Ηταν ο Νο 1 καταζητούμενος των ισραηλινών δυνάμεων, ο άνθρωπος που σχεδίασε και εκτέλεσε την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Ο επικεφαλής της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, «ο αρχιτέκτονας της σφαγής», όπως τον αποκαλούν στο Ισραήλ, είναι νεκρός, άλλος ένας από την ηγεσία των οργανώσεων που λειτουργούν ως εκπρόσωποι του Ιράν στην περιοχή. Σε χθεσινό του διάγγελμα ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφερε: «Σήμερα ανταποδώσαμε. Σήμερα το κακό έχει δεχθεί ένα πλήγμα, αλλά το έργο μας δεν έχει ολοκληρωθεί. Στις οικογένειες των ομήρων λέω: Θα συνεχίσουμε δυναμικά μέχρι να επστρέψουν όλοι οι αγαπημένοι σας».
Επίσημη ανακοίνωση από τον ισραηλινό στρατό αναφέρει ότι ο Σινουάρ και δύο άλλοι ένοπλοι αντάλλαξαν πυρά με ισραηλινή περίπολο στη Ράφα και έπεσαν νεκροί. Οι Ισραηλινοί αργότερα διαπίστωσαν ότι επρόκειτο για τον άνθρωπο που αναζητούσαν μανιωδώς εδώ και έναν χρόνο. Αντίθετα απ’ ό,τι πιστευόταν, ο Σινουάρ δεν βρισκόταν μαζί με ισραηλινούς ομήρους. Στο Ισραήλ οικογένειες ομήρων που κρατά η Χαμάς δήλωσαν ότι ελπίζουν πως τώρα θα μπορούσε να επιτευχθεί εκεχειρία για να επιστρέψουν στα σπίτια τους οι αιχμάλωτοι. Αντίθετα, στη Γάζα οι κάτοικοι πιστεύουν ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε ότι ο θάνατος του ηγέτη της Χαμάς είναι μια «ευκαιρία» για μια πολιτική διευθέτηση στη Λωρίδα της Γάζας και θα συνεργαστούν με την ισραηλινή ηγεσία για την επιστροφή των ομήρων και τον τερματισμό του πολέμου.
Η αλήθεια είναι ότι και αναλυτές ανησυχούν πως η είδηση του θανάτου του Σινουάρ θα εντείνει τις εχθροπραξίες στη Μέση Ανατολή, καθώς μάλιστα το Ισραήλ ετοιμάζει απάντηση στην πυραυλική επίθεση του Ιράν την 1η Οκτωβρίου, μια επίθεση που, όπως δήλωσαν ισραηλινοί αξιωματούχοι, θα γίνει πριν από τις αμερικανικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου. Από την άλλη, δεν λείπουν εκείνοι που θεωρούν πως ο Σινουάρ ακολουθούσε μια πολύ σκληρή γραμμή απέναντι στην ισραηλινή ηγεσία, όντας «αγύριστο κεφάλι» όπως τον χαρακτηρίζουν, και έτσι τώρα μπορεί να ανοίγει ο δρόμος για να συζητηθούν οι, μέχρι σήμερα, αδιέξοδες προσπάθειες για ειρηνευτική συμφωνία.
Ο θάνατος του Σινουάρ θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στη σύγκρουση στη Γάζα, εκτιμά ο Τζέισον Μπερκ στην «Guardian», αλλά και στην εσωτερική πολιτική του Ισραήλ. «Μία από τις μεγαλύτερες άμεσες επιπτώσεις», γράφει, «θα είναι προφανώς στη Χαμάς, η οποία έχει χάσει πλέον μεγάλο μέρος της ανώτατης ηγεσίας της. Ο Σινουάρ θα χαρακτηριστεί μάρτυρας ώστε να εμπνεύσει νέους στα όπλα. Η διοίκηση στη Γάζα είναι πιθανό να περάσει στον μικρότερο αδερφό του, τον 49χρονο Μοχάμαντ, ο οποίος πιθανότατα θα συνεχίσει τη στρατηγική τής χαμηλού επιπέδου αντίστασης στο Ισραήλ». Μέσα στο Ισραήλ ο αναλυτής θεωρεί ότι ο Νετανιάχου, που κατηγορείται για αποτυχίες στον τομέα της ασφάλειας που επέτρεψαν την περσινή σφαγή, είναι πιθανόν να ενισχύσει τη θέση του. Υπάρχει και η περίπτωση τώρα με τον θάνατο του Σινουάρ να θεωρηθεί ότι επετεύχθη νίκη στη Γάζα και να τερματιστεί η επιχείρηση. Ολα είναι ανοιχτά.
Ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ χαιρετά το πλήθος καθώς φτάνει με παλαιστίνιους κρατούμενους στο πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο στη νότια Λωρίδα της Γάζας, τον Οκτώβριο του 2011
Εν τω μεταξύ χθες και ενώ το Ιράν προετοιμάζεται για το ισραηλινό χτύπημα και ήδη εγκαθίσταται στο Ισραήλ το προηγμένο σύστημα αεράμυνας Thaad που μόλις έφτασε εκεί από τις ΗΠΑ, μαζί με 100 αμερικανούς χειριστές, αμερικανικά βομβαρδιστικά Stealth μεγάλη εμβέλειας Β-2, εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές με στόχο υπόγειες αποθήκες όπλων που χρησιμοποιούν οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης. Είναι η πρώτη φφορά, απ’ όσο είναι γνωστό, που σημειώθηκαν τέτοια πλήγματα στους Χούθι, οι οποίοι επιτίθενται επί μήνες σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα και κάνουν πυραυλικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Οστιν δήλωσε ότι τα βομβαρδιστικά Β-2 στόχευσαν πέντε υπόγειες αποθήκες των Χούθι. «Αυτή ήταν μια μοναδική επίδειξη της ικανότητας των Ηνωμένων Πολιτειών να στοχεύουν εγκαταστάσεις που οι αντίπαλοί μας προσπαθούν να κρατήσουν προστατευμένες, ανεξάρτητα από το πόσο βαθιά βρίσκονται ή πόσο οχυρωμένες είναι» τόνισε ο Οστιν σε μια προφανή προειδοποίηση προς το Ιράν. Σύμφωνα με το «Economist», τα B-2 θα χρησιμοποιηθούν σε πιθανή αμερικανική επίθεση σε υπόγειες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις όπως το Νατάνζ ή το Φόρντο, μια και είναι το μόνο αεροσκάφος που μπορεί να ρίξει τις ειδικές βόμβες που καταστρέφουν υπόγειες εγκαταστάσεις.
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ
Μπορούσε να διοικεί και να εκφοβίζει εξίσου
Στον έναν χρόνο που μεσολάβησε από την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Νότιο Ισραήλ μέχρι σήμερα ο επικεφαλής της οργάνωσης Γιαχία Σινουάρ δεν μετάνιωσε ούτε μια στιγμή για τους χιλιάδες ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους, τους 250 ομήρους και την πλήρη καταστροφή της Γάζας που άφησε άστεγους 1,9 εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτό επαναλάμβαναν άνθρωποι που ήρθαν σε επαφή μαζί του. Για τον 62χρονο εμπνευστή της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, που έγινε η πιο θανατηφόρα ημέρα στην ιστορία του Ισραήλ μετά το Ολοκαύτωμα, ο ένοπλος αγώνας παρέμεινε ο μόνος τρόπος για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, δήλωσαν στο πρακτορείο Ρόιτερ τέσσερις παλαιστίνιοι αξιωματούχοι.
Μυστική αλυσίδα
Ανέλαβε τα ηνία της Χαμάς πέρυσι, μετά τη δολοφονία του προκατόχου του Ισμαήλ Χανίγιε από ισραηλινό χτύπημα στην Τεχεράνη. Λειτουργώντας από τις σκιές ενός δαιδαλώδους δικτύου σηράγγων κάτω από τη Γάζα, είχε καταφέρει επί μήνες να ξεφεύγει από τις ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές. Λειτουργούσε με απόλυτη μυστικότητα, κινείτο συνεχώς και χρησιμοποιούσε αξιόπιστους αγγελιοφόρους ώστε να αποφεύγει την ψηφιακή επικοινωνία που μπορεί να εντοπιστεί. Επειτα από μήνες αποτυχημένων διαπραγματεύσεων κατάπαυσης του πυρός, υπό την ηγεσία του Κατάρ και της Αιγύπτου, που επικεντρώθηκαν στην ανταλλαγή αιχμαλώτων με ομήρους, ο Σινουάρ ήταν ο μοναδικός που λάμβανε αποφάσεις, ανέφεραν τρεις πηγές της Χαμάς. Οι διαπραγματευτές περίμεναν επί μέρες για απαντήσεις που φιλτράρονταν μέσω μιας μυστικής αλυσίδας αγγελιοφόρων.
