«Εκτρέπουμε δυνάμεις, πόρους και ενέργεια στον Βορρά»

Μετά τους βομβητές χιλιάδων μελών της Χεζμπολάχ που εξερράγησαν την Τρίτη, χθες ξεκίνησαν να εκρήγνυνται φορητοί ασύρματοι σε πολλές περιοχές του Λιβάνου, αλλά και ηλιακά πάνελ, προκαλώντας  τουλάχιστον 14 νεκρούς, 500 τραυματισμούς και δεκάδες πυρκαγιές, πυροδοτώντας έτσι περαιτέρω εντάσεις με το Ισραήλ. Πολλοί αναλυτές σχολίασαν ότι το Ισραήλ θέλει να καταστρέψει κάθε επικοινωνιακή βάση της σιιτικής οργάνωσης λίγο πριν εισβάλει στη χώρα. Χθες το βράδυ, ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκάλαντ κήρυξε την έναρξη μιας «νέας φάσης» του πολέμου με επίκεντρο το βόρειο μέτωπο κατά των μαχητών της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Δεν αναφέρθηκε στις εκρήξεις, ωστόσο επαίνεσε το έργο του ισραηλινού στρατού και των υπηρεσιών ασφαλείας σημειώνοντας ότι τα «αποτελέσματα είναι πολύ εντυπωσιακά». Τόνισε ότι πλέον «το κέντρο βάρους κινείται βόρεια. Εκτρέπουμε δυνάμεις, πόρους και ενέργεια προς τον βορρά. Αυτός ο πόλεμος απαιτεί μεγάλο θάρρος, αποφασιστικότητα και επιμονή». Αμέσως μετά ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σε βίντεο εμφανίστηκε να λέει: «Υποσχεθήκαμε στους κατοίκους του βόρειου Ισραήλ ότι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους και αυτό ακριβώς θα κάνουμε».

«Δώστε ένα τέλος»

Λίγο νωρίτερα, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία ψήφισμα το οποίο καλεί το Ισραήλ να δώσει τέλος «στην παράνομη παρουσία του στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη», μέσα στους επόμενους 12 μήνες. Το ψήφισμα, που είναι το πρώτο που συντάχθηκε επισήμως από την Παλαιστινιακή Αρχή, πέρασε με 124 ψήφους υπέρ, 43 αποχές και 14 κατά, μεταξύ τον οποίων ήταν και οι ΗΠΑ. Ως απάντηση το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι το ψήφισμα «ενθαρρύνει την τρομοκρατία και βλάπτει τις πιθανότητες για ειρήνη».

Στον Λίβανο επικρατεί ένα κλίμα φόβου, καθώς πια κανείς δεν ξέρει πού θα σημειωθεί η επόμενη έκρηξη. Τουλάχιστον μία από τις εκρήξεις σημειώθηκε κοντά σε κηδεία που οργανώθηκε από τη Χεζμπολάχ για όσους σκοτώθηκαν την προηγούμενη μέρα, όταν χιλιάδες βομβητές που χρησιμοποιούσε η οργάνωση εξερράγησαν σε ολόκληρη τη χώρα. Δημοσιογράφος του πρακτορείου Reuters στα νότια προάστια της Βηρυτού είπε ότι είδε μέλη της Χεζμπολάχ να βγάζουν μανιωδώς τις μπαταρίες των φορητών ασυρμάτων που δεν είχαν εκραγεί, πετώντας τα εξαρτήματα σε μεταλλικά βαρέλια γύρω τους.

«Made in Japan»

Οι εικόνες των φορητών ασυρμάτων που εξερράγησαν έδειχναν ένα εσωτερικό πάνελ με την ένδειξη «ICOM» και «made in Japan». Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, η ICOM είναι μια εταιρεία ραδιοεπικοινωνιών και τηλεφωνίας με έδρα την Ιαπωνία. Η εταιρεία είπε ότι η παραγωγή πολλών μοντέλων του φορητού ασυρματου ICOM έχει διακοπεί, συμπεριλαμβανομένου του IC-V82, το οποίο φαινόταν να ταιριάζει πολύ με αυτές στις εικόνες από τον Λίβανο και το οποίο καταργήθηκε σταδιακά το 2014.

