Το πώς βιώνει το πένθος για τον χαμό του/της συντρόφου του ένας άνθρωπος, είναι μια, ξακάθαρα, προσωπική υπόθεση. Ακόμα όμως και ζητήματα που θεωρούνταν ταμπού, ακόμα και ο θάνατος δεν μπορεί να τα επικαλύψει: Ειδικά την ανάγκη για σεξουαλική επαφή ή αλλιώς τη… «φλόγα της χήρας».

Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό, η ερωτική επιθυμία μπορεί να αναζωπυρώνεται το διάστημα που ακολουθεί το πένθος για τον θάνατο ενός συζύγου ή μιας συζύγου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρωτοποριακής πλατφόρμας γνωριμιών για χήρες και χήρους, Chapter2dating, το 6% των χρηστών έχει βιώσει τη «φλόγα της χήρας» και το 5% μέσα σε έξι μήνες από την απώλεια του συντρόφου τους.

Μιλώντας στην Telegraph, που ανέδειξε το θέμα, η ιδρύτρια της εφαρμογής, Νίκι Γουέικ, περιγράφει τη «φλόγα της χήρας» ως «μια ακόρεστη λαχτάρα για οικειότητα. Η Γουέικ, η οποία έχασε τον σύζυγό της Άντι από καρδιακή προσβολή το 2020, λέει πως «Το άφησα αρκετούς μήνες, αλλά στο τέλος έγινε συντριπτικό. Δοκίμασα διαδικτυακά ραντεβού, αλλά ήταν σαν την Άγρια Δύση. Γεμάτο φωτογραφίες ανδρικών γεννητικών οργάνων και απατεώνες που εξαφανίζονται (ghosting). Δεν ήταν αυτό που χρειαζόμουν καθόλου».

Η έλλειψη σεξ μετά την απώλεια ενός συντρόφου είναι ένα μέρος της θλίψης και είναι κάτι για το οποίο πρέπει να μιλήσουμε περισσότερο

Έτσι, δημιούργησε, το Chapter2, «ώστε, όταν είναι έτοιμοι για μια σχέση, οι χήρες και οι χήροι να μπορούν να βγαίνουν ραντεβού από μια σκοπιά αμοιβαίας κατανόησης». Αποφάσισε μάλιστα, να φτιάξει έναν ειδικό τομέα στην πλατφόρμα τον οποίο ονόμασε «Widow’s Fire», για εκείνες τις χήρες και τους χήρους που εξακολουθούν να θρηνούν και αναζητούν, απλά, μια καθαρά φυσική σύζευξη σε έναν ασφαλή χώρο. Εξάλλου και η ίδια θα έλεγε ότι «η καρδιά μου ήταν ακόμα πολύ με τον Άντι, οπότε δεν ήμουν έτοιμη για σχέση, αλλά λαχταρούσα οικειότητα και σωματικό άγγιγμα».

Μιλώντας στη βρετανική Telegraph, η συγγραφέας Στέισι Χιλ, η οποία έχασε το 2021 τον σύζυγό της από καρκίνο, είπε πως ήταν συντετριμμένη, αλλά δεν περίμενε να νιώσει στη δίνη συναισθημάτων  -όπως η λύπη, η άρνηση, σοκ και ο θυμός- τα παράξενα και ισχυρά συναισθήματα σεξουαλικής επιθυμίας.

Αυτή η ξαφνική, απρόβλεπτη αύξηση της λίμπιντο θυμάται ότι ήταν απίστευτα έντονη. «Μπορώ να το περιγράψω μόνο σαν να περνάς ξανά την εφηβεία – αυτή η ορμή σωματικών συναισθημάτων που χτίζονται και εξασθενούν και χτίζονται… δεν τα καταλαβαίνεις, αλλά είναι πολύ αληθινά». Έτσι, κάνοντας έρευνα στο διαδίκτυο ήρθε αντιμέτωπη και εκείνη με τον όρο «φλόγα της χήρας».

Τι λέει η επιστήμη για τη «Φλόγα της Χήρας»

Η Τζέσικα Στήβενσον Κλαρκ, ειδική στην ευεξία των σχέσεις και στη συμβουλευτική θλίψης, λέει ότι ο όρος περιγράφει «την έντονη επιθυμία για σεξ εν μέσω ή μετά από ένα πένθος. Δεν θα το βιώσουν όλοι, αλλά για εκείνους που το βιώνουν, μπορεί συχνά να αισθάνονται ανεξέλεγκτο και καταναλωτικό».

Η Κλαρκ δεν εκπλήσσεται που οι γυναίκες θέλουν απεγνωσμένα να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους σχετικά με το θέμα. «Η θλίψη είναι μια παγκόσμια εμπειρία, αλλά είναι κάτι για το οποίο δεν μας αρέσει να μιλάμε – η σεξουαλική θλίψη είναι ένα ιδιαίτερο ταμπού. Η έλλειψη σεξ και οικειότητας μετά την απώλεια ενός συντρόφου θα είναι ένα φυσικό μέρος της θλίψης και είναι κάτι για το οποίο πρέπει να μιλήσουμε περισσότερο, όχι λιγότερο».

