«Εάν κάποιος θέλει να έχει ένα κόμμα και να κάνει ό,τι του γουστάρει, να κάνει ένα κόμμα δικό του». Ο Κώστας Ζαχαριάδης έχει απόλυτο δίκιο. Η συγκεκριμένη δήλωσή του εντοπίζει ακριβώς την αιτία της κρίσης στον ΣΥΡΙΖΑ, εξαιτίας της οποίας το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης εδώ και λίγο καιρό νοσηλεύεται στο ψυχιατρείο. Πράγματι, τα κόμματα και ιδίως της Αριστεράς, που έχουν από πίσω τους και τη λενινιστική παράδοση, δεν ανήκουν στους εκάστοτε ηγέτες τους, εκτός βέβαια αν αυτοί είναι ικανοί να χειραγωγήσουν τα όργανα του κόμματος.

Αυτό όμως θα έπρεπε πρώτοι από όλους να το έχουν υπ’ όψιν οι ίδιοι, γιατί αυτοί προκάλεσαν τη συμφορά που τους πλήττει. Αυτοί επινόησαν τους όρους και τις προϋποθέσεις για την υποβολή υποψηφιοτήτων που επέτρεψαν στον Στέφανο Κασσελάκη να είναι ο υποψήφιος από το πουθενά. (Με την κατάλληλη στήριξη, εννοείται, αλλά προς το παρόν αυτό το αφήνουμε κατά μέρος.) Αυτοί επίσης άνοιξαν τη διαδικασία της εκλογής στον καθένα, επιτρέποντας στους λεγόμενους φίλους, δηλαδή στους μη κομματικούς, να ψηφίζουν. Ισορροπία, θα μου πείτε. Θα συμφωνήσω, γιατί αν σε ένα κόμμα μπορεί να εκλεγεί αρχηγός ένας περαστικός, είναι ζήτημα δικαίου να μπορούν και οι περαστικοί να ψηφίζουν για αρχηγό. Παρ’ όλα αυτά, η αιτία της καταστροφής τους είναι αυτή η αντίφαση: ότι σε ένα κόμμα συγκροτημένο στις γραμμές της λενινιστικής παράδοσης επέτρεψαν στους άσχετους και στους περαστικούς να ψηφίζουν.

Παρόμοιες αντιφάσεις δεν είναι τίποτα καινούργιο στον κόσμο της λεγόμενης ανανεωτικής Αριστεράς. Ολο το ΚΚΕ εσ. και οι διάφοροι κληρονόμοι του βασίζονταν στην αντίφαση που εκφράζεται στον όρο «ευρωκομμουνισμός», στην αντίφαση δηλαδή ότι μπορεί να υπάρχει κομμουνισμός με δημοκρατία. Η ψευδαίσθηση ότι μπορούν να έχουν τα καλά και των δύο κόσμων είναι το προπατορικό αμάρτημα της ανανεωτικής Αριστεράς. Η αδυναμία τους να ξεφύγουν από την εγγενή αντίφασή τους φάνηκε με τον πιο κραυγαλέο τρόπο κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ. Τότε συνειδητοποίησαν ότι οι θεωρίες περί σοσιαλισμού ήταν απλώς καφενειακές συζητήσεις και ότι για να τις εφαρμόσουν θα χρειαζόταν βία, τρόμος και αίμα. Ευτυχώς, έκαναν πίσω και, με μισή καρδιά και λάθος τρόπο, ακολούθησαν τις επιταγές των ευρωπαϊκών θεσμών. Την αντίφασή τους, όμως, δεν την αντιμετώπισαν. Την έσπρωξαν απλώς κάτω από το χαλί και συνέχισαν να πατούν σε δύο βάρκες.

Αυτή η αποτυχία ήταν ολόκληρη του Αλέξη Τσίπρα. Εξαιτίας της αποχώρησε από την ηγεσία του κόμματος. Δεν μπόρεσε να το λύσει το θέμα, προτίμησε τη στασιμότητα, με αναπόφευκτη συνέπεια τη σταδιακή φθορά του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι επίσης ο λόγος για τον οποίο δεν πρόκειται να παρέμβει τώρα ως από μηχανής θεός, όπως ελπίζουν οι νοσταλγοί του. Να επιστρέψει για να κάνει τι; Να λύσει τώρα, που τα πράγματα είναι χειρότερα, το πρόβλημα που δεν μπορούσε να λύσει όταν ήταν παντοδύναμος και οι συνθήκες ευνοϊκές; Κουτός δεν είναι ο Τσίπρας για να μπλεχτεί – αμέσως τουλάχιστον – σε μια τέτοια περιπέτεια. Ξέρει ότι η επιστροφή του μόνο περιστασιακά θα αναπτερώσει το ηθικό και τίποτα περισσότερο. Είναι εύλογο, πάντως, να ενδιαφέρεται και να προσπαθεί εξ αποστάσεως να κατευθύνει τις εξελίξεις, διότι απειλείται η θέση του: Πώς θα μπορεί να επανεκλέγεται ως πρώην πρωθυπουργός αν δεν υπάρχει ΣΥΡΙΖΑ; (Γιατί, από το ΠΑΣΟΚ τουλάχιστον, δεν βλέπω να του προσφέρουν θέση στο Επικρατείας…) Υπογείως, ναι, ασχολείται. Μην περιμένετε όμως άμεση εμπλοκή του. Εξάλλου, δεν είπαμε ότι ο πρόεδρος έχει βάλει στο μάτι διεθνή καριέρα;

Τι έπεται λοιπόν; Εφόσον ευσταθούν οι δημοσκοπήσεις που φέρουν τον Κασσελάκη επικρατέστερο στη νέα εκλογή προέδρου, τότε δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διάσπαση είναι η μόνη κατάληξη που μπορεί να έχει αυτή η διαδικασία. Το μόνο διαφιλονικούμενο εδώ είναι σε ποιον θα μείνει η εταιρεία – δηλαδή ο τίτλος του κόμματος, η σφραγίδα, τα γραφεία, η κρατική χρηματοδότηση, τα συμπαρομαρτούντα προνόμια κ.λπ. Η περίπτωση όμως να συνυπάρξουν την επόμενη μέρα οι kasselistas με τους αριστερούς δεν υπάρχει. Αν μάλιστα επικρατήσει ο Κασσελάκης και επανεκλεγεί θριαμβευτικά (διότι περί θριάμβου θα πρόκειται, αν τα καταφέρει), τότε είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει το όνομα του κόμματος. Συνεπώς, μάλλον παρακολουθούμε το τέλος του ΣΥΡΙΖΑ…