Ανοιχτά μυαλά

Λίγο μετά το μεσημέρι της περασμένης Τετάρτης, ο Μάθιου Πέρι, ένας 45χρονος που είχε φοιτήσει πριν από τρεις δεκαετίες στο λύκειο της Μινεσότα όπου δίδασκε ο Τιμ Γουόλς, ανέβασε στο Χ ένα τετράλεπτο βίντεο στο οποίο κατηγορούσε τον υποψήφιο αντιπρόεδρο της Κάμαλα Χάρις ότι τον είχε παρενοχλήσει τότε σεξουαλικά. Ο Πέρι εξηγούσε πως η τελευταία χρονιά του λυκείου, η μόνη όπου είχε ουσιαστικά συμπέσει με τον Γουόλς στο West High Scholl του Μανκάτο, ήταν μια δύσκολη περίοδος για τον ίδιο: οι γονείς του έπαιρναν διαζύγιο και εκείνος ήταν αναγκασμένος να κρατάει τον σεξουαλικό προσανατολισμό του κρυφό. Πήγε λοιπόν να βρει τον Γουόλς, που ήταν και δάσκαλος και coach, για καθοδήγηση, κι εκείνος άρχισε να τον θωπεύει και να τον φιλάει, μέσα σε μια σχολική αίθουσα.

Για αρκετές ώρες, το επίμαχο βίντεο προσείλκυσε ελάχιστη προσοχή. Αλλωστε ο Μάθιου Πέρι είχε ανοίξει τον λογαριασμό του στο X πριν από μόλις έναν χρόνο, και μέχρι τότε, ανέβαζε πρωτίστως ποστ για σκυλάκια. Κατόπιν, όμως, το κοινοποίησε ένας ανώνυμος λογαριασμός που σχετίζεται με τη διαβόητη πια θεωρία συνωμοσίας QAnon. Πολύ σύντομα, το βίντεο κοινοποιήθηκε και στο Rumble, και στο Truth Social και στο Gettr, όλες τους πλατφόρμες δημοφιλείς στους υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ. Μέσα στις επόμενες 22 ώρες, το βίντεο προβλήθηκε περισσότερες από 5,4 εκατομμύρια φορές. Ενας παλιός φίλος του Μάθιου Πέρι που μένει πάντα στη Μινεσότα του το έστειλε. «Ξέρω ότι είναι fake», του έγραψε. Ο πραγματικός Μάθιου Πέρι, που ζει πια στο Χίλο της Χαβάης, δεν πίστευε στα μάτια του.

Οπως θα έλεγε στην «Washington Post» όταν αυτή τον εντόπισε, δεν είχε γνωρίσει ποτέ προσωπικά τον Γουόλς στο West High School, δεν τον είχε ποτέ δάσκαλο ή προπονητή. Ο ίδιος είναι όντως γκέι, δεν το έκρυβε όμως στο λύκειο, η τελευταία του χρονιά εκεί ήταν στην πραγματικότητα «παιχνιδάκι», και οι γονείς του είναι πάντα μαζί. Είναι εξοργισμένος που το όνομά του, καθώς και προσωπικές του πληροφορίες, χρησιμοποιήθηκαν για να στηρίξουν μία ψευδή κατηγορία, και που μπορεί να παραμείνει για πάντα συνδεδεμένος μαζί της – το X έχει πλέον προσθέσει κάτω από το επίμαχο βίντεο προειδοποίηση ότι είναι fake, πολλές βερσιόν του παραμένουν ωστόσο στο Διαδίκτυο. Οπως αποκαλύφθηκε μετά τις πρέπουσες αναλύσεις, δεν είναι deep fake, δεν εμπεριέχει κανένα σημάδι παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης, είναι απλώς ένα cheap fake, ένα φτηνόπραγμα, κάποιοι έβαλαν έναν άνδρα που κάπως μοιάζει με τον πραγματικό Μάθιου Πέρι να ποζάρει ως τέτοιος. Ποιοι; Ποιοι άλλοι;

