Αναζήτηση
Τα απομεινάρια ενός αρχαίου θαλάσσιου πυθμένα ανακάλυψε πρόσφατα μια ομάδα ερευνητών. Σύμφωνα με την Daily Mail, αυτός ο αρχαίος πυθμένας είναι πιθανότατα κομμάτι μιας μεγαλύτερης τεκτονικής πλάκας που αποσπάστηκε και γλίστρησε στα βάθη πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια.
Τι είναι ο θαλάσσιος πυθμένας;
Ο θαλάσσιος πυθμένας, είναι η κατώτατη επιφάνεια του ωκεανού. Αποτελεί το θεμέλιο του ωκεάνιου περιβάλλοντος και αποτελείται από διάφορα γεωλογικά χαρακτηριστικά, όπως υποθαλάσσια βουνά, κοιλάδες και πεδιάδες. Παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για τις γεωλογικές, βιολογικές και κλιματικές διεργασίες της Γης.
Μελετώντας τον πυθμένα της θάλασσας, οι επιστήμονες έχουν αποκτούν πληροφορίες για την ηλικία και την ιστορία της Γης, την τεκτονική δραστηριότητα, τις ανατροπές του μαγνητικού πεδίου, την ροή της θερμότητας στη Γη αλλά και για τη θαλάσσια ζωή και το οικοσύστημα
Στην ουσία, ο βυθός της θάλασσας λειτουργεί ως αρχείο των δυναμικών διεργασιών της Γης, βοηθώντας τους επιστήμονες να κατανοήσουν τη γεωλογική εξέλιξη του πλανήτη, την ιστορία του κλίματος και τη βιοποικιλότητα.
Ο νεοανακαλυφθείς αρχαίος θαλάσσιος πυθμένας αμφισβητεί τις υπάρχουσες θεωρίες για την εσωτερική δομή της Γης και παρέχει νέες πληροφορίες για το πώς εξελίχθηκε η επιφάνεια του πλανήτη κατά τη διάρκεια εκατομμυρίων ετών.
Ανακαλύψεις και ερωτήματα
«Η ανακάλυψή μας ανοίγει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς το βάθος της Γης επηρεάζει αυτό που βλέπουμε στην επιφάνεια σε τεράστιες αποστάσεις και χρονικές κλίμακες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής συγγραφέας και μεταδιδακτορικός ερευνητής γεωλογίας Τζιντσουάν Γουάνγκ του Πανεπιστημίου του Maryland.
Ένα από τα βασικά ευρήματα της μελέτης αμφισβητεί τις επικρατούσες ιδέες σχετικά με το τι συμβαίνει στις ωκεάνιες πλάκες όταν βυθίζονται στον μανδύα της Γης.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν την περιοχή πάχους 12 μιλίων και μήκους 1.200 μιλίων στη «μεταβατική ζώνη του μανδύα», μια περιοχή που χωρίζει τον ανώτερο μανδύα από τον κατώτερο μανδύα.
Ο προϊστορικός βυθός βρέθηκε στην ανύψωση του Ανατολικού Ειρηνικού, ένα τεκτονικό όριο στον πυθμένα του νοτιοανατολικού Ειρηνικού Ωκεανού.
«Αυτή η πυκνή περιοχή είναι σαν ένα απολιθωμένο δακτυλικό αποτύπωμα ενός αρχαίου κομματιού του θαλάσσιου πυθμένα που βυθίστηκε στη Γη πριν από περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια», δήλωσε ο Γουάνγκ.
Η καταβύθιση συχνά αφήνει πίσω της ορατά στοιχεία της κίνησης, όπως ηφαίστεια, σεισμούς και βαθιές θαλάσσιες τάφρους. Αλλά συνήθως, οι ωκεάνιες πλάκες καταναλώνονται πλήρως από τη Γη, χωρίς να αφήνουν κανένα διακριτό ίχνος στην επιφάνεια. Η έρευνα του Γουάνγκ αμφισβητεί αυτή την ιδέα. Εκείνος και οι συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι το υλικό κινείται στο εσωτερικό της Γης πολύ πιο αργά από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως.
Το ασυνήθιστο πάχος της περιοχής που ανακάλυψε η ομάδα υποδηλώνει την παρουσία ψυχρότερου υλικού σε αυτό το τμήμα της μεταβατικής ζώνης του μανδύα και ότι κάποιες ωκεάνιες πλάκες κολλάνε στα μισά του δρόμου καθώς καταβυθίζονται μέσα στο μανδύα.
