Τα βλέμματα της κτηματαγοράς, των δήμων και του Δημοσίου είναι στραμμένα στην απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που σε λίγο καιρό – εκτιμήσεις θέτουν ως ορόσημο το τέλος του χρόνου – θα κρίνει οριστικά και αμετάκλητα την υπόθεση της συνταγματικότητας ή μη των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) για τα ύψη και το μέγεθος των κτιρίων.

Η απόφαση των ανώτατων δικαστών που συνεδρίασαν υπό τον πρόεδρο του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένο θεωρείται κομβικής σημασίας καθώς εκατοντάδες οικοδομικές άδειες εξακολουθούν στο μεσοδιάστημα να παραμένουν σε εκκρεμότητα, ενώ κατασκευές που άρχισαν να χτίζονται έχουν μείνει στη μέση, συμβόλαια αντιπαροχής ακυρώθηκαν ή μπήκαν στον πάγο μέχρι να ξεκαθαρίσει θεσμικά το τοπίο.

Τα ενδεχόμενα

Εν αναμονή της απόφασης τρία είναι τα νομικά ενδεχόμενα:

  • Να απορριφθούν οι αιτήσεις ακύρωσης και να πάρουν «διαβατήριο» συνταγματικότητας οι επίμαχες διατάξεις.
  • Να γίνουν δεκτές οι αιτήσεις ακύρωσης και να κριθούν αντισυνταγματικές οι διατάξεις του ΝΟΚ. Σε αυτή την περίπτωση το «κλειδί», που κρατούν και πάλι στα χέρια τους οι ανώτατοι δικαστές, αφορά τον χρόνο εφαρμογής της απόφασης, δηλαδή αν θα έχει ή όχι αναδρομική ισχύ και τι αυτό μπορεί να σημάνει για το σύνολο των αδειών που έχουν εκδοθεί.
  • Να κριθούν οι διατάξεις του ΝΟΚ σύμφωνες με το Σύνταγμα ή ακόμα και να κριθούν αντισυνταγματικές, τοποθετώντας όμως η απόφαση τις συνέπειες για το μέλλον, ή για οποιοδήποτε άλλο χρονικό σημείο επιλέξει. Παράλληλα το ΣτΕ μπορεί να απαιτήσει από τις αρμόδιες πολεοδομικές Αρχές να εφοδιάσουν τις οικοδομικές άδειες που θα εκδίδονται στο μέλλον ή έχουν εκδοθεί στο πρόσφατο παρελθόν, με την απαραίτητη ειδική επιστημονική έκθεση ως απαραίτητο στοιχείο της αιτιολογίας τους.

Στάση αναμονής

Από την πλευρά τους οι δήμαρχοι κρατούν στάση αναμονής για την απόφαση, ζυγίζοντας ταυτόχρονα όλα τα ενδεχόμενα. Υπενθυμίζεται πως ο πρώτος δήμος, ο οποίος έκανε πράξη τις αντιδράσεις και πάλεψε δικαστικά το μπόνους τετραγωνικών και ύψους ήταν ο Δήμος Αλίμου, για να ακολουθήσουν μετά κι άλλοι. Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Αλίμου, Ανδρέας Κονδύλης, στην περίπτωση που κριθούν συνταγματικές οι διατάξεις, «δυστυχώς, θα βλέπουμε στις πόλεις μας να υψώνονται κτίρια-τέρατα. Ηδη έχει γίνει ζημιά καθώς περί τα 15 κτίρια έχουν “σηκωθεί” στο μεσοδιάστημα, από τη θέσπιση των διατάξεων μέχρι δηλαδή τα ασφαλιστικά μέτρα. Ξεχωρίζουν από το ανάγλυφο της πόλης κι αν αυτό γίνει και με τη δικαστική βούλα αποδεκτό θα καταστραφεί η εικόνα της πόλης. Ιδιαίτερα για τον δικό μας δήμο, που έχει χαμηλό συντελεστή δόμησης, αυτές οι διατάξεις παραβιάζουν το πολεοδομικό κεκτημένο».

Σύμφωνα με τον Α. Κονδύλη, στην περίπτωση που το ΣτΕ κρίνει αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νέου ΝΟΚ, τότε θα μπαίνει ένα τέλος σε αυτές τις προσπάθειες «αλλοίωσης» του χαρακτήρα των πόλεων. Ωστόσο, όπως εξηγεί, θα υπάρξει μια σχετική ταλαιπωρία, καθώς «θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα δικαστήρια για κάθε ένα κτίριο που έχουμε “μπλοκάρει” και η άδειά του είναι σε αναστολή. Αυτά τα κτίρια είναι περίπου 30-40 οπότε μετά θα πρέπει να δούμε πώς θα γίνει η εφαρμογή του νόμου, εάν δηλαδή και πώς μπορεί να γίνει κατεδάφιση ορόφων κ.λπ.».

Στο μεταξύ, στα τέλη Σεπτέμβρη το Συμβούλιο της Επικρατείας, με απόφαση της Επιτροπής Αναστολών, έκανε δεκτή την αίτηση του Δήμου Αθηναίων για αναστολή της μερικής ακύρωσης από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου που απέτρεπε την καθ’ ύψος υπερδόμηση.