Ο 40χρονος Ελιράν Μιζράχι, πατέρας τεσσάρων παιδιών, υπηρέτησε στη Γάζα μετά τη φονική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Ο Ισραηλινός έφεδρος στρατιωτικός επέστρεψε ως ένας διαφορετικός άνθρωπος, τραυματισμένος από όσα είχε δει στον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, δήλωσε η οικογένειά του στο CNN.
Έξι μήνες αφότου στάλθηκε για πρώτη φορά να πολεμήσει, πάλευε με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) στην πατρίδα του. Πριν από την επανατοποθέτησή του, αυτοκτόνησε.
«Βγήκε από τη Γάζα, αλλά η Γάζα δεν βγήκε από αυτόν. Και πέθανε μετά από αυτό, λόγω του μετατραυματικού στρες», δήλωσε η μητέρα του στρατιώτη που γκρέμισε περισσότερες από 5.000 σπίτια, Τζένι Μιζράχι.
Ο ισραηλινός στρατός έχει δηλώσει ότι παρέχει περίθαλψη σε χιλιάδες στρατιώτες που πάσχουν από μετατραυματικό στρες ή ψυχικές ασθένειες που προκλήθηκαν από τραύματα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Δεν είναι σαφές πόσοι έχουν βάλει τέλος στη ζωή τους, καθώς ο ισραηλινός στρατός δεν έχει δώσει επίσημο αριθμό.
Τουλάχιστον 42.000 νεκροί Παλαιστίνιοι, με τους περισσότερους να είναι γυναίκες και παιδιά
Ένα χρόνο μετά, ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα έχει σκοτώσει περισσότερους από 42.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Λωρίδας, με τα Ηνωμένα Έθνη να αναφέρουν ότι οι περισσότεροι από τους νεκρούς είναι γυναίκες και παιδιά.
Ο πόλεμος, που ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς όπου σκοτώθηκαν 1.200 στρατιώτες, πολίτες και αστυνομικοί (από πυρά Παλαιστινίων και Ισραηλινών), όπου η Χαμάς πήρε περισσότερους από 250 ομήρους, είναι ήδη ο μακροβιότερος του Ισραήλ από την ίδρυση του εβραϊκού κράτους.
Καθώς τώρα επεκτείνεται στον Λίβανο, ορισμένοι στρατιώτες λένε ότι φοβούνται να επιστρατευτούν σε μια ακόμη σύγκρουση, απέναντι σε μια πιο οργανωμένη ομάδα όπως η Χεζμπολάχ.
Πολλοί από εμάς δεν εμπιστεύονται την Κυβέρνηση την δεδομένη στιγμή
«Πολλοί από εμάς φοβόμαστε πολύ μήπως επιστρατευτούμε ξανά σε έναν πόλεμο στο Λίβανο», δήλωσε στο CNN ένας γιατρός των IDF που υπηρέτησε τέσσερις μήνες στη Γάζα, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος. «Πολλοί από εμάς δεν εμπιστεύονται την κυβέρνηση την δεδομένη στιγμή».
Οι ισραηλινές αρχές έχουν αποκλείσει τη Γάζα από τους ξένους δημοσιογράφους, εκτός αν βρίσκονται υπό τη συνοδεία των IDF, γεγονός που καθιστά δύσκολη την αποτύπωση της πλήρους έκτασης των εμπειριών των στρατιωτών εκεί. Ισραηλινοί στρατιώτες που πολέμησαν στον θύλακα δήλωσαν στο CNN ότι έγιναν μάρτυρες φρικαλεοτήτων που ο έξω κόσμος δεν μπορεί ποτέ να κατανοήσει πραγματικά.
Οι αφηγήσεις τους προσφέρουν μια σπάνια ματιά στη βιαιότητα αυτού που οι επικριτές έχουν αποκαλέσει «αιώνιο πόλεμο» του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, και το άυλο τίμημα που παίρνει από τους στρατιώτες που συμμετέχουν. Για πολλούς στρατιώτες, ο πόλεμος στη Γάζα είναι ένας αγώνας για την επιβίωση του Ισραήλ και πρέπει να κερδηθεί με κάθε μέσο.
