Όταν απέκτησε το διδακτορικό της το 1989 από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης, κανείς συμφοιτητής της δεν γνώριζε για το παρελθόν της. Πριν λίγες μέρες, στα 77 της χρόνια η Κινέζα δρ. Σονγκ Μπίνμπιν άφησε την τελευταία της πνοή, γνωρίζοντας όμως πλέον όλοι το βεβαρυμμένο μητρώο της.

Κόρη ενός στρατηγού που ήταν ένας από τους ιδρυτές της Λαϊκής Δημοκρατίας, γνωστοί ως «Οκτώ Αθάνατοι», και μαχητικό μέλος την κομμουνιστικής νεολαίας, Κόκκινη Φρουροί, η Μπίνμπιν ήταν το κεντρικό πρόσωπο των μεγάλων αναταραχών της Πολιτιστικής Επανάστασης, που βοήθησε να πυροδοτήσει τη θανατηφόρα δίωξη των δασκάλων, δίνοντάς της ο ίδιος ο Μάο Τσε Τουνγκ το παρατσούκλι «μαχήτρια» (Yaowu).

Πως όμως κατέληξε μια τέτοια προσωπικότητα στις ΗΠΑ να μετατρέπεται σε επιστήμονα που αναλύει τη ποιότητα του αέρα στη Μασαχουσέτη, δίχως να γνωρίζουν τίποτα τότε οι συμφοιτητές της.

Τον Ιούνιο του 1966, η Σονγκ ήταν ηγέτης των Κόκκινων Φρουρών, ενός φοιτητικού κινήματος αφοσιωμένου στον Μάο, στο σχολείο θηλέων που πήγαινε στο Πεκίνο. Μαζί με άλλους δύο μαθητές, δημοσίευσε μια χειρόγραφη καταγγελία εναντίον μιας υπαλλήλου του σχολείου, που πυροδότησε ταραχές και διώξεις δασκάλων από τους μαθητές και οποιονδήποτε θεωρούσαν ότι προδίδει τις διδασκαλίες του Μάο.

Οι ταραχές κορυφώθηκαν με τα βασανιστήρια και τον θανατηφόρο ξυλοδαρμό από τον όχλο της διευθύντριας του σχολείου Bian Zhongyun -με ρόπαλα γεμάτα καρφιά-, την οποία είχε καταγγείλει η Σονγκ και οι άλλοι μαθητές.

Δύο εβδομάδες μετά τη δολοφονία, τον Αύγουστο του 1966, πλήθη συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Τιενανμέν του Πεκίνου, όπου ο Μάο μίλησε απευθείας σε δεκάδες χιλιάδες Ερυθροφρουρούς καθώς τα μεγάφωνα έπαιζαν το επαναστατικό τραγούδι «The East Is Red».

Ο Μάο έβλεπε τους πιστούς φοιτητές ως όπλο σε μια αναταραχή που πίστευε ότι θα έσωζε την Κίνα από την άνοδο της καπιταλιστικής σκέψης.

Ένας από τους νέους που προσκλήθηκαν στην εξέδρα που μιλούσε ο Μάο ήταν η Σονγκ, και τότε ο ίδιος της φόρεσε ένα περιβραχιόνιο σε μια στιγμή που απαθανατίστηκε σε μια γνωστή φωτογραφία.

Αφού ρώτησε για το όνομά της, ο Μάο της πρότεινε να αλλάξει το μικρό της όνομα από Μπίνμπιν, που σημαίνει «πολιτικός», σε Yaowu, που αναφέρεται σε κάποιον που είναι μαχητικός. Η Σονγκ δεν υιοθέτησε ποτέ το επίθετο.

Μετά το τέλος της Πολιτιστικής Επανάστασης, η Σονγκ και ο σύζυγός της εντάχθηκαν στο πρώτο κύμα Κινέζων που σπούδαζαν στο εξωτερικό τη δεκαετία του 1980, αποκτώντας πρώτα μεταπτυχιακό στη γεωχημεία από το Κολέγιο της Βοστώνης. Η διατριβή της στο MIT αφορούσε ηφαιστειακά πετρώματα από τη λεκάνη Bohai στη βόρεια Κίνα.

Η Τάνια Φούρμαν, καθηγήτρια γεωεπιστημών στο Πανεπιστήμιο της Πανσελβάνια που ήταν μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο MIT με τη Σονγκ, την περιέγραψε ως ένα στοργικό, εργατικό και κλειστό άτομο. Είπε ότι παρόλο που η Σονγκ εξισορροπούσε έναν έντονο φόρτο εργασίας με τη φροντίδα του γιου της, θα συμπλήρωνε άλλους μαθητές για καθήκοντα, όπως η παρακολούθηση δειγμάτων ακτινοβολημένων βράχων αργά το βράδυ.

Ο Ντάνιελ Τόρμεϊ, ένας άλλος μεταπτυχιακός φοιτητής που συνεργάστηκε στενά με τον Song, θυμάται πώς οι τελετές αποφοίτησης για την απόκτηση του διδακτορικού τους τίτλου έγιναν αμέσως μετά τη βίαιη καταστολή των διαδηλωτών υπέρ της δημοκρατίας στην πλατεία Τιενανμέν στις 4 Ιουνίου 1989.

«Ήταν μια περίοδος αβεβαιότητας και ανησυχίας για τους Κινέζους φοιτητές στο MIT και θυμάμαι την ανησυχία της τόσο για την ίδια όσο και για την οικογένειά της στην Κίνα», είπε ο Τορμέι.

Μετά την αποφοίτησή της, η Song εργάστηκε για το Τμήμα Περιβαλλοντικής Προστασίας της Μασαχουσέτης, συμβάλλοντας σε αναφορές σχετικά με την ποιότητα του αέρα ως υπεύθυνος περιβαλλοντικής ανάλυσης μέχρι το 2003.

Εκείνη τη χρονιά, επέστρεψε στην Κίνα για να φροντίσει τους ηλικιωμένους γονείς της. Ο πατέρας της Σονγκ, ο στρατηγός, πέθανε το 2005 σε ηλικία 96 ετών. Ο σύζυγος της Σονγκ πέθανε στο Πεκίνο το 2011.

Δεκαετίες αργότερα, η Σονγκ ζήτησε συγγνώμη για τον ρόλο της στα γεγονότα, αλλά αρνήθηκε ότι εμπλέκεται στον ξυλοδαρμό ή σε οποιαδήποτε βία. Πάντως, το 2014, ο σύζυγος της Bian, εξέδωσε μια δήλωση κατηγορώντας τη Σονγκ και άλλους ότι συγκάλυπταν τις κακές τους πράξεις κατά τη διάρκεια της Πολιτιστικής Επανάστασης. Ο ίδιος χαρακτήρισε τη συγγνώμη τους υποκριτική και δεν θα δεχόταν τη συγγνώμη τους μέχρι να αποκαλυφθεί στον κόσμο η αλήθεια για τη συμμετοχή τους στον θάνατο της συζύγου του.

Με πληροφορίες από The Wall Street Journal