Μέσα σε διάστημα μόλις 30 ετών, η μέση επιφανειακή θερμοκρασία της Μεσογείου αυξήθηκε κατά περίπου 1,5 βαθμό Κελσίου, εκτιμά μελέτη του Meteo, μετεωρολογικής υπηρεσίας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Αυτό σημαίνει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας του νερού μέσα σε τρεις δεκαετίες ξεπέρασε την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης τα τελευταία 200 χρόνια.
Η Ευρώπη είναι εξάλλου η ταχύτερα θερμαινόμενη ήπειρο, όπως έχουν δείξει προηγούμενες έρευνες για την κλιματική αλλαγή.
Φέτος, εξάλλου, η Μεσόγειος επλήγη για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από θαλάσσιο καύσωνα, οποίος κατέρριψε το ιστορικό ρεκόρ θερμοκρασίας και απείλησε τα θαλάσσια οικοσυστήματα και την αλιευτική βιομηχανία.
Η έρευνα του Meteo
Όπως αναφέρει στην επιθεώρηση Atmosphere η ομάδα του δρ Κώστα Λαγουβάρδου, στο Θρακικό Πέλαγος, το Κεντρικό Ιόνιο και σε θαλάσσιες περιοχές νότια της Κρήτης και της Ρόδου, η άνοδος της θερμοκρασίας την περίοδο 1991-2020 ξεπερνά τους 2,0 βαθμούς Κελσίου.
Μικρότερη άνοδος καταγράφεται αντίθετα σε περιοχές του Κεντρικού και Νότιου Αιγαίου, δείχνει η ανάλυση που βασίστηκε σε δεδομένα της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus.
Αντίστοιχη είναι η αύξηση της θερμοκρασίας στην ξηρά, κατά 1,5 βαθμό τα τελευταία 30 χρόνια κατά μέσο όρο, αν και σε κάποιες περιοχές η άνοδος ξεπερνά τους 2,0 βαθμούς, ειδικά σε περιοχές που απέχουν από τις ακτές.
Ο αριθμός των ημερών με παγετό μειώθηκε σε όλη την Ελλάδα, ενώ οι ημέρες και τα ύψη βροχόπτωσης παρουσιάζουν ανοδικές τάσεις σε μεγάλο μέρος της χώρας.
Θαλάσσιος καύσωνας
Το 2024 ήταν ακόμα μια χρονιά ζέστης για τη Μεσόγειο, καθώς η κλιματική αλλαγή συνδυάστηκε με το φαινόμενο Ελ Νίνιο που συνεχίστηκε τους πρώτους μήνες του έτους.
Στις 15 Αυγούστου, η μέση επιφανειακή θερμοκρασία του νερού ανέβηκε στο ιστορικό ρεκόρ των 28,90 Κελσίου, θερμοκρασία που θυμίζει τζακούζι.
Στο Ιόνιο η θερμοκρασία του νερού έφτασε τοπικά τους 29 βαθμούς, ενώ στο Αιγαίο το μελτέμι κράτησε τη θερμοκρασία στο κανονικό για την εποχή επίπεδο των 25 βαθμών.
Οι οικολογικές επιπτώσεις του θαλάσσιου καύσωνα θα μπορούσαν να αποδειχθούν σημαντικές, δεδομένου ότι αρκετά είδη ψαριών, κοραλλιών, φυκών και θαλάσσιων φυτών μπορούν να επιζήσουν μόνο σε ένα στενό εύρος θερμοκρασιών.
Το 2022, ισχυρός θαλάσσιος καύσωνας ανέβασε τη θερμοκρασία του νερού σε ορισμένες περιοχές πάνω από τους 30 βαθμούς Κελσίου, ενώ στο σύνολο της Μεσογείου η μέση θερμοκρασία έφτασε τον περυσινό Ιούλιο στους 28,71°C.
Ως αποτέλεσμα, ολόκληρα δάση κοραλλιών απονεκρώθηκαν στη Μασσαλία, στην Ισπανία και τη Σαρδηνία, ενώ στην Ελλάδα επηρεάστηκαν οι καλλιέργειες μυδιών.
Η ζέστη ευνοεί επίσης τροπικά ξενικά είδη που εισβάλλουν στη Μεσόγειο από τη Διώρυγα του Σουέζ. «Από το 2022, οι θερμοκρασίες της επιφάνειας είναι υψηλές για μεγάλη περίοδο κατά ανώμαλο τρόπο, ακόμη και όταν λαμβάνουμε υπόψη την συνθήκη της κλιματικής αλλαγής», είχε δηλώσει παλαιότερα ο Μαρτίνεθ.
Το νέο ρεκόρ έρχεται εν μέσω μιας ακραίας χρονιάς που όπως φαίνεται θα είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί ποτέ.
Σύμφωνα με το Copernicus, όλοι οι μήνες από τον Ιούνιο του 2023 μέχρι τον φετινό Ιούνιο ήταν οι θερμότεροι που έχουν καταγραφεί συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες προηγούμενων ετών
Σύμφωνα με μελέτη του 2020, η συχνότητα των θαλάσσιων καυσώνων έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 20 φορές λόγω της ανθρωπογενούς παγκόσμιας θέρμανσης.