Όμως η μάχη έχει και ψυχικό τίμημα που, λόγω του στίγματος, είναι σε μεγάλο βαθμό κρυμμένο από την κοινή γνώμη. Συνεντεύξεις με Ισραηλινούς στρατιώτες, έναν γιατρό και την οικογένεια του Μιζράχι, του έφεδρου που αυτοκτόνησε, δίνουν μια εικόνα του ψυχολογικού βάρους που ρίχνει ο πόλεμος στην ισραηλινή κοινωνία.
Το τίμημα στην ψυχική υγεία
Ο Μιζράχι αναπτύχθηκε στη Γάζα στις 8 Οκτωβρίου του περασμένου έτους και του ανατέθηκε να οδηγήσει μια μπουλντόζα D-9, ένα θωρακισμένο όχημα 62 τόνων που μπορεί να αντέξει σφαίρες και εκρηκτικά. Η οδηγία που είχε ήταν να ισοπεδώσει τη Γάζα.
Ήταν πολίτης στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, εργαζόμενος ως διευθυντής σε ισραηλινή κατασκευαστική εταιρεία. Αφού έγινε μάρτυρας των σφαγών που διέπραξε η Χαμάς (σ.σ. δεν αναφέρεται αν το είδε στην τηλεόραση ή αν βρίσκονταν σε παραμεθόρια ζώνη), ένιωσε την ανάγκη να πολεμήσει, δήλωσε η Τζένι στο CNN.
Ο έφεδρος πέρασε 186 ημέρες στον θύλακα μέχρι που υπέστη τραυματισμούς στο γόνατό του, ενώ ακολούθησε βλάβη στην ακοή τον Φεβρουάριο, όταν μια ρουκέτα από RPG (σ.σ. Μάλλον Αλ Γιασίν 105) έπληξε το όχημά του, δήλωσε η οικογένειά του. Αποσύρθηκε από τη Γάζα για θεραπεία και τον Απρίλιο διαγνώστηκε με PTSD, λαμβάνοντας εβδομαδιαία λογοθεραπεία. Η θεραπεία του δεν βοήθησε.
Δεν ήξεραν πως να αντιμετωπίσουν τους στρατιώτες με μετατραυματικό στρες
«Δεν ήξεραν πώς να τους αντιμετωπίσουν (τους στρατιώτες)», δήλωσε η Τζένι, ο οποίος ζει στον ισραηλινό οικισμό Μα’άλε Αντουμίμ, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. «Είπαν (οι στρατιώτες) ότι ο πόλεμος ήταν τόσο διαφορετικός. Είδαν (σ.σ. και έκαναν) πράγματα που δεν είχαν δει ποτέ στο Ισραήλ» (Και οι δημοσιογράφοι που καλύπτουν τον πόλεμο τι ίδιο).
Όταν ο Μιζράχι βρισκόταν σε άδεια, υπέφερε από κρίσεις θυμού, εφίδρωση, αϋπνία και κοινωνική απόσυρση, είπε η οικογένειά του. Έλεγε στην οικογένειά του ότι μόνο όσοι ήταν μαζί του στη Γάζα μπορούσαν να καταλάβουν τι περνούσε.
«Πάντα έλεγε, κανείς δεν θα καταλάβει αυτό που είδα», δήλωσε η αδελφή του, Σιρ, στο CNN. Η Τζένη αναρωτήθηκε αν ο γιος της σκότωσε κάποιον και δεν μπορούσε να το διαχειριστεί. «Είδε πολλούς ανθρώπους να πεθαίνουν. Ίσως και να σκότωσε κάποιον. (Αλλά) δεν διδάσκουμε στα παιδιά μας να κάνουν τέτοια πράγματα», είπε.
