O αριθμός ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα από την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη και είναι εντυπωσιακός. Στις τρεις πρώτες ημέρες από την έναρξη της εφαρμογής του προληπτικού προγράμματος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου στη χώρα μας, βρέθηκαν 90 θετικά δείγματα μεταξύ των 20.000 πολιτών που είχαν λάβει το σχετικό self test. Μπορεί να πει κανείς ότι το ποσοστό είναι μικρό: 0,45%. Θετικό δείγμα, επίσης, δεν σημαίνει συνήθως καρκίνο: η παρουσία αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Και πάλι: έστω και ένας καρκίνος να εντοπιστεί πρόωρα χάρις σε ένα πολύ απλό τεστ που κάνουμε στο σπίτι μας, το πρόγραμμα θα έχει πετύχει.
Η προληπτική ιατρική αποτελεί μια έννοια που όλοι επαινούμε, όλοι καταλαβαίνουμε ότι σώζει ζωές, όταν αφορά όμως τον εαυτό μας πολλές φορές την αμελούμε. Οι λόγοι είναι πολλοί. Μπορεί να ισχυριζόμαστε ότι δεν έχουμε χρόνο, ότι δηλαδή για κάποιον ακατανόητο λόγο στην κλίμακα των προτεραιοτήτων μας δεν βάζουμε την υγεία μας στην πρώτη θέση. Μπορεί να μην έχουμε χρήματα για να κάνουμε μια συγκεκριμένη εξέταση. Μπορεί να φοβόμαστε το αποτέλεσμά της, κάτι που ακούγεται παράλογο, αλλά τα αισθήματα δεν υπακούνε συχνά στη λογική. Μπορεί επίσης να το φιλοσοφούμε: ας συμβεί ό,τι είναι γραμμένο να συμβεί, έτσι κι αλλιώς δεν μπορούμε να το επηρεάσουμε.
Για την αντιμετώπιση των δύο τελευταίων λόγων, το κράτος δεν μπορεί να κάνει πολλά. Αρμοδιότερος θα ήταν ένας ψυχολόγος, ένας προσωπικός σύμβουλος ή, φυσικά, ένας γιατρός. Οταν όμως το αγκάθι είναι ο χρόνος ή το χρήμα, η αποστολή ενός SMS με το οποίο μπορούμε να προμηθευτούμε δωρεάν ένα self test από το γειτονικό φαρμακείο αποτελεί χωρίς αμφιβολία την ιδανική λύση.
Η πρακτική αυτή ισχύει, και ήδη εφαρμόζεται, για πολλά είδη καρκίνων. Εχει όμως ακόμη μεγαλύτερη αξία για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, δεδομένου ότι ο τελευταίος έχει δύο χαρακτηριστικά. Πρώτον, είναι η δεύτερη πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο στην Ευρωπαϊκή Ενωση (12,3% όλων των θανάτων από καρκίνο, έναντι 19,5% για τον καρκίνο των πνευμόνων). Δεύτερον, είναι ο μόνος ίσως καρκίνος που μπορεί να προληφθεί εύκολα και ανώδυνα, δηλαδή με την αφαίρεση ευρημάτων που τυχόν εντοπίζονται σε μια κολονοσκόπηση. Με άλλα λόγια, δεν σου ζητούν εδώ να κόψεις μια αγαπημένη συνήθεια όπως είναι το τσιγάρο, αλλά να κάνεις ένα ανώδυνο τεστ και στη συνέχεια, αν χρειαστεί, να κάνεις μια επέμβαση που το μόνο δυσάρεστο κομμάτι της είναι η προετοιμασία.
Υπάρχουν βέβαια κι εκείνοι που δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα απ’ όλα αυτά, επειδή θεωρούν και μόνο την αναφορά στον καρκίνο γρουσουζιά. Αλλά εδώ υπάρχουν κι εκείνοι που ταλαιπωρούνται από την Covid (άλλοτε πέθαιναν) επειδή θεωρούν ότι με το εμβόλιο μπορεί να βγάλουν κέρατα. Ας πρόσεχαν.
