Οικογενειακά θέματα (βία ή αδιαφορία), το γεγονός ότι το σχολείο έχει απολέσει τον παιδευτικό του χαρακτήρα, κοινωνικά δίκτυα και ΜΜΕ, κάποια είδη μουσικής.
Αυτές είναι οι αιτίες για την αύξηση της βίας ανηλίκων, σύμφωνα με τη γνώμη εκείνων που αφορά περισσότερο – των μαθητών.
Οσο για την απαγόρευση των κινητών ως μέσο καταπολέμησής της; «Αχρείαστη» τη χαρακτήρισαν τα περισσότερα παιδιά. Οπως μας είπε κάποιο χαρακτηριστικά: «Ο,τι είναι να γίνει (βιντεοσκόπηση και προώθηση στα κοινωνικά δίκτυα), δεν συμβαίνει στο σχολείο. Αν θα προωθηθεί κάτι, αυτό γίνεται εκτός σχολείου».
Με την Αννα Σακέρι, τη Μαρία Ταξιαρχία Πουλάκη, τον Διονύση Χαϊκάλη, τον Αριστείδη Λαμπρόπουλο και τη Δήμητρα Κολώνια συναντηθήκαμε ένα απόγευμα στο φροντιστήριο Ομόκεντρο. Η συζήτησή μας κράτησε αρκετή ώρα, το ζήτημα της βίας, φυσικά, τους απασχολεί (κάποια τα έχει σοκάρει), έχουν άποψη και δέχτηκαν να την καταθέσουν.
Λύση η πρόληψη
Η βασική αιτία, κατά τη 17χρονη Αννα Σακέρι, βρίσκεται στην «ανάγκη κάποιων παιδιών να νιώσουν ότι ανήκουν κάπου λόγω οικογενειακών προβλημάτων και κενών. Αναζητούν να επιβεβαιωθούν μπαίνοντας σε αυτές τις ομάδες (παρόλο που μπορεί να μην είναι αυτός ο χαρακτήρας τους).
Τα παιδιά, επίσης, που ασκούν βία δεν έχουν όρια από τους γονείς τους». Μοναδική λύση, η πρόληψη.
«Πρέπει να ενισχυθεί περισσότερο η δουλειά των ψυχολόγων – όχι μόνο για τα θύματα αλλά και για τους θύτες.
Επίσης, χρειάζεται μεγαλύτερη παρατηρητικότητα από τους καθηγητές όταν κάνουν εφημερία – να εντοπίζουν τα παιδιά που έχουν πρόβλημα και να ενημερώνουν τον ψυχολόγο. Με δυο λόγια, πρέπει να δοθεί βάρος στους ψυχοσυναισθηματικούς παράγοντες που δημιουργούν το φαινόμενο».
Το σχολείο να μην είναι «τεχνοκρατικό»
«Στους γονείς που παραμελούν τα παιδιά τους και στο σχολείο που δεν επιβάλλει κάποιες ποινές» βλέπει τις αιτίες η 18χρονη Μαρία Ταξιαρχία Πουλάκη.
«Στο επίπεδο της πρόληψης, αφενός οι γονείς πρέπει να καλλιεργήσουν στα παιδιά τους τη φροντίδα για τον συνάνθρωπο και αφετέρου το σχολείο να μην είναι κυρίως τεχνοκρατικό – να βοηθά το παιδί να αναπτυχθεί, να καλλιεργήσει την ψυχή του και να συνυπάρχει αρμονικά», λέει. Συζητάμε για τις ποινές.
«Η κοινωνική εργασία θα ήταν προς όφελός τους, να μάθουν να συνεισφέρουν στην κοινωνία. Οταν, όμως, κάνουν κάτι βαρύ (π.χ. κακοποιούν ένα παιδί), θα πρέπει να πηγαίνουν για λίγο, π.χ. μία εβδομάδα, στο αναμορφωτήριο για να δουν τι θα αντιμετωπίσουν αν συνεχίσουν να συμπεριφέρονται έτσι».
Ο ρόλος της τραπ
«Μέσα στην τελευταία πενταετία το φαινόμενο έχει πολλαπλασιαστεί γιατί δεν υπάρχουν σωστά κοινωνικά μέτρα – από την πολιτεία, από το σχολείο…», λέει ο 16χρονος Αριστείδης Λαμπρόπουλος.
«Κι όσο πάει μικραίνουν οι ηλικίες. Τώρα πια, ακόμα και παιδιά Δημοτικού ντύνονται με διάφορα ρούχα που φορούν ενήλικοι και πιστεύουν ότι το ένδυμα θα τα κάνει να φαίνονται σκληρά, ότι είναι “μάγκες”». Τι φταίει; «Παίζουν ρόλο και τα κοινωνικά δίκτυα. Φταίει, όμως, και η οικογένεια. Γιατί αν οι γονείς δεν ασχολούνται, δεν βάζουν όρια. Είναι απαραίτητος κάποιος έλεγχος – σε φυσιολογικά πλαίσια φυσικά». Αν έπρεπε να λάβει μέτρα; «Θα καταργούσα την τραπ μουσική.
Γιατί ουσιαστικά μέσα από τα λόγια και τους στίχους και τα κοινωνικά δίκτυα προωθεί κακά μηνύματα για τη νεολαία, μηνύματα που δεν είναι συμβατά με μια κοινωνία που θέλει να προχωρήσει μπροστά».
Πρότυπα και επιρροές
«Η καραντίνα έκανε τα παιδιά πιο οξύθυμα», λέει ο 16χρονος Διονύσης Χαϊκάλης.
Η βία των ανηλίκων είναι ένα πολυπαραγοντικό πρόβλημα. «Εχουν παίξει πολλά ρόλο.
Η μουσική, π.χ., που τα τελευταία χρόνια δίνει επιθετικά πρότυπα. Τα αντιγράφουν οι μικρότεροι και τα ασκούν, θεωρώντας ότι είναι είδος μαγκιάς. Πρέπει να μάθουμε να έχουμε σωστή κρίση σχετικά με τις επιρροές μας. Και αυτό είναι κάτι που ξεκινάει από την οικογένεια». Τι θα βοηθούσε ένα παραβατικό παιδί; «Οι φίλοι του. Και οι καθηγητές – αν δεν νοιάζονται μόνο για τα μαθήματα.
Στο σχολείο πλέον θα πρέπει να δίνεται μεγαλύτερη βάση στα παιδιά, στις σκέψεις και στα προβλήματά τους, και όχι στο τι απομνημονεύουν π.χ. από το μάθημα της Ιστορίας».
«Οι αιτίες βρίσκονται ίσως και στα ΜΜΕ γιατί προβάλλουν πολλές εικόνες βίας», συμπληρώνει η 16χρονη Δήμητρα Κολώνια. «Επίσης, πολλά ξεκινάνε από το σπίτι. Γονείς που παραμελούν τα παιδιά τους, ίσως είναι και οι ίδιοι βίαιοι καμιά φορά – κι αυτό περνάει στα παιδιά. Στο σχολείο, επίσης, ίσως έπρεπε οι καθηγητές να ασχολούνται περισσότερο – πολλοί δεν δίνουν αρκετή σημασία ή δεν παίρνουν στα σοβαρά αν δουν κάτι».