«Οι προκλήσεις της μετανάστευσης απαιτούν μια ευρωπαϊκή απάντηση βασισμένη σε μια δίκαιη και σταθερή προσέγγιση που θα στηρίζεται στις αξίες μας. Εχοντας πάντα κατά νου ότι οι μετανάστες είναι ανθρώπινα πλάσματα όπως εσείς και εγώ. Και πως όλοι μας προστατευόμαστε από τα ανθρώπινα δικαιώματα»: έναν μήνα και κάτι αφότου έκανε τη δήλωση αυτή η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσιάζοντας στο Ευρωκοινοβούλιο τις προτεραιότητες της δεύτερης θητείας της στην προεδρία της Κομισιόν, αναρωτιέται κανείς ποιος έχει περισσότερη ανάγκη από αυτή την υπενθύμιση, οι ευρωπαίοι ηγέτες ή η ίδια.
Γιατί η Φον ντερ Λάιεν επέλεξε για τη θέση του επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης στη νέα ομάδα της ένα «γεράκι» του χώρου, τον αυστριακό υπουργό Οικονομικών Μάγκνους Μπρούνερ: το κόμμα του, το Αυστριακό Λαϊκό Κόμμα, ζητάει απέλαση των αφγανών και σύρων προσφύγων στη χώρα καταγωγής τους. Την ίδια ώρα, η συζήτηση γύρω από το Μεταναστευτικό στην Ευρώπη δεν φουντώνει απλώς, τείνει να πάρει διαστάσεις υστερίας. Μόνο μέσα στο τελευταίο δεκαήμερο, η Γερμανία επανέφερε μονομερώς τους ελέγχους στα σύνορά της, η Ολλανδία ζήτησε να εξαιρεθεί από τους κανόνες της ΕΕ για το άσυλο και ο ούγγρος εθνολαϊκιστής πρωθυπουργός, Βίκτορ Ορμπαν, απείλησε να στείλει λεωφορεία με μετανάστες στις Βρυξέλλες. Η συνέχεια θα κριθεί από δύο ορόσημα: το ένα είναι οι εκλογές που διεξάγονται αύριο στο γερμανικό κρατίδιο του Βρανδεμβούργου και το άλλο, η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής που θα πραγματοποιηθεί 17-18 Οκτωβρίου.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες διαβεβαίωναν τις προάλλες τη «Monde» πως το Μεταναστευτικό θα βρεθεί στην ατζέντα της συνόδου – όχι πως αμφέβαλλε κανείς, με τη θύελλα αντιδράσεων που έχει προκαλέσει η επαναφορά των ελέγχων στα γερμανικά σύνορα. Ο καγκελάριος Σολτς πήρε την απόφαση αυτή μετά την ιστορική άνοδο που κατέγραψε η ακροδεξιά AfD στις τοπικές εκλογές της Σαξονίας, όπου ήρθε πρώτη με σχεδόν 33%, και της Θουριγγίας, όπου ήρθε δεύτερη, σε απόσταση αναπνοής από το CDU. Είχε προηγηθεί, λίγες ημέρες νωρίτερα, μία επίθεση με μαχαίρι και τρεις νεκρούς στο Σόλινγκεν, με δράστη έναν Σύρο, σε βάρος του οποίου εκκρεμούσε εντολή απέλασης στη Βουλγαρία – βούτυρο στο ψωμί των ακροδεξιών.
Αμέσως μετά την επίθεση, παραμονές των εκλογών στη Σαξονία και τη Θουριγγία, η κυβέρνηση Σολτς ανακοίνωσε μια πρώτη σειρά από αυστηρότερα μέτρα για τον έλεγχο τόσο της μετανάστευσης όσο και της οπλοκατοχής. Παράλληλα, προχώρησε στην απέλαση 28 Αφγανών, όλοι τους «καταδικασμένοι παραβάτες», προς τη χώρα καταγωγής τους, για πρώτη φορά μετά την ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Τα μέτρα αυτά δεν είχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα στην κάλπη: οι ευρωπαίοι ηγέτες ξεχνούν ξανά και ξανά αυτό που είχε πει κάποτε ο Ζαν-Μαρί Λεπέν, ότι οι ψηφοφόροι προτιμούν πάντα το πρωτότυπο από την κόπια. Ακολούθησε λοιπόν η επαναφορά των ελέγχων στα σύνορα. Μένει να αποδειχθεί τι άλλο μπορεί να αποφασίσει η κυβέρνηση μετά τις αυριανές εκλογές στο Βρανδεμβούργο, όπου κινδυνεύει να ηττηθεί, για πρώτη φορά μετά τη γερμανική επανένωση, από την AfD.
Η έκθεση που δημοσιοποίησε αυτή την εβδομάδα ο Οργανισμός της ΕΕ για το Ασυλο έδειξε ότι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του έτους κατατέθηκαν στην ΕΕ συν τη Νορβηγία και την Ελβετία περίπου όσες αιτήσεις ασύλου είχαν υποβληθεί και το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι: 513.000 έναντι 520.020. Παράλληλα, από την αρχή της χρονιάς, ο αριθμός των παράτυπων εισόδων που καταγράφηκαν στην ΕΕ από τη Frontex μειώθηκε κατά 36% (113.400 στα τέλη Ιουλίου). Αλλά ούτε τα στοιχεία έχουν σημασία ούτε η συζήτηση μπορεί να γίνει νηφάλια όταν υπαγορεύει τους όρους της η Ακροδεξιά.