Τι ισχύει για εξαγορά καταπατημένων του Δημοσίου

Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την υποβολή των αιτήσεων -στην ψηφιακή πλατφόρμα- για τις καταπατημένες εκτάσεις του Δημοσίου. Στο αμέσως επόμενο διάστημα οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να επιδοθούν στο «κυνήγι» δεκάδων δικαιολογητικών και πιστοποιητικών προκειμένου να προχωρήσουν στην εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου. «ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου-πολεοδόμου μηχανικού Γραμματής Μπακλατσή παρουσιάζουν μέσα από 20+1 ερωτήσεις-απαντήσεις όλες τις πληροφορίες που πρέπει να έχουν υπόψη τους οι ενδιαφερόμενοι προκειμένου να προχωρήσεουν με ασφάλεια στην εξαγορά των εκτάσεων που επιθυμούν.

Για ποιες περιοχές ξεκινούν οι αιτήσεις στις 30 Σεπτεμβρίου;

Στις 30 Σεπτεμβρίου 2024 ξεκινούν οι αιτήσεις εξαγοράς ακινήτων για τις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Εβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων και Χίου.

Πότε λήγει η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για τις προαναφερόμενες περιοχές;

Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων για αυτές τις περιοχές λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου 2025.

Πότε ξεκινούν οι αιτήσεις για τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες;

Για τις υπόλοιπες περιφερειακές ενότητες οι αιτήσεις ξεκινούν την 31η Οκτωβρίου.

Εδώ πότε λήγει η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων;

Η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2025.

Πώς θα τρέξει η διαδικασία;

Η είσοδος των αιτούντων θα γίνεται με κωδικούς ΤaxisΝet μέσω του gov.gr στην ηλεκτρονική διεύθυνση aeda.apps.gov.gr στην οποία θα υποβάλλουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. (σ.σ.: ορίζονται σύμφωνα με την ΚΥΑ 125935/ΕΞ 2024 – ΦΕΚ Β΄5131/11.9.2024-).

Ποιοι έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης εξαγοράς;

Αίτηση εξαγοράς δικαιούται να υποβάλει όποιος:

Α) Ασκεί κατοχή αδιαλείπτως με τίτλο στο όνομα του ιδίου ή των δικαιοπάροχών (κληρονόμων) του για τουλάχιστον 30 έτη επί του δημόσιου ακινήτου. Στην περίπτωση που εντός του ακινήτου υπάρχει κτίσμα, αυτό πρέπει να είναι κατασκευασμένο μέχρι τις 31/1/2/91.

Β) Ασκεί κατοχή αδιαλείπτως για τουλάχιστον 40 έτη επί του ακινήτου στο οποίο:

Ι) βρίσκεται η κύρια και μοναδική κατοικία του η οποία καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του ιδίου ή της οικογένειάς του,

ΙΙ) ασκεί τουριστική, βιοτεχνική βιομηχανική δραστηριότητα με χρήση κτιριακών εγκαταστάσεων και άλλων έργων που συνδέονται λειτουργικά με αυτές ή

ΙΙΙ) ασκεί αγροτική δραστηριότητα με χρήση ή μη κτιριακών εγκαταστάσεων.

Είναι απαραίτητη η δήλωση του ακινήτου στο Ε9;

Ναι, είναι απαραίτητη η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα πέντε τουλάχιστον έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.

Ποιο είναι το ύψος του παραβόλου που πρέπει να καταβληθεί;

Για την υποβολή της αίτησης στη νέα πλατφόρμα οι ενδιαφερόμενοι-δικαιούχοι θα πρέπει να πληρώσουν παράβολο 300 ευρώ.

Το ποσό αυτό συμψηφίζεται;

Ναι.

Κι αν απορριφθεί η αίτηση;

Τότε, τα 300 ευρώ επιστρέφονται.

Ποιο είναι το τίμημα της εξαγοράς;

Το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί σε ποσοστό 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή του γηπέδου. Οπου δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού, το τίμημα εξαγοράς καθορίζεται βάσει συγκριτικών στοιχείων από την αρμόδια υπηρεσία της φορολογικής διοίκησης.

Εάν στην περιοχή δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία;

Στην περίπτωση αυτή, το τίμημα προσδιορίζεται βάσει της μεγαλύτερης αξίας ομοειδούς οικοπέδου ή γηπέδου της πλησιέστερης περιοχής.

Τι ισχύει στην περίπτωση που υπάρχει κτίσμα;

Αν επί του οικοπέδου ή του γηπέδου υφίστανται κτίσματα ανεγερθέντα από τον αιτούντα, το ποσό του τιμήματος προσαυξάνεται κατά 25%.

Κι αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο;

Στην περίπτωση αυτή, το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί στο 100% της αντικειμενικής αξίας.

Πώς καταβάλλεται το τίμημα;

Το τίμημα εξοφλείται είτε εφάπαξ με έκπτωση 10%, είτε τμηματικά έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ μηνιαίως.

Τι ισχύει για τις εκπτώσεις;

Με βάση τα όσα ισχύουν, προβλέπονται εκπτώσεις που μπορεί να φθάσουν μέχρι και το 80% επί του τιμήματος εξαγοράς ανάλογα με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος.

