Ξυπνάτε κουρασμένοι, παρότι κλείσατε επτά με οκτώ ώρες ύπνου; Βάζετε τη ζακέτα στους ώμους κι ας είναι ζεστή η ημέρα ή «γλυκιά» η νύχτα; Τα νύχια σας είναι αφυδατωμένα, παρότι δεν αμελείτε την ενυδάτωση του δέρματός σας; Η ανεπάρκεια σιδήρου είναι πιθανόν να κρύβεται πίσω από αυτά τα συμπτώματα και για να επιβεβαιωθεί αυτό χρειάζεται μία επίσκεψη στον γιατρό σας και εργαστηριακές εξετάσεις.
«Τα αίτια της έλλειψης σιδήρου μπορεί να οφείλονται στην κακή διατροφή, υπάρχει όμως και πιθανότητα να είναι συνέπεια μιας σοβαρής ασθένειας» λέει ο οικογενειακός γιατρός David Brill, της παγκοσμίου φήμης κλινικής Cleveland. «Αλλοι παράγοντες που πρέπει να λάβετε υπόψη είναι η ηλικία, το φύλο και το ιατρικό ιστορικό σας» προσθέτει ο ίδιος.
Και εξηγεί ότι ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο μέταλλο που χρειάζεται το σώμα μας για πολλές λειτουργίες. Είναι απαραίτητο συστατικό της αιμοσφαιρίνης, συμβάλλοντας στη μεταφορά οξυγόνου στον οργανισμό. Συνεπώς εάν πέσουν τα επίπεδα σιδήρου μειώνονται και τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης, με αποτέλεσμα την εμφάνιση σιδηροπενικής αναιμίας – ο πιο κοινός τύπος αναιμίας.
Υποπτα σημάδια
1. Χλωμό Ή κίτρινο δέρμα: Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να σας κάνει να φαίνεστε χλωμοί, ιδίως στο πρόσωπο, τα χείλη και τα εσωτερικά βλέφαρα. Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε ένα κιτρινωπό χρώμα στην επιδερμίδα σας που δεν υπήρχε πριν.
2. Συνεχής κόπωση και αδυναμία: Αν βιώνετε κόπωση που σχετίζεται με έλλειψη σιδήρου, θα νιώθετε εξάντληση που δεν θυμίζει την περιοδική κούραση. Μπορεί επίσης να αισθάνεστε μια γενική αδυναμία στο σώμα σας, σαν να μην έχετε την ενέργεια να εκτελέσετε τις συνηθισμένες, μέχρι πρόσφατα, δραστηριότητες.
3. Δύσπνοια: Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου μπορεί να μειώσουν την παροχή οξυγόνου στους ιστούς, οδηγώντας σε δύσπνοια, ιδίως κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας.
4. Ρίγη: Επειδή η σιδηροπενική αναιμία προκαλεί κακή κυκλοφορία του αίματος, αυτό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που αισθάνεται το σώμα τη θερμοκρασία. Συγκεκριμένα, τα άτομα με αναιμία συχνά παρουσιάζουν ρίγη ή ένα συνεχές αίσθημα κρύου (κυρίως στα άκρα).
5. Λαχτάρα για πάγο: Πρόκειται για ένα παράξενο σύμπτωμα, αλλά συμβαίνει! Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα άτομα με έλλειψη σιδήρου μπορεί να έχουν… όρεξη για μη διατροφικά αντικείμενα, όπως πάγο ή ακόμα και τρίχες!
6. Εύθραυστα νύχια Ή τριχόπτωση: Η ανεπάρκεια σιδήρου μπορεί να προκαλέσει εύθραυστα νύχια ή νύχια σε σχήμα κουταλιού (κοιλονυχία). Και παρόλο που δεν είναι τόσο συχνή όσο άλλα συμπτώματα, η έλλειψη σιδήρου μπορεί επίσης να συμβάλει στην τριχόπτωση, ιδίως στις γυναίκες.
Πώς αντιμετωπίζεται
Το πρώτο βήμα είναι να κλείσουμε ραντεβού με τον γιατρό μας. Οι εξετάσεις αίματος μπορούν να εντοπίσουν την έλλειψη σιδήρου, αλλά αυτό είναι μόνο ένα μέρος της αξιολόγησης κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο ιατρείο.
Εφόσον η κλινική εξέταση και τα εργαστηριακά αποτελέσματα επιβεβαιώσουν το πρόβλημα, το επόμενο βήμα είναι να εντοπιστεί τι προκαλεί την ανεπάρκεια σιδήρου. Στη συνέχεια, η θεραπεία θα επικεντρωθεί τόσο στα χαμηλά επίπεδα σιδήρου όσο και στην υποκείμενη αιτία. Για παράδειγμα, όπως σημειώνει ο Dr. Brill, «εάν η διατροφή σας είναι ο ένοχος, το πιθανότερο είναι ο γιατρός σας να εστιάσει σε αυτήν». Είναι ενδεικτικό πως το σπανάκι, η κινόα, το κόκκινο κρέας, το φιστικοβούτυρο, τα φασόλια και οι φακές αποτελούν πλούσιες πηγές σιδήρου και συνεπώς είναι κρίσιμο να ενταχθούν στο καθημερινό μενού. «Επίσης, μπορεί να σας συστήσει ένα συμπλήρωμα σιδήρου που διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή».
Ποιοι κινδυνεύουν
Πρώτες στη λίστα των ατόμων που μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν έλλειψη σιδήρου είναι οι γυναίκες. «Με διαφορά, οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έλλειψης σιδήρου, η οποία μπορεί να ξεκινήσει με την έναρξη των εμμηνορροϊκών κύκλων» σημειώνει ο Dr. Brill. Οι γυναίκες διατρέχουν επίσης μεγαλύτερο κίνδυνο αυτοάνοσων νοσημάτων και υποθυρεοειδισμού, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αναιμία.
Ο ειδικός σημειώνει πως στη δεύτερη θέση ακολουθούν οι ηλικιωμένοι. Και αυτό διότι καθώς μεγαλώνουμε η όρεξη μειώνεται και συνεπακόλουθα από τα ολοένα και «φτωχότερα» καθημερινά γεύματα μπορεί να λείπουν οι απαραίτητες πηγές σιδήρου.
O ειδικός της κλινικής Cleveland δίνει ιδιαίτερη έμφαση όμως και στα άτομα που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα. «Στα φάρμακα και στις θεραπείες που μπορεί να στερήσουν από τον οργανισμό σας σίδηρο συμπεριλαμβάνονται τα αντιπηκτικά, όπως η ασπιρίνη, αλλά και σκευάσματα με τη δραστική ουσία βαρφαρίνη. Η χημειοθεραπεία και άλλες θεραπείες που στοχεύουν στον καρκίνο μπορούν επίσης να οδηγήσουν στη μείωση των επιπέδων σιδήρου στον οργανισμό».
