Σε ποιον ανήκει ένα κόμμα: στον ιδρυτή του, στον αρχηγό του, στους ψηφοφόρους; Η συζήτηση αυτή έχει ανοίξει τις τελευταίες εβδομάδες στην Ιταλία με αφορμή τη σύγκρουση του ιδρυτή του Κινήματος Πέντε Αστέρια Μπέπε Γκρίλο με τον σημερινό πρόεδρο Τζουζέπε Κόντε σχετικά με το όνομα του κόμματος, το σύμβολο και τον κανόνα ότι οι βουλευτές δεν μπορεί να υπηρετούν πάνω από δύο θητείες. Ο Γκρίλο λέει ότι το κόμμα είναι δικό του: αυτός έβαλε τα λεφτά, τις ιδέες, το πάθος, τη δουλειά, και όχι ένας πρώην δικηγόρος τον οποίο έφερε ο ίδιος. Αλλά αυτό είναι σαν να λες ότι ένα παιδί είναι των γονιών του, σχολιάζει η Corriere della Sera. Οταν το παιδί ενηλικιώνεται, έχει δικαίωμα να ακολουθήσει τον δικό του δρόμο.
Σε έναν ιδανικό κόσμο, αφεντικά των κομμάτων θα ήταν οι ψηφοφόροι. Αυτοί θα έπρεπε να καθορίζουν τη γραμμή, να εκλέγουν τον αρχηγό, να επιδοκιμάζουν ή να αποδοκιμάζουν τις αποφάσεις. Οπως επισημαίνει όμως πάντα η ιταλική εφημερίδα, το εκλογικό σώμα ενός κόμματος είναι μια αόριστη και ευμετάβλητη έννοια. Ποιοι είναι οι ψηφοφόροι των Πέντε Αστεριών; Σίγουρα όχι οι ίδιοι μ’εκείνους που ήταν στην αρχή, πριν από 15 χρόνια. Είναι δεξιοί, είναι αριστεροί; Η απάντηση περιπλέκεται από την αδυναμία προσδιορισμού τού τι σημαίνουν σήμερα αυτές οι ταμπέλες.
Η ίδια συζήτηση, περί τίτλων ιδιοκτησίας δηλαδή, έχει φουντώσει και στον ΣΥΡΙΖΑ. Η αλήθεια είναι ότι ενδιαφέρει όλο και λιγότερους. Για ιστορικούς και δημοσιογραφικούς λόγους, όμως, δικαιούμαστε να θέσουμε το ερώτημα: σε ποιον ανήκει αυτό το κόμμα, 20 χρόνια μετά την ίδρυσή του; Μέχρι πριν από έναν χρόνο, η προφανής απάντηση ήταν ο Αλέξης Τσίπρας, όχι επειδή ήταν ο ιδρυτής του, αλλά επειδή πολλαπλασίασε τη δύναμή του και το έφερε στην κυβέρνηση. Ο πρώην πρωθυπουργός ήταν κάτι σαν τον αιώνιο ηγέτη, που κρατούσε το κόμμα ενωμένο. Αλλά η ήττα κλόνισε τις βεβαιότητες. Ενας άγνωστος, ονόματι Στέφανος Κασσελάκης, έλαβε στις περυσινές εσωκομματικές εκλογές 74.000 ψήφους και αναφώνησε ως Ελληνας Μπέπε Γκρίλο: «Το κόμμα είναι δικό μου! Θα πετάξω τη νομενκλατούρα, θα τα αλλάξω όλα και θα γίνω πρωθυπουργός!».
Οχι, το κόμμα ανήκει στους ψηφοφόρους του, απάντησε πριν από δέκα μέρες η Κεντρική Επιτροπή, κηρύσσοντάς τον έκπτωτο. Εκείνοι λοιπόν θα αποφασίσουν – στο όνομα φυσικά της Αριστεράς. Μόνο που συμβαίνει κάτι απροσδόκητο: κυκλοφορεί επίμονα μια φήμη ότι ο Κασσελάκης δεν είναι ακριβώς αριστερός. Δεν γνωρίζει βασικά στοιχεία της Αριστεράς, είπε χθες η Ολγα Γεροβασίλη στο MEGA, δεν σέβεται τις συλλογικές διαδικασίες, χώρια που είναι αναιδής, «κάτι που δεν ταιριάζει στην Αριστερά». Πώς μπορεί λοιπόν να είναι υποψήφιος;
Ο Κασσελάκης φέρεται αποφασισμένος να μην καταθέσει τα όπλα. Αριστερός ή όχι, έχει άλλωστε ένα κρίσιμο προσόν: είναι ο μόνος που μπορεί να πληρώσει τα χρέη.