Τα συμπτώματα της φλόγας της χήρας μπορεί να διαρκέσουν μήνες ή και χρόνια. Για την Στέισι Χιλ,  περιορίστηκαν στις πρώτες φάσεις του πένθους. «Όλα ήταν εγκλωβισμένα σε αυτή την αυξημένη κατάσταση της πρώιμης θλίψης», λέει. «Υπάρχει μια κεφαλαλγία που αφρίζει, είναι τόσο σπλαχνική, είναι στην άκρη της γλώσσας σου. Αυτό ήταν όταν ήταν στο πιο έντονο του».

Στην ιταλική μελέτη του 2019, «Neuroanatomy and Function of Human Sexual Behaviour», αναφέρεται ότι «η σεξουαλική επιθυμία, η διέγερση και ο οργασμός διαμεσολαβούνται από περίπλοκες, αλλά ακόμη όχι πλήρως κατανοητές, αλληλεπιδράσεις του σωματικού και του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Οι νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη παίζουν επίσης το ρόλο τους».

Όταν πρόκειται για τη φλόγα της χήρας, η φυσιολογική απόκριση είναι επομένως εγγενώς συνδεδεμένη με αυτό που συμβαίνει σε ψυχολογικό επίπεδο.

Στη μελέτη για την σεξουαλικότητα μετά την απώλεια συντρόφου, η επικεφαλής ερευνήτρια δρ. Λίζα Μπάρος- Λέιν αναφέρει πως «η απώλεια συντρόφου στερεί από τις νεαρές χήρες τη σωματική επαφή, τη συναισθηματική οικειότητα και την εκπλήρωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Αν και αποστερημένη και καταπιεσμένη, η σεξουαλικότητα αποτελεί βασικό στοιχείο της γυναικείας ταυτότητας και το σεξουαλικό πένθος μπορεί να αναγκάσει τις χήρες να ανακατασκευάσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα».

Περιγράφοντας το σεξουαλικό πένθος των χηρών ως «σημαντική δευτερεύουσα απώλεια», η μελέτη διαπίστωσε ότι καθώς οι χήρες θρηνούν για τον σεξουαλικό τους σύντροφο, «μπορεί να ταλαντεύονται ανάμεσα στη μοναχική, ενεργό λαχτάρα τους για τον αποθανόντα και στις προσπάθειές τους να ηρεμήσουν και να αναδημιουργηθούν ως σεξουαλικοί όντα μέσα σε μια αλλοιωμένη κατάσταση χωρίς σύντροφο».

Γυναίκες που ερωτήθηκαν ανέφεραν ότι η «πείνα του δέρματος» ήταν μια λαχτάρα για άγγιγμα και οικειότητα και εξέφρασαν μια βαθιά ανάγκη να αισθάνονται επιθυμητές, κάτι που η μελέτη διαπίστωσε ότι «φαίνεται ότι είχε τις ρίζες του στην επιθυμία τους να αισθάνονται ζωντανές και να διατηρήσουν την ταυτότητά τους ως σεξουαλικά όντα».

Δεν μειώνεται η αγάπη για τον εκλιπόντα

Δεν πρόκειται για τον άνθρωπο που χάνει μια γυναίκα, όμως αλλά με την ίδια τον εαυτό της. «Δεν έχει να κάνει με την αγάπη που νιώσατε και συνεχίζετε να νιώθετε για αυτούς. Δεν είναι ούτε να βρεις κανέναν άλλο ελκυστικό. Έχει να κάνει με τον εαυτό σου και με τα πρωταρχικά συναισθήματα γύρω από τις αφηρημένες βασικές αρχές της ζωής, του θανάτου, του σεξ και της γέννησης» λέει η Χιλ.

Πως επίρρωση αυτών η Στήβενσον Καρλ λέει ότι «είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η εμπειρία της φλόγας της χήρας δεν μειώνει την αγάπη για τον αποθανόντα σύντροφο ούτε υποδηλώνει έλλειψη θλίψης. Αντίθετα, είναι συνυφασμένο με πολύπλοκα συναισθήματα, όπως ενοχή, σύγχυση και λαχτάρα για εγγύτητα. Πολλοί άνθρωποι παλεύουν επίσης με τις κοινωνικές προσδοκίες για παρατεταμένο πένθος που μπορεί να έρχεται σε σύγκρουση με τις φυσικές επιθυμίες τους για οικειότητα».

Συμβουλεύει όποιον παλεύει με το πένθος να θυμάται ότι είναι μια ευάλωτη στιγμή. «Μερικές φορές αυτό που λαχταράς δεν είναι σεξουαλικό, αλλά οικειότητα, που είναι πολύ πιο δύσκολο να βρεις». Έτσι, η Κλαρκ συνιστά σε χήρες και χήρους να μιλήσουν με άνθρωπο που γνωρίζουν σε έναν χώρο που δεν τους επικρίνει, «όχι επειδή υπάρχει κάτι λάθος, αλλά επειδή αυτά είναι πολύπλοκα συναισθήματα που μπορεί να αισθάνονται πιο ελαφριά όταν τα μοιράζεστε με κάποιον που τον υποστηρίζει».