Η απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ για αποκλεισμό του Στέφανου Κασσελάκη από τις εσωκομματικές εκλογές ήρθε με ανάταση χειρός, καθαρή πλειοψηφία επί των παρόντων και 12 αποχές –μεταξύ των οποίων έξι από τον στενό πυρήνα του Παύλου Πολάκη. Οσο πρωτοφανής (και «πραξικοπηματική» κατά την πλευρά Κασσελάκη) όμως κι αν είναι η απόφαση που λήφθηκε εντός της αίθουσας, άλλο τόσο πρωτοφανές ήταν το κλίμα εκτός: φωνές, αλληλοκατηγορίες και ύβρεις εκτοξεύονταν ανάμεσα στα μέλη της ΚΕ και των υποστηρικτών του πρώην προέδρου, σε μια τεταμένη ατμόσφαιρα που περιγράφεται καθαρά στα βίντεο που έχουν κάνει τον γύρο του Διαδικτύου και αποδεικνύουν την οριακή κατάσταση που βρίσκεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η στάση της πλειοψηφίας δεν ήταν βέβαιο πως θα περνούσε εξαρχής: η ξεκάθαρη διάθεση να μπει τέλος στην υποψηφιότητα την ίδια ημέρα είχε να ξεπεράσει τον σκόπελο της απαρτίας – η συνεδρίαση άρχισε με καθυστέρηση δύο ωρών, ενώ στο τέλος παραλήφθηκαν 151 καρτελάκια. Μέλη του οργάνου που πρόσκεινται στον Στέφανο Κασσελάκη ήταν παρόντα στον χώρο, χωρίς ωστόσο να δηλώνουν την παρουσία τους και να μπαίνουν στην αίθουσα, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός και να ξεκινήσει η συζήτηση.
Από το στρατόπεδο του πρώην προέδρου, μόνο η Θεοδώρα Τζάκρη μπήκε στη συνεδρίαση επίσημα, απευθυνόμενη ονομαστικά στην ομιλία της σε στελέχη που μέχρι κάποιο σημείο θεωρούνταν ουδέτερα έως και κοντά στο στρατόπεδο Κασσελάκη, όπως η Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, ο Νίκος Παππάς και ο Σωκράτης Φάμελλος – και ζητώντας παράλληλα ονομαστική ψηφοφορία, αμφισβητώντας την απαρτία.
«Η μίνιμουμ πράξη αξιοπρέπειας είναι αυτό που καλούμαστε να ψηφίσουμε σήμερα», ανέφερε, από την πλευρά της η Ολγα Γεροβασίλη. «Είμαστε στο σημείο αυτό ύστερα από συγκεκριμένες συμπεριφορές, τοποθετήσεις σε πολιτικά θέματα, αλλά και ζητήματα ήθους και ύφους, που τέθηκαν με ευθύνη του πρώην προέδρου. Εμείς δεν κάναμε επιθετικές ενέργειες, αλλά αμυντικές ενέργειες όλο αυτό τον καιρό», σχολίασε.
Η ομιλία της περιέγραφε και το κλίμα στον στενό πυρήνα των «87», ωστόσο το εξώδικο προς το κόμμα έγειρε την πλάστιγγα και για πολλούς μετριοπαθείς – από την πλευρά του ο Παύλος Πολάκης δεν έδωσε το παρών στη συνεδρίαση, ενώ τα στελέχη που πρόσκεινται σ’ αυτόν μπήκαν στην αίθουσα, αλλά δεν συμμετείχαν στην ψηφοφορία και, εν τέλει, στην απόφαση του αποκλεισμού. Από πολλές πλευρές, ο ρόλος του Αλέξη Τσίπρα στην εξέλιξη αυτή εκτιμάται ότι είναι καταλυτικός, έστω κι αν δημόσια ο πρώην πρωθυπουργός έχει αποφύγει κάθε εμπλοκή.
Ολα για τους σύνεδρους
Πώς αλλάζει η απόφαση που λήφθηκε; Η προθεσμία για την κατάθεση υποψηφιοτήτων είναι στις 24 Οκτωβρίου και παρόλο που ο πρώην πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει ήδη καταθέσει τον φάκελό του, η απόφαση της ΚΕ, που είναι το κύριο καθοδηγητικό όργανο του κόμματος, δεν επιτρέπει την ανακήρυξή του. Ο ίδιος δίνει ραντεβού στο έκτακτο Συνέδριο, γιατί μόνο αυτό μπορεί να ακυρώσει την απόφαση και ο Κασσελάκης να είναι υποψήφιος. Και πάλι, όμως, πρόκειται για δύσκολο εγχείρημα: το Συνέδριο εκλέγει από την αρχή τους συνέδρους του, στη βάση του κόμματος, στις 2-3 Νοεμβρίου, που σημαίνει πως οι υποστηρικτές του πρώην προέδρου πρέπει και να γίνουν σύνεδροι (έχουν δικαίωμα εγγραφής στις οργανώσεις για να θέσουν υποψηφιότητα έως τις 25 του μήνα) και να αποκτήσουν την πλειοψηφία στο σώμα για να μπορέσει ακόμα και να συζητηθεί η υποψηφιότητά του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το Συνέδριο φαίνεται πως είναι το πεδίο της τελικής μάχης, ώστε ο Κασσελάκης να διεκδικήσει εκ νέου τη θέση από την οποία εξέπεσε.