«Έτσι, όταν έκανε κάτι τέτοιο, ίσως ήταν ένα σοκ γι’ αυτόν».
Τι είπε ο συνοδηγός του
Ο Γκι Ζεκέν, φίλος του Μιζράχι και συνοδηγός της μπουλντόζας, έδωσε περαιτέρω πληροφορίες για την εμπειρία τους στη Γάζα. «Είδαμε πολύ, πολύ, πολύ δύσκολα πράγματα», δήλωσε στο CNN.«Πράγματα που είναι δύσκολο να αποδεχτούμε».
Ο πρώην στρατιώτης έχει μιλήσει δημοσίως για το ψυχολογικό τραύμα που υπέστησαν τα ισραηλινά στρατεύματα στη Γάζα. Σε μια κατάθεση στην Κνεσέτ, το κοινοβούλιο του Ισραήλ, τον Ιούνιο, ο Ζάκεν είπε ότι σε πολλές περιπτώσεις, οι στρατιώτες έπρεπε να «πατήσουν τρομοκράτες (σ.σ. και αμάχους, υπάρχουν σε βίντεο), νεκρούς και ζωντανούς, κατά εκατοντάδες».
«Τα πάντα εκτοξεύονται» (σ.σ. όταν τα πατάς με την μπουλντόζα), πρόσθεσε.
Israeli soldier Eliran Mizrachi in Gaza shared videos on TikTok, showing him enjoying his demolition of civilian homes in the past hours. The background music is added by him. According to the video comments, he is affiliated with the 271 division
TikTok account: eliranmizrahci pic.twitter.com/CdlLU8rDuD
— Younis Tirawi | يونس (@ytirawi) December 20, 2023
«Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα, αυτό που αποκαλούν «πολίτες»» δήλωσε ο Ζάκεν οριακά ομολογώντας εγκλήματα εναντίον αμάχων
Ο Ζάκεν λέει ότι δεν μπορεί πλέον να τρώει κρέας, καθώς του θυμίζει τις φρικιαστικές σκηνές που είδε από τη μπουλντόζα στη Γάζα, και παλεύει να κοιμηθεί τη νύχτα, με τον ήχο των εκρήξεων να ηχεί στο κεφάλι του.
«Όταν βλέπεις πολύ κρέας (σ.σ. νεκρούς ανθρώπους) έξω και αίμα… τόσο το δικό μας όσο και το δικό τους (Χαμάς), τότε πραγματικά σε επηρεάζει όταν τρως», δήλωσε στο CNN. Υποστηρίζει ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών που συνάντησε ήταν «τρομοκράτες».
«Τους πολίτες που είδαμε, σταματήσαμε και τους φέραμε νερό να πιουν και τους αφήσαμε να φάνε από το φαγητό μας», είπε, παραπονούμενος πως οι μαχητές της Χαμάς τους πυροβολούσαν.
«Έτσι, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως οι πολίτες», είπε, αναφερόμενος στην ικανότητα των μαχητών της Χαμάς να αναμειγνύονται με τους πολίτες. «Αυτό είναι τρομοκρατία».
Αρχικά αντιμετώπιζαν όλους τους κατοίκους της Γάζας ως τρομοκράτες, αργότερα κάποιοι άλλαξαν στάση
Όταν οι στρατιώτες συναντούν πολίτες, ωστόσο, πολλοί αντιμετωπίζουν ένα ηθικό δίλημμα, σύμφωνα με τον γιατρό των IDF που μίλησε στο CNN ανώνυμα.
Υπήρχε μια «πολύ ισχυρή συλλογική στάση» δυσπιστίας μεταξύ των ισραηλινών στρατιωτών απέναντι στους Παλαιστίνιους στη Γάζα, ειδικά στην αρχή του πολέμου, είπε ο γιατρός. Υπήρχε η αντίληψη ότι οι κάτοικοι της Γάζας, συμπεριλαμβανομένων των αμάχων, «είναι κακοί, ότι υποστηρίζουν τη Χαμάς, ότι βοηθούν τη Χαμάς, ότι κρύβουν πυρομαχικά», είπε ο γιατρός.
