Ψάχνοντας για το φεγγάρι

Αυτοί που πενθούν. Παραμονές της μαύρης επετείου, στην Πλατεία Μαρτύρων του Τελ Αβίβ, η Νόαμ Πέρι, η κόρη του Τσάιμ Πέρι, παρουσίασε ένα παιδικό βιβλίο γραμμένο από τον πατέρα της. Εχει τίτλο «Yarena», «Ειρήνη» δηλαδή, και παρακολουθεί έναν παππού και την εγγονή του καθώς ψάχνουν κάθε βράδυ για το φεγγάρι. Το βιβλίο επρόκειτο να κυκλοφορήσει στα 80ά γενέθλια του Πέρι, αλλά εκείνος δεν πρόλαβε να το δει. Στην πρώτη έκδοση, όσο ήταν ακόμα όμηρος, το βιβλίο περιείχε ένα μήνυμα από την οικογένεια, που εξέφραζε την ελπίδα ότι ο Πέρι θα επέστρεφε σύντομα και θα μπορούσε να κρατήσει το βιβλίο στα χέρια του. Λίγους μήνες αργότερα, για τη δεύτερη έκδοση, το μήνυμα έγινε πιο σκοτεινό: ο Πέρι δεν θα επέστρεφε, δεν θα έβλεπε ποτέ τυπωμένο το έργο του. Αλλά για την αγγλική έκδοση, είπε η κόρη του, ένιωθε πως θα ήταν λάθος να αφήσει αυτό το μήνυμα ως είχε. Οταν μετέφραζαν το βιβλίο, η εβραϊκή έκδοση είχε ήδη βρει μια θέση σε χιλιάδες σπίτια σε όλο το Ισραήλ. Εχοντας αυτό κατά νου, έγραψαν ένα νέο επίγραμμα: «Παρόλο που δεν μπόρεσε να κρατήσει στα χέρια του αυτό το βιβλίο, η κληρονομιά του θα συνεχίσει να φωτίζει τις επόμενες γενιές».

Διαβάτες στο Τελ Αβίβ παρατηρούν φωτογραφίες ομήρων που απήχθησαν κατά τη διάρκεια της φονικής επίθεσης της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023

Αυτοί που ενοχλούν. Τις ημέρες που ακολούθησαν την 7η Οκτωβρίου, ενώ πενθούσε τους γονείς της, που δολοφονήθηκαν στο κιμπούτς Μπεερί, η Μεράβ Σβίρσκι ήξερε ήδη ότι ο μικρότερος αδελφός της, ο Ιτάι, είχε απαχθεί. Εκείνη την εποχή, πίστευε ότι ήταν θέμα εβδομάδων να επιστρέψει. «Μέσα στην αφέλειά μου νόμιζα ότι η κυβέρνηση προσπαθούσε να τους φέρει πίσω». Αλλά όταν ξεκίνησε η χερσαία επιχείρηση, «συνειδητοποιήσαμε ότι μπαίναμε σε μια μακρά μάχη. Ακόμη και τότε, με προειδοποιούσαν ότι δεν ήταν προς το συμφέρον του πρωθυπουργού να τους φέρει πίσω. Είπαν ότι θα έπρεπε να συμπεριφερθούμε έξυπνα για να το κάνουμε να τον συμφέρει. Κάποιος μάλιστα μου είπε ότι μπορεί να πάρει και έναν χρόνο. Είπα στον εαυτό μου ότι θα έδινα τέσσερις μήνες – μέχρι τα γενέθλια του Ιτάι. Σκέφτηκα ότι θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε για τέσσερις μήνες, το ίδιο και αυτός. Μέχρι τα γενέθλιά του ήταν ήδη νεκρός».

