Αναζήτηση
Εχουν περάσει 100 ημέρες από τότε που ο Κιρ Στάρμερ, ο δικηγόρος από το Σάδερκ του Κεντρικού Λονδίνου, που στην πορεία έγινε «σερ», διέβη ως πρωθυπουργός το κατώφλι του αριθμού 10 της Ντάουνινγκ Στριτ.
«Εκατό μέρες που μοιάζουν κιόλας σαν 100 χρόνια», μου λέει ένας βουλευτής του Εργατικού Κόμματος, αναλογιζόμενος τα έργα και τις ημέρες της νέας βρετανικής κυβέρνησης από τον περασμένο Ιούλιο, όταν βρέθηκε στην εξουσία, έως σήμερα. Το κεντρικό προεκλογικό (αλλά και μετεκλογικό, όπως αποτυπώθηκε στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματος στο Λίβερπουλ) σύνθημα των Εργατικών ήταν η «Αλλαγή». Μέχρι τώρα, όμως, λίγα έχουν γίνει που να δικαιολογούν το σλόγκαν – εκτός ίσως από τις ηχηρές αλλαγές προσώπων και πρακτικών που εξέθεταν την κυβέρνηση στις οποίες υποχρεώθηκε πρόσφατα ο πρωθυπουργός.
Η Σου Γκρέι ήταν, έως την περασμένη Κυριακή, το πιο ισχυρό πρόσωπο της διακυβέρνησης Στάρμερ. Πριν από έξι ημέρες, όμως, παραιτήθηκε (κατά τους γνωρίζοντες, αποπέμφθηκε) από τη θέση τής προσωπάρχου και ανώτατης συμβούλου του πρωθυπουργού, έπειτα από αρκετές εβδομάδες γκρίνιας – ενδοκυβερνητικής και μιντιακής – σχετικά με τον υψηλότατο μισθό της και την «κάτω του μετρίου» απόδοσή της.
Η Γκρέι πλήρωσε το τίμημα για τον ορυμαγδό επικρίσεων και αρνητικών δημοσιευμάτων που στόχευαν την κυβέρνηση αναδεικνύοντας υποθέσεις και «σκάνδαλα» που σκιάζουν προσωπικά τον πρωθυπουργό: από την αποδοχή δώρων αξίας δεκάδων χιλιάδων στερλινών έως την αποτυχία της Ντάουνινγκ Στριτ να κατευνάσει τη λαϊκή οργή για τις σχεδιαζόμενες περικοπές δαπανών που πλήττουν τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, των οποίων οι Εργατικοί υποτίθεται ότι είναι «προστάτες».
Τα σημάδια της φθοράς
Εμπειροι πολιτικοί αναλυτές δηλώνουν έκπληκτοι από το πόσο γρήγορα «αποσυντίθεται» η νέα κυβέρνηση, μόλις τρεις μήνες μετά τον εκλογικό της θρίαμβο. Ο Στάρμερ προσέλαβε την Γκρέι το 2023, έναν χρόνο μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης που είχε καταρτίσει για τα κορωνοπάρτι στην Ντάουνινγκ Στριτ.
Το πόρισμά της ήταν κόλαφος για τον τότε πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος εκτέθηκε ως πρωταγωνιστής ενός σκανδάλου που πήρε το όνομα «Partygate» και συνέβαλε στην καρατόμησή του από την πρωθυπουργία. Προσφάτως, όμως, η «σιδηρά κυρία» της κυβέρνησης απασχόλησε τα πρωτοσέλιδα του βρετανικού Τύπου για τις δυσθεώρητες απολαβές της, οι οποίες ανέρχονταν στις 170.000 στερλίνες (203.000 ευρώ) τον χρόνο, κατά 3.000 υψηλότερες από εκείνες του πρωθυπουργού και προϊσταμένου της! Γράφτηκε δε ότι αρνιόταν πεισματικά να μπει «ψαλίδι» στον μισθό της, αλλά δεν δίστασε να ζητήσει να περικοπούν οι απολαβές άλλων συμβούλων.
Σε μια προσπάθεια να σβήσει τα σημάδια φθοράς που εμφανίζει η πρώτη κυβέρνηση των Εργατικών εδώ και 14 χρόνια, ο Στάρμερ έδιωξε την Γκρέι και την αντικατέστησε με τον Μόργκαν ΜακΣουίνι, τον στενότερο πολιτικό του σύμμαχο και αρχιτέκτονα της εκλογικής νίκης των Εργατικών (αλλά και άσπονδο εχθρό της Γκρέι, με την οποία συγκρούστηκε κατ’ επανάληψη το διάστημα που συνυπήρξαν στην Ντάουνινγκ Στριτ).