Ενας πλήρης πόλεμος με το Ισραήλ θα μπορούσε να καταστρέψει τον Λίβανο, ο οποίος έχει περάσει από τη μια κρίση στην άλλη τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής κατάρρευσης το 2019 και της έκρηξης στο λιμάνι της Βηρυτού το 2020. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Αϊμάν Σαφαντί, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι ωθεί τη Μέση Ανατολή στο χείλος ενός περιφερειακού πολέμου ενορχηστρώνοντας μια επικίνδυνη κλιμάκωση σε πολλά μέτωπα. «Η Χεζμπολάχ θέλει να αποφύγει έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Αλλά δεδομένης της κλίμακας της επίθεσης αυτής και του αντίκτυπου, θα υπάρξει πίεση για μια ισχυρότερη απάντηση», δήλωσε ο Μοχανάντ Αλι από το κέντρο Carnegie για τη Μέση Ανατολή.

—————————————

Πέντε ερωτήσεις και απαντήσεις για τις εξελίξεις

Τι γνωρίζουμε για την επίθεση με τους βομβητές και τους ασυρμάτους της Χεζμπολάχ

Το Ισραήλ χρησιμοποιεί εξελιγμένες μεθόδους για να κατασκοπεύει και να παρακολουθεί μέλη των οργανώσεων με τις οποίες μάχεται, συμπεριλαμβανομένων της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Εχει επίσης κατασκευάσει ένα εκτεταμένο σύστημα παρακολούθησης που χρησιμοποιεί αναγνώριση προσώπου για την παρακολούθηση των Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη. Ωστόσο το μέγεθος μιας επίθεσης την Τρίτη σε βομβητές και στη συνέχεια χθες σε ασυρμάτους χιλιάδων μελών της Χεζμπολάχ είναι άνευ προηγουμένου.

Πώς εξερράγησαν οι συσκευές;

Σύμφωνα με πηγές στον Λίβανο, έπειτα από μια πρώτη έρευνα, οι βομβητές και οι ασύρματοι φαίνεται ότι είχαν προγραμματιστεί να πυροδοτηθούν και περιείχαν εκρηκτική ύλη που είχε τοποθετηθεί δίπλα στην μπαταρία. Βάσει πληροφοριών που μεταδίδει το γαλλικό πρακτορείο, η Μοσάντ τοποθέτησε πριν από μήνες εκρηκτικά σε 5.000 βομβητές. Οπως λέει στη «Washington Post» η Εμιλι Χάρντινγκ, αναπληρώτρια διευθύντρια του Διεθνούς Προγράμματος Ασφάλειας στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, ισραηλινοί πράκτορες πιθανότατα ήλθαν σε επαφή με τους βομβητές κάπου στην αλυσίδα εφοδιασμού, πριν τους πάρει η Χεζμπολάχ. Τα βίντεο που δημοσιεύθηκαν από την επίθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποδηλώνουν ότι οι «εκρηκτικοί μηχανισμοί ήταν ενσωματωμένοι στους βομβητές», έγραψε σε ανάρτησή του στο Χ ο Ν. Γένσεν-Τζόουνς, διευθυντής της Armament Research Services, μιας εταιρείας έρευνας όπλων. «Η κλίμακα υποδηλώνει μια πολύπλοκη επίθεση στην εφοδιαστική αλυσίδα, παρά ένα σενάριο στο οποίο οι συσκευές τροποποιήθηκαν κατά τη μεταφορά». «Αυτή φαίνεται να είναι ίσως η πιο εκτεταμένη επίθεση σε αλυσίδα εφοδιασμού στην Ιστορία» δήλωσε ο Ντμίτρι Αλπέροβιτς, πρόεδρος του Silverado Policy Accelerator, ενός think tank εθνικής ασφάλειας.

Από πού προήλθαν οι συσκευές;

Σε ανακοίνωσή της χθες η εταιρεία Gold Apollo με έδρα την Ταϊβάν, ένας από τους κύριους παραγωγούς βομβητών στον κόσμο, ανέφερε ότι δεν κατασκεύασε τους τηλεειδοποιητές AR-924 που, σύμφωνα με τα ΜΜΕ, χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση. Προστίθεται ότι «τα χειριζόταν εξ ολοκλήρου» μια εταιρεία που ονομάζεται BAC στη Βουδαπέστη, η οποία είναι εξουσιοδοτημένη να χρησιμοποιεί το εμπορικό σήμα της Gold Apollo σε ορισμένες περιοχές, και κατόπιν πουλήθηκαν από τη Βουδαπέστη στον Λίβανο από τρίτη εταιρεία. Οι φορητοί ασύρματοι αγοράστηκαν από τη Χεζμπολάχ πριν από πέντε μήνες, περίπου την ίδια περίοδο που αγοράστηκαν και οι βομβητές.