Σενάρια αναβολής
Αν, τελικά, γίνει στον χρόνο που έχει οριστεί, δηλαδή στις 8-10 Νοεμβρίου, και στην Κουμουνδούρου δεν επιλέξουν να μεταθέσουν τον χρόνο του για αργότερα, υπό τον φόβο διάλυσης των οργανώσεων και του πολωτικού κλίματος που έχει δημιουργηθεί και στη βάση – στο παρασκήνιο, άλλωστε, γίνεται λόγος ακόμη και για αναβολή των εκλογών έως την άνοιξη του 2025. Ηδη η κατάσταση που επικρατεί, αλλά πολύ περισσότερο μια πιθανή αναβολή, θα έχει αλυσιδωτές αντιδράσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να φτάσουν ακόμα και στην κοινοβουλευτική ομάδα, απειλώντας τον ρόλο της κοινοβουλευτικής αξιωματικής αντιπολίτευσης που σήμερα έχει ο ΣΥΡΙΖΑ – επισημαίνεται πως η απόσταση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και το τρίτο ΠΑΣΟΚ είναι μόλις πέντε βουλευτές και ο στενός πυρήνας Κασσελάκη απαρτίζεται από περισσότερους.
Ο Τσίπρας και το πράσινο φως σε έναν αποκλεισμό
News Analysis του Δημήτρη Ν. Μανιάτη
Ενας ελέφαντας υπάρχει στο θορυβώδες δωμάτιο του ΣΥΡΙΖΑ: Ο ελέφαντας της διάσπασης ή και της απόλυτης αποψίλωσης.
Κι ένας ακόμη: Ο σκιώδης μα σταθερός του αρχηγός και συνιδρυτής: Ο Αλέξης Τσίπρας. Η έξωση του Στέφανου Κασσελάκη μέσω της επεισοδιακής Κεντρικής Επιτροπής του Σαββάτου δεν θα γινόταν χωρίς το απόλυτο πράσινο φως του πρώην πρωθυπουργού και νυν ενοίκου της Λεωφόρου Αμαλίας όπου στεγάζεται το Ινστιτούτο του. Τουλάχιστον αυτό λέει σε όλους τους τόνους η κασσελακική πλευρά που συν τοις άλλοις υπόσχεται οριστικό ξεκαθάρισμα λογαριασμών με το τσιπρικό απαράτ στο συνέδριο (;).
Ο ίδιος ο Τσίπρας δεν έχει παρέμβει ανοιχτά, δεν έχει κάνει δήλωση, δεν έχει οργανική σχέση με τον καβγά ενός σίριαλ που το πρώτο του επεισόδιο βρίσκει εκείνον σε παραίτηση στο Ζάππειο (29 Ιούνη 2023) για να «περάσει το νέο κύμα του κόμματος» και στο μόλις τελευταίο τον διάδοχό του να μην έχει πια γραφείο στον 7ο όροφο της Κουμουνδούρου.
Τι επιτάχυνε με τέτοια αποφασιστικότητα τις αποφάσεις της «φρουράς του Αλέξη»; Δηλαδή της ομάδας των 87 ή 100 της Κεντρικής Επιτροπής να το πάνε στα άκρα με τον Κασσελάκη; Το νεύμα απ’ τη Λεωφόρο Αμαλίας στην Ολγα Γεροβασίλη ή ένα ένστικτο επιβίωσης για τους ίδιους;
Σίγουρα από τη μεριά τους υπήρξε ο φόβος να τους αποδοθούν «σταλινικές μέθοδοι» και άρα μια περαιτέρω ηρωοποίηση του έκπτωτου ηγέτη. Μετρήθηκε όμως και ζυγίστηκε ως μεγαλύτερος ένας άλλος φόβος: Αυτός της εξαΰλωσης. Και τώρα το ρήγμα είναι βαθύ και τώρα όλοι προετοιμάζονται για την τυπική διάσπαση με deadline το Συνέδριο, όμως η μεριά των τσιπρικών θεώρησε πως κόντρα στη μεγάλη ζημιά καλύτερα μια ζημιά που την κάνεις με δική σου ευθύνη και με έλεγχο των όποιων όρων ανοικοδόμησης. Αν υπάρξει τέτοια βέβαια.
Το όλο κάδρο της «Τασκένδης» του ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν λειψό αν δεν υπολόγιζε και τις έτερες διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ. Αν υπάρχει η δυνατότητα να προστρέξει κάποιος σε έναν μελλοντικό διάλογο πάνω σε συγκλίσεις, μπορεί να το κάνει ασφαλέστερα αν έχει κάποιου είδους κόμμα και έκφραση. Τα πειράματα – τομές Κασσελάκη για ένα μετα-κόμμα που θα εκινείτο στη ρευστή περιοχή του Κέντρου συν Αριστεράς, με νέες δομές και ρητορική, αξιολογήθηκαν ως επισφαλή και σε αυτό φέρεται να είχε εκφράσει τις ανησυχίες του – ναι – και ο Αλέξης Τσίπρας εδώ και καιρό.
Ο οδικός χάρτης προς τις εκλογές
- 24 Οκτωβρίου
Τελευταία προθεσμία για την υποβολή υποψηφιοτήτων για την ηγεσία.
- 25 Οκτωβρίου
Καταληκτική ημερομηνία για την εγγραφή νέων μελών στις κομματικές οργανώσεις με δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι στο Εκτακτο Συνέδριο.
- 2-3 Νοεμβρίου
Εκλογή συνέδρων από την κομματική βάση.
- 8-10 Νοεμβρίου
Εκτακτο Συνέδριο – σύμφωνα με τον ισχύοντα προγραμματισμό – που θα επικυρώσει τις υποψηφιότητες.
- 24 Νοεμβρίου
Κάλπες για την εκλογή ηγεσίας (α’ γύρος). Εφόσον απαιτηθεί δεύτερος γύρος, έχει προγραµµατισθεί για την επόµενη Κυριακή 1η Δεκεµβρίου.