Στον νομπελίστα οικονομολόγο του MIT Νταρόν Ατζέµογλου, που μας έψεξε – και με το δίκιο του – για την υπερβολική εξάρτηση της οικονομίας μας από τον τουρισμό, παρέλειψε να πει κάποιος ότι άλλος τομέας κάνει τους μεγάλους τζίρους στη χώρα μας. Από αυτόν η εξάρτηση είναι ακόμα χειρότερη. Πάνω από 36 δισεκατομμύρια ευρώ ήταν ο τζίρος του τζόγου, διαδικτυακού και επίγειου, στην Ελλάδα το 2023, όταν ο αντίστοιχος του τουρισμού από τον οποίο τρώει «ψωμί» η μισή Ελλάδα φτάνει έπειτα από αλλεπάλληλα ρεκόρ τα 20 δισ. ευρώ. Ολόκληρος κλάδος όπως αυτός των σουπερμάρκετ σημειώνει ετησίως τζίρους κοντά στα 14 δισ., την ίδια στιγμή που σε ολόκληρο πρωτογενή τομέα ο τζίρος δεν ξεπερνά τα 13 δισ. ευρώ.

Μπορεί το νούμερο των τυχερών παιγνίων να περιλαμβάνει και την επαναληπτικότητα των ποσών που επαναποντάρονται, τα μπόνους των εταιρειών και ό,τι άλλο θέλετε, αλλά το μέγεθος είναι πραγματικά τεράστιο, ακόμα και αν καταλήγει να γίνει έσοδα των εταιρειών του κλάδου των τυχερών παιχνιδιών που φτάνουν μόλις τα 2,6 δισ. ευρώ.

Ο βραβευμένος μόλις αυτή την εβδομάδα Ατζέμογλου σύστησε και κάτι πολύ πιο συγκεκριμένο για την ελληνική οικονομία που έχει πολύ πιο μεγάλη σημασία. Οπως είπε επί ελληνικού εδάφους, «μαζί με τον εργαζόμενο της υπηρεσίας (τουρισμός) η Ελλάδα πρέπει να δημιουργήσει και τον εργαζόμενο της πληροφορίας» δείχνοντας με ξεκάθαρο τρόπο τους κλάδους που πρέπει να στραφούμε εναλλακτικά με τον τουρισμό. Επί της ουσίας περιέγραψε το ελληνικό πρόβλημα του παραγωγικού υποδείγματος της χώρας και πρότεινε συγκεκριμένες λύσεις. Μακριά από στερεότυπα ή εθνικές… ονειρώξεις περί δημιουργίας πανίσχυρης βιομηχανίας ή μαζικής στροφής της χώρας στον πρωτογενή τομέα. Ούτε το ένα πρόκειται ποτέ να αποκτήσουμε, ούτε στα… χωράφια να επιστρέψουμε.

Μπορούμε όμως να κάνουμε αυτό που λέει ο Ατζέμογλου και να ενισχύσουμε επαγγέλματα με δεξιότητες που ήδη διαθέτει το μεγαλύτερο μέρος των μορφωμένων συμπατριωτών μας. Οπως αυτά των μηχανικών υπολογιστών, των προγραμματιστών, των web developers, των διαχειριστών βάσεων δεδομένων, των μηχανικών δικτύων, των σχεδιαστών γραφικών και πολλών άλλων που αποτελούν μέρος του περίφημου διαδικτυακού οικοσυστήματος. Παραδόξως το βλέπουν όλοι σε εμάς ως το μέλλον της χώρας. Πριν από μερικούς μήνες στην έκθεση Beyond στη Θεσσαλονίκη είχαν προσέλθει Ελληνες από όλο τον κόσμο που διακρίνονταν σε αυτά τα επαγγέλματα. Οσο απίθανο και αν ακούγεται, υπολογίζεται ότι το 10% των ειδικών σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης παγκοσμίως είναι Ελληνες. Οχι κάποιοι πρώτης ή δεύτερης γενιάς ομογενείς. Αλλά επιστήμονες που ξεκίνησαν από αυτή τη χώρα και άνοιξαν τα φτερά τους για όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου.

Αν αποφασίσουμε να κάτσουμε ήρεμα και να συζητήσουμε, ποιο θα είναι το νέο παραγωγικό μοντέλο της χώρας, θα διαπιστώσουμε ότι βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας και δεν το βλέπουμε. Μέχρι τότε θα ψάχνουμε όλοι μαζί, γιατί δεν διαθέτουμε σοβαρού μεγέθους βιομηχανία ή γιατί έχουμε εξαρτηθεί τόσο πολύ από τον τουρισμό. Προφανώς μπορούμε να μην κάνουμε και τίποτα και απλά να συνεχίσουμε να δοκιμάζουμε την τύχη μας στον τζόγο…