Ερείπια μιας μητρόπολης και δύο μικρότερων οικισμών του χαμένου πολιτισμού των Μάγια ανακαλύφθηκαν κάτω από τη ζούγκλα του Μεξικού χάρη σε έναν παρατηρητικό φοιτητή που δεν είχε επισκεφθεί καν την περιοχή.
Η μεγαλύτερη από τις τέσσερις πόλεις που βρέθηκαν στη νοτιοανατολική πολιτεία του Καμπέτσε βαφτίστηκε «Βαλεριάνα» από το όνομα μιας κοντινής λιμνοθάλασσας.
Πυραμίδες, στάδια, λεωφόροι και αμφιθέατρα είναι μερικές από τις χιλιάδες κατασκευές που εντοπίστηκαν με την τεχνική του Lidar, μια συσκευή για έρευνες από αέρος που χρησιμοποιεί δέσμες λέιζερ για να χαρτογραφεί το ανάγλυφο του εδάφους σε τρεις διαστάσεις.
Είναι μια τεχνική που φέρνει επανάσταση στην αρχαιολογία, έχοντας ήδη φέρει στο φως άλλες χαμένες πόλεις της Αμερικής και της Ασίας.
Οι πόλεις των Μάγια ανακαλύφθηκαν κατά τύχη
Η Βαλεριάνα, γράφουν η ερευνητική ομάδα στην επιθεώρηση Antiquity, πρέπει να ερχόταν δεύτερη σε πληθυσμιακή πυκνότητα μετά το Κάλακμουλ, την μεγαλύτερη γνωστή πόλη των Μάγια στη Λατινική Αμερική.
Οι τρεις πόλεις, με συνολική έκταση όσο το Εδιμβούργο, ανακαλύφθηκαν «κατά τύχη» όταν ο Λιουκ Ολντ-Τόμας, διδακτορικός φοιτητής του Πανεπιστημίου Tulane στις ΗΠΑ, αναζήτησε δεδομένα στο Internet.
«Ήμουν κάπου στην 16η σελίδα αποτελεσμάτων αναζήτησης στην Google και βρήκα μια μελέτη με λέιζερ που είχε πραγματοποιηθεί από έναν μεξικανικό οργανισμό περιβαλλοντικής παρακολούθησης» εξήγησε ο Ολντ-Τόμας στο BBC.
Όταν ο υποψήφιος διδάκτορας ανέλυσε τις μετρήσεις με αρχαιολογικές μεθόδους ανακάλυψε μια μεγάλη πόλη που θα φιλοξενούσε 30 με 50 χιλιάδες ανθρώπους στο απόγειό της, περίπου από το 750 έως το 850 μ.Χ.
Το νούμερο είναι μεγαλύτερο από τον σημερινό πληθυσμό της περιοχής, επισημαίνουν η ερευνητική ομάδα στη δημοσίευση.
«Η [μεξικανική] κυβέρνηση δεν είχε ιδέα για την ύπαρξή της· η επιστημονική κοινότητα επίσης δεν είχε ιδέα. Αυτό βάζει ένα θαυμαστικό στη δήλωση πως όχι, δεν έχουμε βρει τα πάντα και πως ναι, μένουν ακόμα πολλά να ανακαλυφθούν» σχολίασε ο Ολντ-Τόμας σε δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου του.
Η Βαλεριάνα, με έκταση 16,6 τετραγωνικών χιλιομέτρων «παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά μιας πρωτεύουσας» και «κρύβεται σε κοινή θέα», μόλις 15 λεπτά με τα πόδια από έναν κεντρικό δρόμο κοντά στο Σπούξιλ όπου σήμερα ζουν κυρίως απόγονοι των Μάγια.
Μαζί με τις δύο μικρότερες πόλεις που εντοπίστηκαν στα δεδομένα, οι ερευνητές αναγνώρισαν 6.764 πιθανά κτήρια και άλλες κατασκευές.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Μαρτσέλο Καλούτο που συνυπογράφει τη μελέτη, μια δεκαετία ερευνών με την τεχνολογία Lidar στη Μεσοαμερική επέτρεψε τη χαρτογράφηση μιας έκτασης 10 φορές μεγαλύτερης σε σχέση με τις περιοχές που είχαν χαρτογραφήσει οι αρχαιολόγοι τον προηγούμενο αιώνα.
Παραμένει άγνωστο τι οδήγησε στην εγκατάλειψη της πόλης. Η παρακμή του πολιτισμού των Μάγια στην Κεντρική Αμερική άρχισε τον 9ο αιώνα, όμως το τελευταίο χτύπημα ήρθε με την άφιξη των ισπανών κατακτητών τον 16ο αιώνα.
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν φωτογραφίες των ερειπίων της Βαλεριάνα και κανένας ερευνητής δεν έχει επισκεφθεί την περιοχή.
Ο Ολντ-Τόμας δήλωσε πάντως πως σκοπεύει να ταξιδέψει εκεί.