Γιατί τα μέλη της Χεζμπολάχ χρησιμοποιούσαν βομβητές και ασυρμάτους;

Τον Ιούλιο, το Reuters ανέφερε ότι η Χεζμπολάχ είχε στραφεί σε τηλεειδοποιητές και ασυρμάτους τους τελευταίους μήνες για επικοινωνία μετά την απαγόρευση της χρήσης κινητών τηλεφώνων λόγω της ανησυχίας ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση μελών της. Οι βομβητές δεν έχουν κάμερες ή μικρόφωνα, γεγονός που τους καθιστά λιγότερο επικίνδυνους για όσους ανησυχούν για παρακολούθηση, εξηγεί η Χάρντινγκ.

Θα μπορούσε το Ισραήλ να πραγματοποιήσει μια τέτοια επίθεση;

Οι κυβερνο-δυνατότητες του Ισραήλ είναι γνωστές. Οι μονάδες 8100 και 8200 των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, που αποτελούνται από χιλιάδες στρατιώτες, αναπτύσσουν τεχνολογία για τη συλλογή πληροφοριών και την παρακολούθηση στόχων και έχουν πραγματοποιήσει πολλές δολιοφθορές στο παρελθόν.

Η τεχνολογία έχει διαδραματίσει κύριο ρόλο σε ορισμένες από τις παλαιότερες επιθέσεις του Ισραήλ. Το 1996 ο Γιαχία Αγιάς, υπεύθυνος της Χαμάς για την κατασκευή βομβών, σκοτώθηκε όταν απάντησε σε κινητό τηλέφωνο στο οποίο είχαν τοποθετηθεί εκρηκτικά, πιθανότατα μέρος μιας επιχείρησης ισραηλινών πρακτόρων. Ωστόσο, η τωρινή επίθεση είναι άνευ προηγουμένου και εγείρει νέα νομικά ερωτήματα σχετικά με τη συμμόρφωση του Ισραήλ με το διεθνές δίκαιο, δήλωσε ο Ταλ Μιμράν, διευθυντής του Διεθνούς Φόρουμ Δικαίου στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο και πρώην νομικός σύμβουλος των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων. «Η επίθεση με βομβητές και ασυρμάτους είναι ένας νέος τύπος επίθεσης, που δεν έχουμε ξαναδεί» εξηγεί ο Μιμράν. «Μπορούσαν να αξιολογήσουν σωστά τους ανθρώπους που θα τραυματιστούν από την επίθεση; Πόσα θύματα θα θεωρηθούν παράπλευρες απώλειες;».

Οι δυσοίωνες συνέπειες των επιθέσεων κατά της Χεζμπολάχ

Η σκηνή στον Λίβανο την Τρίτη έμοιαζε με μια περίεργη ταινία του Τζέιμς Μποντ. Που επαναλήφθηκε χθες με τις εκρήξεις των φορητών ασυρμάτων. Το Ισραήλ, γράφει ο Ντέιβιντ Ιγκνάσιους στην «Washington Post», δεν ανέλαβε την ευθύνη, αλλά δεν χρειαζόταν. Μια επίθεση τέτοιας πολυπλοκότητας και τόλμης στον Λίβανο δεν θα μπορούσε να είχε οργανωθεί από κανένα άλλο έθνος. Οι σκηνές στα βίντεο των μελών της Χεζμπολάχ που εκτοξεύθηκαν στο πάτωμα από τις δικές τους συσκευές επικοινωνίας έστειλαν ένα αλάνθαστο ισραηλινό μήνυμα στην πολιτοφυλακή που υποστηρίζεται από το Ιράν: Σας κατέχουμε. Μπορούμε να διεισδύσουμε σε κάθε χώρο στον οποίο δραστηριοποιείστε.