Στο πεδίο, ωστόσο, ορισμένες από αυτές τις στάσεις άλλαξαν «όταν βλέπεις πραγματικά τους πολίτες της Γάζας μπροστά στα μάτια σου», είπαν. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι κάνει ό,τι μπορούν για να ελαχιστοποιήσουν τις απώλειες αμάχων στη Γάζα.
Παρόλα αυτά, οι άμαχοι στη Γάζα έχουν επανειλημμένα σκοτωθεί σε μεγάλο αριθμό, μεταξύ άλλων και όταν βρίσκουν καταφύγιο σε περιοχές που ο ίδιος ο στρατός έχει ορίσει ως «ασφαλείς ζώνες».
Το τίμημα για την ψυχική υγεία στη Γάζα είναι πιθανό να είναι τεράστιο
Το τίμημα για την ψυχική υγεία στη Γάζα είναι πιθανό να είναι τεράστιο. Ομάδες αρωγής και ο ΟΗΕ έχουν επανειλημμένα επισημάνει τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου στην ψυχική υγεία των αμάχων στη Γάζα, πολλοί από τους οποίους είχαν ήδη σημαδευτεί από έναν 17ετή αποκλεισμό και πολλούς πολέμους με το Ισραήλ.
Σε μια έκθεση του Αυγούστου, ο ΟΗΕ δήλωσε ότι οι εμπειρίες των κατοίκων της Γάζας αψηφούν τους «παραδοσιακούς βιοϊατρικούς ορισμούς» της μετατραυματικής διαταραχής, «δεδομένου ότι δεν υπάρχει “θέση” στο πλαίσιο της Γάζας».
Αφού ο Μιζράχι αυτοκτόνησε, βίντεο και φωτογραφίες εμφανίστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τον έφεδρο να κατεδαφίζει σπίτια και κτίρια στη Γάζα και να ποζάρει μπροστά από βανδαλισμένες κατασκευές.
Ορισμένες από τις εικόνες, οι οποίες φέρονται να δημοσιεύτηκαν στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που έχουν πλέον αφαιρεθεί, εμφανίστηκαν σε ένα ντοκιμαντέρ για το οποίο είχε πάρει συνέντευξη στο ισραηλινό κανάλι 13.
Η αδελφή του, Σιρ, δήλωσε ότι είδε πολλά σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που κατηγορούσαν τον Μιζράχι ότι είναι δολοφόνος, τον έβριζαν και του «απαντούσαν με δυσάρεστα emojis». «Ήταν δύσκολο», είπε, προσθέτοντας ότι προσπάθησε με κάθε τρόπο να το παραβλέψει. «Ξέρω ότι είχε καλή καρδιά».
Καθαρισμός νεκρών ανθρώπων με συντρίμμια
Ο Άχρον Μπρέγκμαν, πολιτικός επιστήμονας στο King’s College του Λονδίνου, ο οποίος υπηρέτησε στον ισραηλινό στρατό για έξι χρόνια, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου του Λιβάνου το 1982, δήλωσε ότι ο πόλεμος στη Γάζα δεν μοιάζει με κανέναν άλλο πόλεμο που διεξήγαγε το Ισραήλ.
«Είναι πολύ μακρύς», είπε, και είναι αστικός, πράγμα που σημαίνει ότι οι στρατιώτες πολεμούν ανάμεσα σε πολλούς ανθρώπους, «η συντριπτική πλειονότητα των οποίων είναι άμαχοι».
Οι χειριστές μπουλντόζας είναι μεταξύ εκείνων που είναι πιο άμεσα εκτεθειμένοι στη βιαιότητα του πολέμου, είπε ο Μπρέγκμαν.«Αυτό που βλέπουν είναι νεκροί άνθρωποι και τους καθαρίζουν (μαζί) με τα συντρίμμια», δήλωσε στο CNN. «Περνούν από πάνω τους».
