To ένα εκατομμύριο έχουν φτάσει οι νεκροί και οι τραυματίες στον πόλεμο της Ουκρανίας. Οι τεράστιες αυτές απώλειες και στις δύο εμπόλεμες πλευρές δημιουργούν προβλήματα στο πεδίο της μάχης και φόβους για δραματική συρρίκνωση του πληθυσμού, καθώς ήδη φθάνουν το ένα εκατομμύριο οι νεκροί και οι τραυματίες.

Σύμφωνα με αποκλειστικό δημοσίευμα της «Wall Street Journal», ο αριθμός των Ουκρανών και των Ρώσων που σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν στον πόλεμο που βρίσκεται σε εξέλιξη επί δυόμισι χρόνια έχει φτάσει περίπου το ένα εκατομμύριο, ένα συγκλονιστικό τίμημα που οι δύο χώρες θα πληρώσουν ακριβά στο μέλλον. Εκτίμηση της Ουκρανίας που έγινε λίγους μήνες νωρίτερα ανέφερε ότι οι νεκροί ουκρανοί στρατιώτες ανέρχονταν σε 80.000 και στις 400.000 οι τραυματίες. Την ίδια ώρα, οι εκτιμήσεις των δυτικών μυστικών υπηρεσιών για τις ρωσικές απώλειες ποικίλλουν, με ορισμένους να ανεβάζουν τον αριθμό των νεκρών κοντά στις 200.000 και τους τραυματίες σε περίπου 400.000.

Τα μεγέθη αυτά είναι εντυπωσιακά. Από τη μια πλευρά οι μεγάλες απώλειες δημιουργούν προβλήματα στη Ρωσία στην προσπάθειά της να προωθηθεί στην Ανατολική Ουκρανία, ενώ αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και την ουκρανική εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ. Για την Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, που ο πληθυσμός της είναι μικρότερος από το ένα τέταρτο του ρωσικού, το βάρος είναι δυσανάλογο. Και στις δύο περιπτώσεις όμως αναδεικνύεται η μακροπρόθεσμη επίδραση στο δημογραφικό για δυο χώρες όπου και πριν από τον πόλεμο παρατηρείτο συρρίκνωση του πληθυσμού τους.

Τα κίνητρα του Πούτιν

Οπως επισημαίνει o Βojan Pancevski στη «WSJ», ο υψηλός και ταχύτατα αυξανόμενος απολογισμός νεκρών και τραυματιών και στις δύο πλευρές φωτίζει και ένα από τα κίνητρα του Πούτιν πίσω από την έναρξη της εισβολής το 2022: την ενίσχυση του πληθυσμού της Ρωσίας με την «απορρόφηση» των Ουκρανών. Σύμφωνα με κυβερνητικές εκτιμήσεις και δημογράφους, οι εισβολές και καταλήψεις ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία την τελευταία δεκαετία έχουν προκαλέσει την απώλεια 10 εκατομμυρίων ανθρώπων από την Ουκρανία, είτε ως θυμάτων κατοχής είτε ως προσφύγων.

«Το δημογραφικό αποτελεί προτεραιότητα για τον Πούτιν, που θέλει να χρησιμοποιήσει την Ουκρανία και τον λαό της για να εδραιώσει τον σλαβικό πυρήνα της Ρωσίας» λέει ο βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας Ιβάν Κράστεφ. «Για την Ουκρανία, πάλι, το δίλημμα είναι υπαρξιακό: πόσους ανθρώπους μπορείς να χάσεις σε έναν πόλεμο πριν χάσεις το μέλλον σου;». Η προσάρτηση της Κριμαίας από την Ουκρανία το 2014, λέει ο Κράστεφ, πρόσθεσε περίπου 2,4 εκατομμύρια ανθρώπους στη Ρωσία.

Παράλληλα ωστόσο υπολογίζεται ότι πάνω από 600.000 Ρώσοι εγκατέλειψαν τη χώρα από τότε που ξεκίνησε η ευρείας κλίμακας εισβολή, ενώ αναστράφηκε η ροή μεταναστών εργατών από την Κεντρική Ασία, παραδοσιακή πηγή εργατικού δυναμικού για τη Ρωσία.

Αντιστοίχως την Ουκρανία – των 40 εκατ. κατοίκων πριν από την εισβολή – εγκατέλειψαν περισσότερα από 6 εκατ. από την έναρξη του πολέμου ενώ η Ρωσία έχει καταλάβει επιπλέον εδάφη. Ερευνητής του Ινστιτούτου Ptoukha για το Δημογραφικό εκτιμά ότι έχουν πέσει στα 29 εκατ. οι άνθρωποι που ζουν στην Ουκρανία όπου έχει καταρρεύσει και ο δείκτης γεννήσεων. Οι πολύ δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στην Ουκρανία, ειδικά μετά τα πλήγματα στις υποδομές της, μπορεί να οδηγήσουν και ακόμη περισσότερους Ουκρανούς να εγκαταλείψουν τη χώρα τους.