Παιδικά χρόνια και βασανιστήρια
Ο Σινουάρ έλεγε ότι δεν τον ένοιαζαν τα βασανιστήρια, ούτε τα δικά του ούτε του παλαιστινιακού λαού, διότι ο σκοπός – δηλαδή η δημιουργία του κράτους – ήταν πάνω απ’ όλα.
Ηταν εκείνος που διαπραγματεύτηκε το 2011 την ανταλλαγή 1.027 κρατουμένων στις ισραηλινές φυλακές, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος, για έναν απαχθέντα ισραηλινό στρατιώτη που κρατείτο στη Γάζα. Εκείνη η απαγωγή από τη Χαμάς είχε οδηγήσει σε ισραηλινή επίθεση στη Γάζα με χιλιάδες θανάτους Παλαιστινίων.
Οσοι τον γνώριζαν έλεγαν ότι η αποφασιστικότητά του διαμορφώθηκε από τα φτωχά παιδικά του χρόνια στους προσφυγικούς καταυλισμούς της Γάζας και μια βάναυση, επί 22 χρόνια, κράτηση στις φυλακές του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης μιας περιόδου στην Ασκελόν, την πόλη που οι γονείς του αποκαλούσαν σπίτι πριν εκδιωχθούν το 1948.
Η ριζοσπαστική ιδεολογία
Ο Σινουάρ έγινε μέλος της Χαμάς αμέσως μετά την ίδρυσή της στη δεκαετία του 1980, υιοθετώντας τη ριζοσπαστική ισλαμιστική ιδεολογία της ομάδας, η οποία επιδιώκει να ιδρύσει ένα ανεξάρτητο κράτος στην ιστορική Παλαιστίνη και αντιτίθεται στην ύπαρξη του Ισραήλ.
«Αυτό που κρύβεται πίσω από την αποφασιστικότητά του είναι η επιμονή στην ιδεολογία, η επιμονή του στόχου. Είναι ασκητικός και ικανοποιείται με λίγα», έχει πει γι’ αυτόν ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς.
Σε ένα ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα που έγραψε στη φυλακή, ο Σινουάρ ανέφερε πως όταν ήταν μικρός η μητέρα του τού έφτιαχνε ρούχα από άδεια σακιά επισιτιστικής βοήθειας του ΟΗΕ, καθώς και σκηνές που ισραηλινοί στρατιώτες γκρέμιζαν τα σπίτια των Παλαιστινίων, «σαν ένα τέρας που συνθλίβει τα οστά της λείας του».
Σκληρός στις τιμωρίες
Ο Σινουάρ συνελήφθη το 1988 και καταδικάστηκε σε τέσσερις φορές ισόβια κάθειρξη, κατηγορούμενος για ενορχήστρωση της απαγωγής και της δολοφονίας δύο ισραηλινών στρατιωτών και τεσσάρων υπόπτων παλαιστινίων πληροφοριοδοτών. Ο Λιβανέζος Ναμπίχ Αβαντάχ, που ήταν στο ίδιο κελί μαζί του, τον χαρακτήρισε «δογματικό» και άνθρωπο με μεγάλη επιρροή στους άλλους κρατούμενους λόγω του ηγετικού του χαρακτήρα – μπορούσε να διοικεί και να εκφοβίζει εξίσου. Οσο ήταν κρατούμενος είχε αναλάβει να τιμωρεί τους Παλαιστίνιους που ήταν ύποπτοι για συνεργασία με τις ισραηλινές Αρχές και ήταν πολύ σκληρός στις τιμωρίες του. Ο Σινουάρ θεωρείται ο αρχιτέκτονας της στρατηγικής και των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Χαμάς, που ενισχύονταν μέσω των ισχυρών δεσμών του με το Ιράν, το οποίο επισκέφθηκε το 2012, λίγο μετά την αποφυλάκισή του.
Δεν έκρυβε ότι προτιμούσε σκληρά χτυπήματα. Σε μια ομιλία του πέρυσι, υποσχέθηκε να στείλει μια πλημμύρα από μαχητές και ρουκέτες στο Ισραήλ. Οταν έπαιζε πινγκ πονγκ στην αυλή της φυλακής στην Ασκελόν, ήταν συχνά ξυπόλητος, επειδή ήθελε τα πόδια του να αγγίζουν τη γη της Παλαιστίνης. «Δεν είμαι στη φυλακή, είμαι στη γη μου», έλεγε. «Είμαι ελεύθερος εδώ στη χώρα μου».