Η μετάβαση από την πρώτη γραμμή στην ζωή του πολίτη, ειδικά όταν σκοτώνεις γυναικόπαιδα, μπορεί να σε συντρίψει
Για πολλούς, η μετάβαση από το πεδίο της μάχης πίσω στην πολιτική ζωή μπορεί να είναι συντριπτική, ειδικά μετά από πόλεμο πόλεων που περιλαμβάνει το θάνατο γυναικών και παιδιών, δήλωσε ο Μπρέγκμαν. «Πώς μπορείς να βάλεις τα παιδιά σου για ύπνο όταν, ξέρεις, είδες παιδιά να σκοτώνονται στη Γάζα;».
Παρά το μετατραυματικό στρες του Μιζράχι, η οικογένειά του δήλωσε ότι συμφώνησε να επιστρέψει στη Γάζα όταν κλήθηκε ξανά. Δύο ημέρες πριν από την αποστολή του, αυτοκτόνησε.
Στο σπίτι της, η Τζένη έχει αφιερώσει ένα δωμάτιο στη μνήμη του εκλιπόντος γιου της, με φωτογραφίες από την παιδική του ηλικία και την εργασία του στις κατασκευές. Ανάμεσα στα αντικείμενα που έχει κρατήσει η μητέρα του ήταν και το καπέλο που φορούσε ο Μιζράχι όταν αυτοπυροβολήθηκε στο κεφάλι, με τις τρύπες από τις σφαίρες να φαίνονται καθαρά.
Περισσότερο από το 1/3 επιστρέφει με προβλήματα ψυχικής υγείας
Η ισραηλινή εφημερίδα Haaretz ανέφερε ότι 10 στρατιώτες αυτοκτόνησαν μεταξύ 7 Οκτωβρίου και 11 Μαΐου, σύμφωνα με στρατιωτικά στοιχεία που περιήλθαν στην κατοχή της εφημερίδας.
Ερωτηθείς από το CNN σχετικά με τον αριθμό των αυτοκτονιών στις IDF μετά τον πόλεμο, ο Ούζι Μπετσόρ, ψυχολόγος και διοικητής της Μονάδας Αντιμετώπισης Μάχης των IDF, δήλωσε ότι το ιατρικό σώμα δεν επιτρέπεται να δώσει έναν αριθμό και ο στρατός θεωρεί ότι το ποσοστό αυτοκτονιών παραμένει σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο.
«Το ποσοστό αυτοκτονιών στο στρατό είναι λίγο πολύ σταθερό τα τελευταία πέντε ή έξι χρόνια», δήλωσε ο Μπετσόρ, σημειώνοντας ότι στην πραγματικότητα έχει μειωθεί τα τελευταία 10 χρόνια.
«Είναι πολλές οι αυτοκτονίες, αλλά η αναλογία είναι παραπλήσια», δήλωσε ο αρμόδιος για την αποτροπή αυτοκτονιών
Ακόμη και αν ο αριθμός των αυτοκτονιών είναι υψηλότερος, είπε, η αναλογία μέχρι στιγμής «είναι αρκετά ίδια με την προηγούμενη χρονιά, επειδή έχουμε περισσότερους στρατιώτες. Αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει τάση για περισσότερες αυτοκτονίες», δήλωσε ο Μπετσόρ στο CNN (σ.σ. εν ενεργεία στρατιωτικός).
Δεν έδωσε στο CNN τον αριθμό των αυτοκτονιών ή το ποσοστό τους. «Κάθε περίπτωση για εμάς είναι σπαρακτική», είπε.
Παρόλα αυτά, πάνω από το ένα τρίτο όσων απομακρύνονται από τη μάχη διαπιστώνεται ότι έχουν προβλήματα ψυχικής υγείας.
