Πριν από μερικά χρόνια ένας πολύ γνωστός καλλιτέχνης μού τηλεφώνησε από τα γραφεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Δεν μπορώ να φανταστώ τι έκανε εκεί, θυμάμαι όμως πολύ καλά τι μου είπε. «Στο δάπεδο υπάρχει ένας μεγάλος χάρτης της Ευρώπης από τον οποίο λείπει το Καστελλόριζο. Αυτό, να ξέρεις, είναι μήνυμα, θα μας πάρουν το νησί». Η δική μου εκδοχή ήταν πιο απλή. Του είπα ότι οι χαρτογραφικές αποτυπώσεις μεγάλων διαστάσεων συνήθως δεν εστιάζουν στη λεπτομερή αποτύπωση. Δεν πείστηκε. Αλλωστε ο ίδιος δυσφορούσε για την ταπείνωση, όπως έλεγε, που υπέστη η χώρα στο Μακεδονικό.
Δεν ξέρω τι μπορεί να συζήτησαν Μητσοτάκης και Ερντογάν στην ημίωρη συνάντησή τους στη Νέα Υόρκη. Τίποτα, υποθέτω. Μισή ώρα δεν φτάνει για τα απαραίτητα, όπως ο καιρός, τι κάνουν οι γυναίκες, τα παιδιά, ο Αταμάν του Παναθηναϊκού. Θα τα ξαναπούν στην Αγκυρα. Εκεί ο Ερντογάν μπορεί να βγάλει καμιά τράπουλα στο τραπέζι για να περάσει η ώρα. Διότι και οι δύο έχουν στις χώρες τους καλλιτέχνες όπως αυτός που σας περιέγραψα. Και όταν κάποιο πρόβλημα συντηρείται επί έναν αιώνα, η λογική στάση είναι να το αφήσεις στον επόμενο.
Δεδομένων των συνθηκών, η πρόοδος που έχει σημειωθεί στα ελληνοτουρκικά είναι τεράστια. Τα μαχητικά δεν ενοχλούν τους γλάρους στο Αιγαίο και ο δείκτης της έντασης μένει μακριά από την κόκκινη περιοχή. Η νηνεμία απαιτεί μεγάλο διάστημα, ίσως και μία ολόκληρη γενιά, μέχρι να ατονήσουν, κάπως, τα φοβικά και εθνικά αντανακλαστικά. Αυτή τη στιγμή καμία εκ των δύο κυβερνήσεων δεν μπορεί να εμφανιστεί ενώπιον της κοινής γνώμης και να απαντήσει σε αιτιάσεις περί υποχωρήσεων στα εθνικά συμφέροντα. Διότι αν συμβεί αυτό ο καλλιτέχνης της ιστορίας μας θα ανέβει στα κεραμίδια έχοντας χιλιάδες ανθρώπους να τον χειροκροτούν. Το πρόβλημα με τα ελληνοτουρκικά δεν αφορά μόνο την κυριαρχία. Πρωτίστως έχει να κάνει με το θυμικό και τις παγιωμένες αντιλήψεις στην κοινή γνώμη των δύο κρατών. Από τη στιγμή που, όταν συζητάς, θα βρεθεί κάποιος να σε εγκαλέσει για μειοδοσία, πετάς την μπάλα στην εξέδρα και κοιτάζεις το χρονόμετρο.
