Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κόμματα της αντιπολίτευσης στην Ιταλία κατάφεραν να συγκεντρώσουν τις 500.000 υπογραφές που απαιτούνται για τη διενέργεια δημοψηφίσματος με σκοπό την τροποποίηση του νόμου περί ιθαγένειας. Ζητούν να μειωθεί στο μισό ο χρόνος που απαιτείται για να πολιτογραφηθεί Ιταλός ένας ξένος πολίτης που διαμένει νόμιμα στην Ιταλία και να περνάει αυτόματα η ιθαγένεια στο παιδί του.
Με τη συγκέντρωση των υπογραφών καθίσταται δυνατόν να παρακαμφθεί το Κοινοβούλιο όπου το πολιτικό αδιέξοδο έχει εμποδίσει τις προσπάθειες αναθεώρησης της σχετικής νομοθεσίας του 1992. Το αίτημα για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος πρέπει τώρα να επανεξεταστεί τόσο από το Ανώτατο Δικαστήριο όσο και από το Συνταγματικό. Εάν ξεπεραστούν αυτά τα εμπόδια, πιθανότατα θα διεξαχθεί μια εθνική ψηφοφορία κάποια στιγμή εντός του 2025. «Τώρα θα πρέπει να πείσουμε τον κόσμο να πάει στις κάλπες, γιατί η ψηφοφορία, σε αντίθεση με τη συλλογή υπογραφών, δεν θα είναι ηλεκτρονική», επισημαίνει στη «Repubblica» ο δημοσκόπος Αντόνιο Νότο, αναλύοντας την επιτυχία της πρωτοβουλίας που όμως πρέπει να έχει συνέχεια.
Η Φιοράλμπα, ως παιδί, χρειαζόταν να λείπει κάποιες μέρες από το σχολείο της στη Ρώμη για να πηγαίνει στο αστυνομικό τμήμα. Εκεί της έπαιρναν δακτυλικά αποτυπώματα, γύριζε σπίτι με μπλε ακροδάχτυλα και μετά δεν ήθελε να επιστρέψει ποτέ στην τάξη. Οταν οι συμμαθητές της πήγαιναν εκπαιδευτικές εκδρομές, εκείνη έμενε πίσω επειδή στην περίπτωσή της απαιτείτο βίζα και της έλεγαν ότι υπήρχε κίνδυνος να μην την αφήσουν ποτέ να επιστρέψει στην Ιταλία. Σήμερα είναι 34 ετών, μητέρα διδύμων, με επισφαλή απασχόληση, σπίτι, ένα απολυτήριο κλασικού λυκείου και μισοτελειωμένο πτυχίο στην Ψυχολογία, αλλά δεν έχει ιταλική υπηκοότητα. Αν και ζει στην Ιταλία 23 χρόνια. Τα παιδιά της γεννημένα στη Ρώμη πρέπει να περιμένουν μέχρι τα 18 για να λάβουν υπηκοότητα. «Μα όταν θα μεγαλώσουν και θα τα ρωτούν “από πού είστε;” θα απαντούν χωρίς δεύτερη σκέψη “από την Ιταλία”».
Αυτή είναι μία από τις πολλές ιστορίες που φιλοξενήθηκαν στον ιταλικό Τύπο τις μέρες των κινητοποιήσεων για τη συλλογή υπογραφών. Η νομοθεσία για την ιθαγένεια στην Ιταλία είναι από τις πιο σκληρές στην Ευρώπη. Οι αλλοδαποί περιμένουν ακόμη και περισσότερο από 10 χρόνια για ένα διαβατήριο με τη γραφειοκρατία να επιβαρύνει περαιτέρω την κατάσταση. Το αίτημα της αλλαγής είναι τα χρόνια να μειωθούν στα πέντε και τα παιδιά να λαμβάνουν αυτόματα την ιταλική ιθαγένεια. Οι διοργανωτές του δημοψηφίσματος λένε ότι με περίπου 2,5 εκατομμύρια ψήφους, η πρότασή τους θα περάσει. Το πρώτο ζητούμενο είναι η συμμετοχή να φθάσει στο 50% για να θεωρηθεί έγκυρη η ψηφοφορία.