Σε ανακοίνωσή του τον Αύγουστο, το τμήμα αποκατάστασης του ισραηλινού υπουργείου Άμυνας ανέφερε ότι κάθε μήνα περισσότεροι από 1.000 νέοι τραυματίες στρατιώτες απομακρύνονται από τις μάχες για θεραπεία, το 35% των οποίων παραπονιέται για την ψυχική του κατάσταση, με το 27% να αναπτύσσει «ψυχική αντίδραση ή διαταραχή μετατραυματικού στρες».
💔 Eliran Mizrahi
Un valiente héroe que no se paró en las vistas duras
que vio 😔
Un héroe que era hijo, padre y amigo. Cuidanos desde arriba.
Que su memoria sea bendecida 🕯️ pic.twitter.com/azuy8eg9xk
— Doron (@plexaleOK) June 11, 2024
Το 2021, η αυτοκτονία ήταν η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των στρατιωτών του ισραηλινού στρατού
Πρόσθεσε ότι μέχρι το τέλος του έτους, 14.000 τραυματισμένοι μαχητές θα εισαχθούν για θεραπεία, εκ των οποίων περίπου το 40% αναμένεται να αντιμετωπίζει προβλήματα ψυχικής υγείας.
Περισσότεροι από 500 άνθρωποι πεθαίνουν από αυτοκτονία στο Ισραήλ και πάνω από 6.000 άλλοι επιχειρούν να αυτοκτονήσουν κάθε χρόνο, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της χώρας, το οποίο σημειώνει ότι «υπάρχει υποεκτίμηση κατά περίπου 23% στους αριθμούς που αναφέρονται».
Το 2021, η αυτοκτονία ήταν η κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των στρατιωτών του ισραηλινού στρατού, ανέφεραν οι Times of Israel, επικαλούμενοι στρατιωτικά στοιχεία που έδειχναν ότι τουλάχιστον 11 στρατιώτες είχαν βάλει τέλος στη ζωή τους εκείνη τη χρονιά.
Νωρίτερα φέτος, το υπουργείο Υγείας προσπάθησε να «διαψεύσει τις φήμες για αύξηση των ποσοστών αυτοκτονιών από τις 7 Οκτωβρίου», λέγοντας ότι οι αναφερόμενες περιπτώσεις είναι «μεμονωμένα περιστατικά στα μέσα ενημέρωσης και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Το μετατραυματικό στρες δεν φέρει το ίδιο στίγμα όπως το 1970 και το 1980
Χωρίς να δώσει αριθμούς, το υπουργείο ανέφερε ότι υπήρξε «μείωση των αυτοκτονιών στο Ισραήλ μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου σε σύγκριση με τους ίδιους μήνες των τελευταίων ετών».
Ο Μπρέγκμαν, βετεράνος του πολέμου στον Λίβανο, δήλωσε ότι το μετατραυματικό στρες και άλλα θέματα ψυχικής υγείας είναι πλέον ευκολότερο να συζητηθούν απ’ ό,τι στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, χάρη στο μειωμένο στίγμα. Παρόλα αυτά, είπε, οι στρατιώτες που βγαίνουν από τη Γάζα «θα κουβαλούν (τις εμπειρίες τους) για το υπόλοιπο της ζωής τους».
Ο γιατρός του ισραηλινού στρατού που μίλησε στο CNN δήλωσε ότι υπάρχει ένας αξιωματικός ψυχικής υγείας που ορίζεται σε κάθε μονάδα του στρατού κατά τη διάρκεια και μετά την ανάπτυξη. Ο αντίκτυπος του πολέμου παρ’ όλα αυτά συνεχίζει να υφίσταται, είπε ο γιατρός, με στρατιώτες ηλικίας 18 ετών να υποφέρουν από ψυχικά τραύματα στη Γάζα. Συχνά κλαίνε ή εμφανίζονται συναισθηματικά μουδιασμένοι, πρόσθεσε ο γιατρός.