Την περασμένη εβδομάδα, η Μεράβ Σβίρσκι έγραψε στο Facebook: «Καμία επιχείρηση δολοφονίας, όσο τολμηρή ή επιτυχημένη κι αν είναι, δεν θα αποκαταστήσει την “εθνική υπερηφάνεια” ή θα μου δώσει ένα αίσθημα ασφάλειας, ενώ οι ζωές των ομήρων εγκαταλείπονται. Είμαστε άριστοι στις επιθέσεις, αλλά τι γίνεται με το να σώζουμε ζωές;». Και πρόσθεσε: «Σήμερα αισθάνομαι ότι εμείς, οι οικογένειες των ομήρων, είμαστε μια ενόχληση. Ενοχλούμε την κυβέρνηση, τις επιτροπές της Κνεσέτ – μιλάμε πολύ. Είμαστε απόβλητοι γιατί θυμίζουμε σε όλους την αποτυχία, την κατάρρευση».

Αυτοί που απελπίζονται. Ο Γκιλάντ Κόρνγκολντ γνωρίζει με βεβαιότητα ότι ο γιος του, ο Ταλ Σοχάμ, απήχθη ζωντανός και χωρίς να έχει τραυματιστεί στη Γάζα στις 7 Οκτωβρίου του 2023, χωριστά από τη σύζυγό του, την Αντι, και τα δύο τους παιδιά, Ναβέχ και Γιαχέλ, που απελευθερώθηκαν ύστερα από περίπου 50 ημέρες ομηρείας, στο πλαίσιο εκείνης της πρόσκαιρης συμφωνίας εκεχειρίας στα τέλη Νοεμβρίου. Ξέρει επίσης ότι ο Ταλ είναι ένας δυνατός άνθρωπος. Αλλά, πέρα από αυτά, ο Γκιλάντ δεν γνωρίζει τίποτα για την κατάσταση του γιου του τον τελευταίο χρόνο.

«Εχουμε χάσει την ελπίδα», λέει. «Γιατί δεν τα καταφέρνουμε. Θέλουμε να κάνουμε τα πάντα, αλλά δεν μπορούμε. Πάντα έλεγα ότι μια χώρα είναι πολύ ισχυρότερη από τα άτομα, ότι μια χώρα δεν ξεχνάει. Και τώρα σχεδιάζω ήδη τι θα πω στον Ταλ, για τον Ταλ, αν συμβεί κάτι και δεν επιστρέψει. Τι μπορώ να πω γι’ αυτόν; Τι μπορώ να του πω; Ταλ, λυπάμαι που δεν τα καταφέραμε; Αρχίζω να καταλαβαίνω. Τους έθαψαν ζωντανούς».

Κάθε μέρα, εδώ και καιρό, η εφημερίδα «Haaretz» δημοσιεύει μαρτυρίες οικείων των ισραηλινών ομήρων. Οι τίτλοι είναι αποκαλυπτικοί: «Οι όμηροι είναι θαμμένοι ζωντανοί και δεν υπάρχει αλληλεγγύη», «Πίσω από κάθε όμηρο βρίσκεται μια ολόκληρη ζωή, πρέπει να μιλήσουμε για αυτό», «Ο μεγαλύτερος φόβος είναι πως ο κόσμος θα ξεχάσει ότι έχουμε ακόμα ομήρους στη Γάζα». Επισήμως, στη Λωρίδα της Γάζας βρίσκονται ακόμα 101 όμηροι, οι 33 από τους οποίους νεκροί. Τις προάλλες, βέβαια, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και Αμυνας ότι ζωντανοί είναι μόνο οι μισοί. Αλλες διευκρινίσεις δεν έδωσε, απλώς ενέτεινε την αγωνία των οικείων.

Ο επίλογος, στον Ελί Μπαρναβί, τον γνωστό ισραηλινό ιστορικό και διπλωμάτη:

«…Ομως η ισχύς από μόνη της δεν αρκεί, πρέπει να οδηγήσει στην πολιτική. Είναι προφανές πως, καθώς η φύση απεχθάνεται το κενό, αν δεν καλύψουμε το κενό που αφήνουν οι τζιχαντιστές, αυτοί θα είναι εκεί και αύριο, ηττημένοι, αποδυναμωμένοι, εξαντλημένοι, αλλά ακόμα όρθιοι και ικανοί να αναδημιουργηθούν. Αλλά, για λόγους μικροπολιτικής, αυτό ακριβώς είναι που δεν θέλει να ακούσει ο Νετανιάχου. Να γιατί το Ισραήλ κερδίζει τις μάχες, αλλά χάνει τον πόλεμο».