Ντιμπέιτ υποψηφίων για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ την Τρίτη το βράδυ και παρά το εξουθενωτικό τρίωρο, τελικά το είδε κόσμος – πάνω από 600 χιλιάδες λέει η ΕΡΤ – και πήρε τον χώρο του στο πολιτικό ρεπορτάζ. Λογικό, αφού το κενό στην αντιπολίτευση δίνει τη δυνατότητα στο ΠΑΣΟΚ να αναταχθεί. Κι εδώ είναι η πρώτη δυσκολία που εντόπισα – ναι, το είδα όλο, προφανώς από επαγγελματική διαστροφή.
Η σκιά του Τσίπρα και του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ έσκιαζε τους έξι μονομάχους για τη Χαριλάου Τρικούπη. Ο φόβος μην τους αποδοθεί βερμπαλισμός, ακρότητες, υποσχέσεις που δεν μπορούν να γίνουν πραγματικότητα, οριοθέτησε τον λόγο των έξι σε ένα είδος επιμέρους πρότασης για τη χώρα και όχι σε μια κατάθεση ενός συνολικού εναλλακτικού μοντέλου έστω από έναν από αυτούς. Είναι δε ενδεικτικό πως η ανάγνωση του «κοινωνικού κράτους» έγινε από όλους με έναν φοβικό – συστημικό τρόπο. Ως τροποποίηση του υπάρχοντος. Λες και το κοινωνικό κράτος είναι απλώς θέμα επιμερισμού παροχών και όχι ως μια δομική ανασχεδίαση με όρους στρατηγικής του κράτους. Καλά, για επανάκτηση έστω ενός μέρους του δημόσιου χαρακτήρα μεγάλων τομέων της οικονομίας δεν έγινε λόγος, ενώ σε διάφορες στιγμές ένιωθες πως ήταν δύσκολο να ξεχωρίσεις ορισμένους υποψηφίους από εν δυνάμει υπουργούς του Μητσοτάκη.
Μα το πολιτικό κενό χωρά μια επαναφορά της Σοσιαλδημοκρατίας, όχι προφανώς με το μοντέλο του ’90, αλλά με μια νέα αυτοπεποίθηση που θα βάζει ταυτόχρονα φραγμό στις δεξιές μετατοπίσεις και δεν θα αποτελεί ύλη που θα πυροδοτεί παράξενες κοινωνικές δυσαρέσκειες. Ακόμη και για ζητήματα όπως το Μεταναστευτικό, που μπορεί να σε διαχωρίσει διακριτά από τον πολιτικό σου αντίπαλο, είδαμε μια μερική διαφοροποίηση από τα κυβερνητικά πεπραγμένα και όχι μια τολμηρή ανθρωπιστική «γραμμή» που θα στέκεται σθεναρά και κατά του ρατσισμού και κατά της λογικής των «ανοιχτών συνόρων». Ακόμη και ζητήματα που απασχόλησαν αρνητικά τη Δημοκρατία μας όπως οι υποκλοπές και που ταλαιπώρησαν τον νυν πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ δεν ακούστηκαν από τους έξι υποψηφίους ως δυνητικά πεδία συμπόρευσης ή μετώπου με άξονα την υπεράσπιση του δημοκρατικού κεκτημένου. Πεδία επίσης που κατεξοχήν μια νέα απενοχοποιημένη Σοσιαλδημοκρατία θα έπρεπε να έχει ως αιχμή της υπεράσπισής της, όπως τον δημόσιο χαρακτήρα της Υγείας ή της Παιδείας, εδώ ακούστηκαν απολογητικά ως πεδία που η ίδια έβαλε το χέρι της να αποκτήσουν στρεβλές όψεις.
Γιατί τόσος φόβος; Μήπως το τρίωρο των θέσεων και αντιθέσεων του ντιμπέιτ ήταν απλώς ενδεικτικό μιας συντηρητικής μετατόπισης που έχει επέλθει συνολικά στην κοινωνία; Κανείς από τους έξι δεν αυτοπροσδιορίστηκε θαρραλέα. Σοσιαλδημοκράτης; Προοδευτικά κεντρώος; Κεντροαριστερός; Κάθε ένα από αυτά δεν είναι το ίδιο με τα άλλα, αλλά και κάθε ένα έχει τη δική του σημασία στις πολιτικές γεωγραφίες. Πιο πολλά ερωτήματα γέννησε το βράδυ της Τρίτης, παρά απαντήσεις.