Κανονικοποίηση του μη φυσιολογικού
Ο Μπετσόρ, δήλωσε ότι ένας από τους τρόπους με τους οποίους ο στρατός βοηθά τους τραυματισμένους στρατιώτες να συνεχίσουν τη ζωή τους είναι να προσπαθήσει να «κανονικοποιήσει» αυτό που πέρασαν, εν μέρει υπενθυμίζοντάς τους τη φρίκη που διαπράχθηκε στις 7 Οκτωβρίου (σ.σ.!).
«Αυτή η κατάσταση δεν είναι φυσιολογική για τα ανθρώπινα όντα», δήλωσε ο Μπετσόρ, προσθέτοντας ότι όταν οι στρατιώτες επιστρέφουν από το πεδίο της μάχης με συμπτώματα μετατραυματικού στρες, αναρωτιούνται: «Πώς θα επιστρέψω στο σπίτι μου μετά από όσα είδα; Πώς θα μπορέσω να ασχοληθώ με τα παιδιά μου μετά από αυτό που είδα;». Προσπαθούμε να το εξομαλύνουμε και να τους βοηθήσουμε να θυμηθούν τις αξίες τους και γιατί πήγαν εκεί (στη Γάζα)», δήλωσε στο CNN.
Για τις δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινών που προσφέρθηκαν εθελοντικά ή κλήθηκαν να πολεμήσουν, ο πόλεμος στη Γάζα θεωρήθηκε όχι μόνο ως πράξη αυτοάμυνας αλλά και ως υπαρξιακή μάχη. Αυτή η αντίληψη προωθήθηκε από κορυφαίους ισραηλινούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ηγέτες, καθώς και από διεθνείς συμμάχους του Ισραήλ (σ.σ. ΗΠΑ, ΕΕ).
Οι εξωτερικές απειλές για τη χώρα τους ένωσαν πολλούς Ισραηλινούς, βάζοντας σε αναμονή τις εσωτερικές πολιτικές διαμάχες που για μήνες είχαν διχάσει την κοινωνία.
Τα δεινά των Παλαιστινίων αμάχων απουσιάζουν από τις τηλεοπτικές οθόνες του Ισραήλ
Εν τω μεταξύ, τα δεινά των Παλαιστινίων απουσίαζαν από τις ισραηλινές τηλεοπτικές οθόνες, στις οποίες κυριαρχούσαν οι ειδήσεις για τους ομήρους στη Γάζα. Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς, οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι περισσότεροι Ισραηλινοί υποστήριζαν τον πόλεμο στη Γάζα και δεν ήθελαν η κυβέρνησή τους να σταματήσει τις μάχες, ακόμη και ενώ διαπραγματευόταν την απελευθέρωση των απαχθέντων ομήρων.
Στην επέτειο ενός έτους από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, μια δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε από το Ινστιτούτο Δημοκρατίας του Ισραήλ διαπίστωσε ότι μόνο το 6% των Ισραηλινών πιστεύει ότι ο πόλεμος στη Γάζα πρέπει να σταματήσει λόγω του «μεγάλου κόστους σε ανθρώπινες ζωές». Ορισμένοι στρατιώτες, ωστόσο, δεν μπορούσαν να εκλογικεύσουν τη φρίκη που είχαν δει (σ.σ. και πράξει).
Όταν επέστρεψε από τη Γάζα, ο Μιζράχι έλεγε συχνά στην οικογένειά του ότι ένιωθε «αόρατο αίμα» να βγαίνει από μέσα του, είπε η μητέρα του.
Η Σιρ, η αδελφή του, κατηγορεί τον πόλεμο για τον θάνατο του αδελφού της. «Εξαιτίας του στρατού, εξαιτίας αυτού του πολέμου, ο αδελφός μου δεν είναι εδώ», είπε. «Ίσως δεν πέθανε από σφαίρα (στη μάχη) ή από RPG, αλλά πέθανε από μια αόρατη σφαίρα», πρόσθεσε, αναφερόμενη στον ψυχολογικό του πόνο.