Σύμφωνα με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, πρόκειται για μία ρωσική προσπάθεια παραπληροφόρησης. Δεν είναι φυσικά η πρώτη. Ενα ανάλογο βίντεο είχε κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβριο, στοχοποιώντας αυτή τη φορά ευθέως την Κάμαλα Χάρις: δημιουργημένο κι εκείνο με «κλασικό» τρόπο, χωρίς καμία βοήθεια από την AI, έδειχνε μία γυναίκα – ηθοποιός κι αυτή – να κατηγορεί την υποψήφια πρόεδρο των Δημοκρατικών πως είχε εμπλακεί σε ένα «hit and run», ένα τροχαίο με εγκατάλειψη του θύματος, που είχε ως αποτέλεσμα να μείνει παράλυτο ένα μικρό κοριτσάκι. Εκείνο το βίντεο το είχε πρωτοανεβάσει στο X ένας λογαριασμός που ανήκε, υποτίθεται, σε ένα ειδησεογραφικό δίκτυο από το Σαν Φρανσίσκο, και ο οποίος εξαφανίστηκε όσο ξαφνικά εμφανίστηκε. Στο μεταξύ, όμως, είχαν προλάβει να κοινοποιήσουν το βίντεο κάποιοι από τους συνήθεις υπόπτους, με αποτέλεσμα να συγκεντρώσει, μόνο στο Χ – γιατί ανέβηκε επίσης στο Facebook, το TikTok και το YouTube – περισσότερες από επτά εκατομμύρια θεάσεις. Στην τακτική της έκθεση για τις προσπάθειες επηρεασμού των εκλογών, η Microsoft είχε υποδείξει ως υπεύθυνη μία ομάδα την οποία κατονόμασε ως «Storm-1516»: έχει ταυτοποιηθεί ως εργοστάσιο τρολ προσκείμενο στο Κρεμλίνο. Η ίδια ομάδα θεωρείται υπεύθυνη και για ένα ακόμη βιντεάκι που έγινε viral, και το οποίο έδειχνε, υποτίθεται, υποστηρικτές της Κάμαλα να επιτίθενται σε έναν οπαδό του Τραμπ, κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσής του.

^«Η πληροφορία είναι δύναμη», τόνισε ο αξιωματούχος των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών που προειδοποίησε, το Σαββατοκύριακο, πως πράκτορες της Μόσχας πιθανόν να επιχειρήσουν να υποκινήσουν βία κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών, και κυρίως στην ευαίσθητη περίοδο που μεσολαβεί ανάμεσα στις εκλογές και την ορκωμοσία του νέου προέδρου. «Προσπαθούμε να μεταφέρουμε στον αμερικανικό λαό όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτές τις τακτικές, τις μεθόδους τους και τον τρόπο με τον οποίο εκδηλώνονται, έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο ενημερωμένος», πρόσθεσε. Κληθείς να σχολιάσει, σύμβουλος του Τραμπ απάντησε ως εξής: «Ολοι οι αντίπαλοι της Αμερικής ανά τον κόσμο θέλουν άλλα τέσσερα χρόνια μιας αδύναμης Κάμαλα Χάρις: το Ιράν συνωμότησε ώστε να δολοφονήσει τον πρόεδρο Τραμπ, χάκαρε την εκστρατεία του, και έστειλε έγγραφά μας στους Δημοκρατικούς, και ο Βλαντίμιρ Πούτιν στηρίζει τη Χάρις για πρόεδρο». Η πληροφορία είναι δύναμη, πράγματι, αλλά προϋποθέτει ανοιχτά αφτιά, ανοιχτά μάτια και ανοιχτά μυαλά, και αυτά μοιάζει να βρίσκονται σε έλλειψη – κι εκεί κι εδώ, αν κρίνουμε από το πόσοι στηρίζουν τον Τραμπ, ανοιχτά ή κεκαλυμμένα, στα σόσιαλ μίντια.