«Διαπιστώσαμε ότι σε αυτή την περιοχή, το υλικό βυθίζεται με τη μισή περίπου ταχύτητα από την αναμενόμενη, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μεταβατική ζώνη του μανδύα μπορεί να λειτουργήσει σαν φράγμα και να επιβραδύνει την κίνηση του υλικού μέσα στη Γη», εξήγησε ο Γουάνγκ.
Ως εκ τούτου, η έρευνά του δείχνει ότι οι αρχαίες υποβυθιζόμενες πλάκες μπορούν να διατηρηθούν βαθιά στο εσωτερικό της Γης, επηρεάζοντας τις δομές του μανδύα για εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια.
Αυτή η νέα διαπίστωση θα μπορούσε να ωθήσει τους επιστήμονες να αναθεωρήσουν τα μοντέλα της τεκτονικής των πλακών και να αποκτήσουν μια πιο ακριβή κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η επιφάνεια της Γης έχει εξελιχθεί σε γεωλογικές χρονικές κλίμακες.
«Μας δίνει μια ματιά στο παρελθόν της Γης που δεν είχαμε ποτέ πριν», δήλωσε ο Γουάνγκ. 
Η πλάκα Phoenix
Η ομάδα πιστεύει επίσης ότι αυτός ο θαλάσσιος πυθμένας θα μπορούσε να εξηγήσει τη Μεγάλη Επαρχία Χαμηλής Διατμητικής Ταχύτητας του Ειρηνικού (LLSVP), μια μυστηριώδη περιοχή του κατώτερου μανδύα μέσω της οποίας τα σεισμικά κύματα ταξιδεύουν πιο αργά από το μέσο όρο.
Η ασυνήθιστη δομή της LLSVP έχει προβληματίσει εδώ και καιρό τους επιστήμονες. Αλλά τώρα, η νέα μελέτη αποκάλυψε ότι ο αρχαίος θαλάσσιος πυθμένας μπορεί να έχει διασπάσει την LLSVP σαν σφήνα καθώς έπεφτε στον μανδύα, προσφέροντας μια πιθανή εξήγηση για το παράξενο σχήμα της επαρχίας.
Ο Γουάνγκ και η ομάδα του ανακάλυψαν αυτόν τον αρχαίο θαλάσσιο πυθμένα μέσω σεισμικής απεικόνισης – μια τεχνική που επιτρέπει στους ερευνητές να συλλέγουν δεδομένα καθώς τα σεισμικά κύματα ταξιδεύουν μέσα από διαφορετικά στρώματα της Γης.
«Μπορείτε να σκεφτείτε τη σεισμική απεικόνιση ως κάτι παρόμοιο με την αξονική τομογραφία. Βασικά μας επέτρεψε να έχουμε μια εγκάρσια άποψη του εσωτερικού του πλανήτη μας», δήλωσε ο Γουάνγκ. Τα δεδομένα αυτά τους επέτρεψαν να δημιουργήσουν έναν λεπτομερή χάρτη αυτής της άγνωστης μέχρι πρότινος δομής που κρύβεται βαθιά μέσα στον μανδύα της Γης, αποκαλύπτοντας την ανώμαλη δομή.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτός ο από καιρό χαμένος θαλάσσιος πυθμένας μπορεί να ανήκει στην πλάκα Phoenix, μια τεκτονική πλάκα που κάποτε κυριαρχούσε σε ένα μεγάλο τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού πριν βυθιστεί κάτω από μια άλλη ωκεάνια πλάκα.
Καθώς η πλάκα Phoenix βυθίστηκε βαθιά στο εσωτερικό της Γης, μετέφερε ψυχρότερο υλικό από τον ωκεάνιο πυθμένα στον καυτό μανδύα. Αυτό άφησε πίσω του μια ψυχρή θερμική υπογραφή που ο Γουάνγκ και οι συνάδελφοί του μπόρεσαν να ανιχνεύσουν στην έρευνά τους.
Ανοίγει ο δρόμος για νέες μελέτες
Η ομάδα σχεδιάζει να επεκτείνει την έρευνά της σε άλλες περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού και πέραν αυτού, με στόχο τη δημιουργία ενός πιο ολοκληρωμένου χάρτη των αρχαίων ζωνών καταβύθισης και ανύψωσης. Η ανύψωση είναι μια γεωλογική διαδικασία που συμβαίνει όταν το υλικό που καταβυθίζεται θερμαίνεται και ανεβαίνει ξανά στην επιφάνεια.
Θα εξετάσουν επίσης τις επιπτώσεις που έχουν αυτές οι ζώνες στις δομές τόσο πάνω όσο και κάτω από την επιφάνεια της Γης. «Αυτό είναι μόνο η αρχή», δήλωσε ο Γουάνγκ.