Ο πρωθυπουργός ελπίζει ότι αυτή η κίνηση, όπως και η ευρύτερη αναδιοργάνωση του στενού κύκλου συμβούλων του που ακολούθησε, θα βελτιώσει την εικόνα του. Σύμφωνα με δύο δημοσκοπήσεις, έξι στους δέκα Βρετανούς πιστεύουν ότι η κυβέρνηση των Εργατικών παρουσιάζει σημάδια «διαφθοράς», ενώ το προβάδισμά της έναντι των Συντηρητικών έχει πέσει μόλις στο 1%. Κι όλα αυτά, εν μέσω έντονης αμφισβήτησης των κυβερνητικών δημοσιονομικών σχεδίων, μόλις τρεις εβδομάδες πριν από τη δημοσιοποίηση του προϋπολογισμού: πηγές της κυβέρνησης παραδέχονται ότι επανεξετάζονται «κατεπειγόντως» τρεις φορολογικές εξαγγελίες έπειτα από φόβους που εκφράστηκαν ότι είναι ανεφάρμοστες ή ότι θα οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση της «τρύπας» στα δημοσιοοικονομικά. Σφοδρές αντιδράσεις εξακολουθεί να προκαλεί και η κατάργηση του χειμερινού επιδόματος θέρμανσης για εκατομμύρια συνταξιούχους.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση κλυδωνίζεται από τις αποκαλύψεις ότι ο λόρδος Αλι, πολυεκατομμυριούχος πολιτικός των Εργατικών, δώρισε στον Στάρμερ «είδη ένδυσης» αξίας 16.200 στερλινών, «πολλά ζευγάρια γυαλιών» αξίας 2.485 στερλινών και 36.400 στερλίνες για «έξοδα γραφείου και διαμονής». Παρόμοιες «δωρεές» έλαβαν και άλλα στελέχη της κυβέρνησης, αλλά και η σύζυγος του πρωθυπουργού, Βικτόρια. Αργότερα, βγήκαν στην επιφάνεια και άλλα «δώρα» προς τον Στάρμερ: μεταξύ άλλων, εισιτήρια αξίας 23.000 στερλινών για αγώνες της Αρσεναλ, δωρεάν διακοπές στην Ουαλία αξίας 4.500 στερλινών και εισιτήρια για να παρακολουθήσει συναυλίες καλλιτεχνών όπως οι Coldplay και η Αντέλ.
Αρκετές εβδομάδες μετά τις αποκαλύψεις, ο Στάρμερ ανακοίνωσε ότι επέστρεψε 6.000 στερλίνες που αντιστοιχούν σε δώρα που έλαβε από τότε που έγινε πρωθυπουργός, αλλά έκανε γνωστό ότι θα κρατήσει τα κοστούμια αξίας άνω των 40.000 στερλινών και τα φορέματα που πήρε η σύζυγός του.
Τα λάθη
«Οι Εργατικοί έκαναν περισσότερα λάθη στις πρώτες 100 ημέρες τους από οποιαδήποτε μεταπολεμική κυβέρνηση», υποστήριξε ο αρθρογράφος του «Ομπσέρβερ» Γουίλ Χάτον. Ο Tζον ΜακΤέρναν, ο οποίος υπηρέτησε ως πολιτικός γραμματέας του Τόνι Μπλερ στην Ντάουνινγκ Στριτ, δήλωσε ότι η κυβέρνηση «έχει χάσει εντελώς τον έλεγχο» τις τελευταίες εβδομάδες.
Ο Αλαστερ Κάμπελ, πάλαι ποτέ διευθυντής επικοινωνίας του Μπλερ, προειδοποίησε τον Στάρμερ ότι «αν συνεχιστούν τα λάθη, οι ψηφοφόροι θα χάσουν την υπομονή τους». Και ο Κρις Μέισον, αρχισυντάκτης πολιτικού ρεπορτάζ του BBC, σχολίασε: «Ενα κόμμα που ήταν εξαιρετικά προετοιμασμένο για τις εκλογές, φάνηκε μάλλον απροετοίμαστο για την πραγματικότητα της διακυβέρνησης».
Πηγή των Εργατικών παραδέχθηκε στα «ΝΕΑ» ότι «τα πράγματα δεν λειτουργούσαν σωστά. Χρειαζόταν αλλαγή». Αν και είναι ακόμη πολύ νωρίς, ορισμένοι αναρωτιούνται αν η πραγματική «αλλαγή» που θα φέρουν οι Εργατικοί θα είναι αρκετή ώστε στις επόμενες εκλογές να αποφευχθεί μια άλλη αλλαγή: αυτή της κυβέρνησης.
