Απομακρύνει τις τοξίνες από το αίμα, συμβάλλει στην πέψη των τροφών με την παραγωγή απαραίτητων βιοχημικών ουσιών, αποθηκεύει βιταμίνες, αποτελεί «γρανάζι» του ανοσοποιητικού συστήματος… Αυτές είναι μόνον μερικές από τις υπηρεσίες που προσφέρει το σκληρά εργαζόμενο ήπαρ στον ανθρώπινο οργανισμό, γι’ αυτό και οι επιστήμονες επιμένουν πως η πρόληψη είναι κομβική για τη διατήρηση της καλής λειτουργίας του.

Και προσθέτουν με νόημα ότι το πρώτο και το πλέον σημαντικό βήμα είναι να επιλέγουμε τι βάζουμε στο πιάτο μας αλλά και στο ποτήρι μας. «Το ήπαρ είναι ένα από τα πιο γνωστά όργανα που μπορεί να αναγεννηθεί μόνο του», σημειώνει η γαστρεντερολόγος με ειδίκευση στην ηπατολογία και τη διατροφή, της παγκοσμίου φήμης κλινικής Cleveland, Christina Lindenmeyer. Και συμπληρώνει: «Εάν έχετε μια λοίμωξη ή έχετε υποστεί έναν τραυματισμό είναι πιθανό, εφόσον ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής και τρέφεστε σωστά, το συκώτι σας να μπορεί να θεραπευτεί μόνο του».

Ομως, ποια είναι τα τρόφιμα που προστατεύουν το ήπαρ και συνεπακόλουθα πρέπει να έχουν θέση στο καθημερινό μας διαιτολόγιο; Η ίδια, έχει συντάξει μία σχετική λίστα, παρέχοντας όλες τις απαραίτητες συμβουλές.

Καφές

Σειρά μελετών καταλήγει στο ίδιο συμπέρασμα: η καφεΐνη φαίνεται να δρα θετικά σε άτομα με χρόνια ηπατική νόσο. «Υπάρχουν πολλά διαθέσιμα στοιχεία για τα οφέλη του καφέ σχετικά με το ήπαρ», σημειώνει η δρ Lindenmeyer. «Εχει αποδειχθεί ότι μειώνει τα ηπατικά ένζυμα, γεγονός που υποδηλώνει ότι βελτιώνει τη φλεγμονή στο συκώτι». Συνιστάται μάλιστα στα άτομα με λιπώδη ηπατική νόσο να πίνουν τρία ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ την ημέρα. Ακόμη όμως και σε εκείνους που δεν έχουν διαγνωστεί με πρόβλημα στο συκώτι ένα φλιτζάνι καφέ επίσης συμβάλλει στη βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας. Παρ’ όλα αυτά και όπως σημειώνει η ειδικός, ο καφές πρέπει να είναι «μαύρος» – χωρίς δηλαδή ζάχαρη και γάλα.

Τσάι

Για εκείνους πάλι που δεν προτιμούν τον καφέ, η αμέσως καλύτερη επιλογή είναι το τσάι καθώς φαίνεται να έχει παρόμοια οφέλη. Μια ανασκόπηση του 2016, για παράδειγμα, συσχέτισε την κατανάλωση πράσινου τσαγιού με την πρόληψη του καρκίνου του ήπατος. Παρ’ όλα αυτά και σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, χρειάζεται περισσότερη έρευνα ώστε να τεκμηριωθεί ο προστατευτικός ρόλος του.

Ψάρια και κοτόπουλο

Μία από τις πλέον σημαντικές εργασίες που εκτελεί το συκώτι είναι να επεξεργάζεται διάφορες πρωτεΐνες, λίπη και υδατάνθρακες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, σύμφωνα με την ειδικό, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει κανείς στη διατροφή του πολλές υγιεινές πρωτεΐνες όπως τα ψάρια και το κοτόπουλο. «Το ήπαρ χρειάζεται δομικά στοιχεία για να φτιάξει τις πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού», εξηγεί η δρ Lindenmeyer. «Ετσι, η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας άπαχων πρωτεϊνών είναι σημαντική». Για όσους, πάλι, αποφεύγουν τα ζωικά προϊόντα, η ίδια τους προτείνει να συμπεριλάβουν στη λίστα με τα ψώνια τους εναλλακτικές λύσεις όπως είναι οι φακές, οι ξηροί καρποί και τα μπιζέλια.

Ελιές και ελαιόλαδο

Οι… βασιλιάδες της μεσογειακής διατροφής αποδεικνύονται σε «superfoods» και για το ήπαρ. Μάλιστα, ιδίως οι ελιές είναι πλούσιες σε βιταμίνη Ε και αντιοξειδωτικά που «θρέφουν» το συγκεκριμένο όργανο. Αντίστοιχα, «το ελαιόλαδο αυξάνει την καλή χοληστερόλη, η οποία δρα προστατευτικά όχι μόνον για την καρδιά αλλά και έναντι της λιπώδους νόσου του ήπατος», συμπληρώνει η ειδικός της κλινικής Cleveland.

Φυλλώδη λαχανικά

Η βιταμίνη Κ είναι επίσης σημαντικός «σύμμαχος» του ήπατος, συμβάλλοντας στη σύνθεση σημαντικών ουσιών όπως στους παράγοντες πήξης του αίματος. «Και τα φυλλώδη λαχανικά όπως το σπανάκι έχουν υψηλή περιεκτικότητα στη συγκεκριμένη βιταμίνη». Επιπρόσθετα, «περιέχουν γλουταθειόνη, ένα αντιοξειδωτικό που μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο για το συκώτι», τονίζει η δρ Lindenmeyer. Ετσι, εκτός από το σπανάκι, ψηλά στη λίστα των επιλογών θα πρέπει να είναι το λάχανο, το μαρούλι κ.ο.κ. Πολύτιμα όμως αντιοξειδωτικά προσφέρουν στον οργανισμό και τα βατόμουρα.

Πλιγούρι βρόμης

Οι φυτικές ίνες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση γαστρεντερικών προβλημάτων. Το πλέον σύνηθες, σύμφωνα πάντα με τη δρα Lindenmeyer, είναι η δυσκοιλιότητα που συχνά ταλαιπωρεί τους ασθενείς με ιστορικό χρόνιας ηπατικής νόσου. Μάλιστα και σύμφωνα με την ίδια το πρόβλημα αυτό εάν επιμένει μπορεί να οδηγήσει στη συσσώρευση τοξινών «που κανονικά απομακρύνονται από το σώμα με τις κινήσεις του εντέρου». Επιπρόσθετα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017 δείχνει ότι, καθώς η βρόμη και το πλιγούρι βρόμης έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε διαλυτές φυτικές ίνες που ονομάζονται β-γλυκάνες, αποτελούν τμήμα μιας διατροφής με προστατευτική δράση έναντι της παχυσαρκίας και της φλεγμονής.