Oι περισσότερες αναλύσεις και συζητήσεις για την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη επικεντρώνονται στο Μεταναστευτικό. Και δεν χωρά αμφιβολία ότι ο παράγων αυτός, σε συνεργασία με τις γενικότερες ταυτοτικές ανησυχίες των λευκών κυρίως πληθυσμών, παίζει αποφασιστικό ρόλο στην ενίσχυση των λαϊκιστών σε διάφορες χώρες, ακόμη κι εκείνες όπου δυσκολεύεσαι να βρεις μετανάστη (όπως η Ουγγαρία). Υπάρχει όμως και ένας άλλος παράγων, πολύ λιγότερο συζητημένος, που έχει παίξει ρόλο στην ίδια κατεύθυνση: η πρόσφατη πανδημία και οι θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφόρησαν γύρω απ’ αυτήν.
«Η πανδημία είχε μια πολύ περίεργη συλλογική επίδραση στην πολιτική, που δεν έχουμε πραγματικά συλλάβει σε όλο το μέγεθός της», λέει στους Financial Times ο Μάρκους Χοβ, επικεφαλής ερευνών στο ίδρυμα VE Insight που εδρεύει στη Βιέννη. Οσο κι αν η μετανάστευση βρίσκεται στον πυρήνα της ατζέντας του ακροδεξιού κόμματος FPȌ, που θριάμβευσε στις χθεσινές εκλογές στην Αυστρία, αυτό που οδήγησε στη διεύρυνση της εκλογικής του βάσης και στην απογείωση των ποσοστών του ήταν η εκμετάλλευση της δυσαρέσκειας που προκάλεσε ο χειρισμός της Covid-19 από τα συστημικά κόμματα. Αυτό ήταν το πρώτο θέμα που έθεσε ο αρχηγός του κόμματος Χέρμπερτ Κικλ στην πρόσφατη τηλεμαχία του με τον απερχόμενο καγκελάριο. «Μην ξεχάσετε ποτέ» καλούν τους Αυστριακούς τα φυλλάδια του κόμματος, αναφερόμενα στο τραύμα της καραντίνας και τις υποτιθέμενες επιπτώσεις των εμβολίων.
Ποια είναι η λέξη που χρησιμοποιούν ως δόλωμα οι ακροδεξιοί; Η ελευθερία, ως αντίδραση στο λοκντάουν. Και ποια κατηγορία του πληθυσμού είναι εκείνη που ανταποκρίθηκε με μεγαλύτερο ενθουσιασμό σε αυτού του είδους την προπαγάνδα; Οι νέοι ηλικίας 18-29 ετών, που κινδύνευαν λιγότερο από τον κορωνοϊό και επηρεάστηκαν περισσότερο από τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν. H προώθηση από τον Κικλ ενός παρασιτοκτόνου για άλογα ως φαρμάκου για την Covid-19 όχι μόνο δεν έπεισε τους συμπατριώτες του για το πόσο εγκληματικά ανεύθυνος είναι, αλλά αντιθέτως αύξησε τη δημοτικότητά του.
Αντίστοιχα φαινόμενα είδαμε και στην Ελλάδα. Τον Μάρτιο του 2020, ο Κυριάκος Βελόπουλος διαφήμιζε κηραλοιφές ως φάρμακο για τον κορονοϊό. Εναν χρόνο αργότερα, ισχυριζόταν ότι η Covid-19 ήταν μια απλή επιδημία, αμφισβητούσε την αποτελεσματικότητα της μάσκας, υποστήριζε ότι τα εμβόλια προκαλούν μεταλλάξεις και κατηγορούσε την κυβέρνηση ότι μετατρέπει τους Ελληνες σε πειραματόζωα. Τον Δεκέμβριο του 2022, επέμενε ότι με τα λοκντάουν η κυβέρνηση κατέστρεψε την οικονομία και την ψυχική υγεία των πολιτών, λες και δεν έζησε σε έκτακτες συνθήκες όλος ο πλανήτης. Αν τυχόν είχαν επικρατήσει οι απόψεις του, οι νεκροί από την πανδημία θα ήταν πολλαπλάσιοι. Κι όμως, αυτή η επίθεση στον ορθολογισμό έφερε την Ελληνική Λύση να φλερτάρει σήμερα με την τρίτη θέση.
Στο Μεταναστευτικό, τα συστημικά κόμματα απαντούν στους λαϊκιστές υιοθετώντας τις θέσεις τους. Αν έκαναν κάτι τέτοιο και στον τομέα της υγείας, θα υπέγραφαν το τέλος τους.
