που αντιστοιχούσε στο 3,2% του ΑΕΠ. Παράλληλα, εκτιμάται ότι τα φάρμακα αποτελούσαν το 5,5% της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών το 2023, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να αποτελούν τους δημοφιλέστερους προορισμούς για το made in Greece φάρμακο.
Η συνολική αξία των πωλήσεων φαρμάκων ανήλθε σε 8,2 δισ. ευρώ το 2023, επιστρέφοντας στα ύψη του μακρινού 2009, ενώ ο όγκος τους έφτασε τις 590 εκατ. συσκευασίες, καταγράφοντας ρεκόρ. Εξ αυτών, το 39% των φαρμάκων παράγεται σε εγχώρια εργοστάσια, το 51% είναι εισαγόμενα και ένα ποσοστό 10% είναι φάρμακα που παράγονται στο εξωτερικό αλλά συσκευάζονται στην Ελλάδα. Το 2023, στον κλάδο του φαρμάκου (παραγωγή και εμπορία) απασχολούνταν περισσότερα από 32.000 άτομα.