Ενας πωλητής δείχνει ασύρματες συσκευές χωρίς μπαταρίες, τις οποίες, όπως λέει, αφαίρεσε για λόγους ασφαλείας σε κατάστημα ηλεκτρονικών ειδών στη Σιδώνα

«Οταν η Χεζμπολάχ σκέφτεται πώς να απαντήσει, θα πρέπει να σκεφτεί ότι το Ισραήλ μπορεί να έχει περισσότερες εκπλήξεις για αυτούς» δήλωσε στους «New York Times» μια πηγή που γνωρίζει τον τρόπο σκέψης των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν έσπευσαν να αποστασιοποιηθούν από τις επιθέσεις στον Λίβανο, λέγοντας ότι δεν είχαν λάβει προηγούμενη ειδοποίηση. Για τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις, το χρονοδιάγραμμα δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερο: Αυτή η απότομη κλιμάκωση και ο κίνδυνος ενός ευρύτερου πολέμου έρχεται λιγότερο από δύο μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές – και μπορεί να πυροδοτήσει κάθε πιθανότητα συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων.

Μπερδεμένοι και πανικόβλητοι

Αμερικανοί αξιωματούχοι ήταν σε επαφή με το Ιράν για να μεταφέρουν ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν κανέναν ρόλο στην επίθεση. Η αίσθηση στον Λευκό Οίκο, προς το παρόν, σύμφωνα με την εφημερίδα, είναι ότι η Χεζμπολάχ είναι μπερδεμένη και πανικόβλητη και ότι δεν θα προχωρήσει σε άμεση στρατιωτική απάντηση, καθώς μάλιστα έχουν πληγεί τα επικοινωνιακά της δίκτυα. Η απόφαση του Ισραήλ να εξαπολύσει τις επιθέσεις πιθανώς οδηγήθηκε τόσο από πολιτικούς όσο και από επιχειρησιακούς παράγοντες. Το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός υπό την ηγεσία των ΗΠΑ έχει σταματήσει, και μαζί του η ελπίδα μιας διπλωματικής συμφωνίας με τη Χεζμπολάχ. Και έχοντας αναπτύξει τη μοναδική ικανότητα να μετατρέπει τις συσκευές επικοινωνίας του αντιπάλου του σε βόμβες, το Ισραήλ μπορεί να έκρινε ότι πρέπει να τις χρησιμοποιήσει πριν εντοπιστούν τα εκρηκτικά και αφοπλιστούν οι συσκευές, όπως ανέφερε το Al Monitor.

Η επιθυμία του Ισραήλ να χτυπήσει σκληρότερα τη Χεζμπολάχ αντανακλά μια ευρεία άποψη μεταξύ των Ισραηλινών ότι η χώρα δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά αυτό που έχει εξελιχθεί σε έναν παρατεταμένο πόλεμο φθοράς με τα μέλη της λιβανικής πολιτοφυλακής. Περισσότεροι από 60.000 Ισραηλινοί αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους στον Βορρά, αφήνοντας πίσω τους πόλεις-φαντάσματα. «Οταν πρόκειται για τον Λίβανο και τον Βορρά, υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση στο Ισραήλ ότι κάτι πρέπει να γίνει» γράφει το Al Jazeera, σημειώνοντας ότι το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο πρόσθεσε έναν νέο στόχο στον κατάλογο των πολεμικών στόχων του: την επιστροφή των Ισραηλινών στα σπίτια τους κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο.  Πέρα από την καταστροφική της επίδραση στη Χεζμπολάχ, η επίθεση σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας και πολύ επικίνδυνης εποχής στον κυβερνοπόλεμο. Οποιαδήποτε συσκευή είναι συνδεδεμένη στο Διαδίκτυο μπορεί ενδεχομένως να μετατραπεί σε όπλο. Στα κυκλώματα μιας «έξυπνης» συσκευής μπορεί να γίνει επέμβαση έτσι ώστε να δυσλειτουργούν με επικίνδυνο τρόπο. Οπως τονίζει ο Ιγκνάσιους, «στο μέλλον αυτού που αποκαλείται “Διαδίκτυο των πραγμάτων”, η λανθασμένη συσκευή θα μπορούσε να είναι το τηλέφωνο, το ψυγείο ή η τηλεόρασή σας».