Ειδικότερα παρέχεται έκπτωση:

• 2% ανά έτος κατοχής, μετά την πάροδο τριάντα (30) ετών, και 1% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο σαράντα (40) ετών κατοχής, με ανώτατο όριο έκπτωσης και στις δύο περιπτώσεις που ανέρχεται συνολικά σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) επί του ποσού του τιμήματος εξαγοράς.

Ποιες άλλες εκπτώσεις ισχύουν;

• 30% για αναπήρους (80% αναπηρία και άνω) με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 60.000 ευρώ.
• 20% για αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 18.000 ευρώ ή έως 24.000 ευρώ οικογενειακό.
• 20% εάν είναι πολύτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 80.000 ευρώ.
• 15% εάν είναι τρίτεκνος με ετήσιο ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 40.000 ευρώ.
• 15% εάν είναι μακροχρόνια άνεργος.
• 20% εάν είναι δικαιούχος του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
• 30% εάν εντός του δημόσιου ακινήτου υφίσταται κτίσμα και το οποίο αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του αιτούντος.

Τι πρέπει να έχουν υπόψη τους οι δικαιούχοι;

Οι προαναφερόμενες εκπτώσεις δεν εφαρμόζονται σωρευτικά και σε κάθε περίπτωση το ποσό που προκύπτει δεν μπορεί να υπολείπεται του 20% του τιμήματος εξαγοράς.

Ποια είναι τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβληθούν από τους ενδιαφερομένους;

Η αίτηση εξαγοράς συνοδεύεται (κατ’ ελάχιστον) από τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

•  Τοπογραφικό διάγραμμα του προς εξαγορά δημόσιου ακινήτου.
•  Φύλλο υπολογισμού αντικειμενικής αξίας οικοπέδου, γηπέδου ή ακινήτου.
•  Βεβαίωση όρων δόμησης της αρμόδιας υπηρεσίας δόμησης.
•  Οικοδομική άδεια, εφόσον υπάρχει. Υπεύθυνη δήλωση από την οποία προκύπτει ότι δεν συντρέχουν οι εξαιρέσεις του νόμου (ρυμοτομούμενα, δασικά, κοινόχρηστα, αιγιαλός κ.λπ.).
•  Αποδεικτικό εξόφλησης του παραβόλου τριακοσίων (300) ευρώ.
•  Τίτλους από τους οποίους προκύπτει η κατοχή του ακινήτου για 30 έτη και συνοδευτικό σημείωμα στο οποίο αποτυπώνεται η κατοχή από τον αιτούντα και τους δικαιοπαρόχους του, σύμφωνα με τους τίτλους αυτούς.
• Υπεύθυνη δήλωση για την έκταση των προς εξαγορά δημόσιων ακινήτων.
•  Εγγραφο από το οποίο προκύπτει η χρήση του δημόσιου ακινήτου από τον αιτούντα. Ειδικά, προκειμένου να αποδειχθεί ότι το ακίνητο συνιστά την κύρια κατοικία του αιτούντος, προσκομίζεται αντίγραφο του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος 2022 καθώς και αντίγραφο του εντύπου Ε9, για το ίδιο έτος.
•  Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος και κτηματολογικό φύλλο του Κωδικού Αριθμού Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) του δημόσιου ακινήτου, το οποίο αφορά η αίτηση εξαγοράς, εφόσον στην περιοχή όπου αυτό κείται λειτουργεί κτηματολογικό γραφείο.
• Εκκαθαριστικό Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων ( ΕΝΦΙΑ) των πέντε (5) τελευταίων ετών που προηγούνται της υποβολής αίτησης εξαγοράς.

Ποιος αποφασίζει για την εξαγορά;

Η οικεία Κτηματική Υπηρεσία, η οποία αφού ελέγξει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, καθώς και την αίτηση εξαγοράς και τα δικαιολογητικά, αποστέλλει στην αρμόδια Επιτροπή τον φάκελο, με συνοπτικό σημείωμα για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς εντός προθεσμίας πέντε (5) μηνών από τον χρόνο διαβίβασης σε αυτήν του πλήρους φακέλου της αίτησης εξαγοράς από τον φορέα υποδοχής.

Στη συνέχεια, η Επιτροπή, εντός τεσσάρων (4) μηνών από τη λήψη του φακέλου προβαίνει στον έλεγχο της αίτησης εξαγοράς και των δικαιολογητικών και προτείνει αιτιολογημένα στο αρμόδιο όργανο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.

Τι ισχύει στην περίπτωση πρότασης για την αποδοχή της αίτησης εξαγοράς;

Η Επιτροπή καθορίζει το εμβαδόν και τα όρια του προς εξαγορά δημόσιου ακινήτου. Επίσης:

• Καθορίζει το τμήμα του δημόσιου ακινήτου που μπορεί να εξαγοραστεί.
• Επιλέγει μεταξύ περισσοτέρων αιτήσεων εξαγοράς που αφορούν το ίδιο δημόσιο ακίνητο ή τμήμα αυτού.
• Καθορίζει το τίμημα εξαγοράς και προσδιορίζει το ποσό της εφάπαξ καταβολής και των δόσεων του τιμήματος εξαγοράς.
• Προβαίνει στον καθορισμό των αδιάθετων και υποχρεωτικώς εξαγοραζόμενων μεριδίων.

Στη συνέχεια, το αρμόδιο όργανο του υπουργείου Οικονομικών αποφασίζει βάσει της πρότασης της Επιτροπής για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.