H Ισπανία βρίσκεται σε σοκ καθώς τα σωστικά συνεργεία βγάζουν διαρκώς νεκρούς από τα χαλάσματα – τα θύματα επισήμως ανέρχονται στα 158, όμως ο υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης έκανε λόγο χθες για «δεκάδες αγνοούμενους».

Η κυβέρνηση κήρυξε τριήμερο πένθος μετά τις πιο θανατηφόρες πλημμύρες στην Ευρώπη εδώ και χρόνια και η υπουργός Αμυνας Μαργαρίτα Ρόμπλες προέβλεψε ότι ο τελικός απολογισμός μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος, ενώ ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ καλεί τους πολίτες να «παραμείνουν στα σπίτια» μια και η κακοκαιρία συνεχίζεται.

Οι μετεωρολόγοι διευκρίνισαν ότι το φαινόμενο ήταν ακραίο, καθώς η βροχή ενός έτους έπεσε μέσα σε οκτώ ώρες σε περιοχές της Βαλένθια, την περιοχή που επλήγη πιο έντονα.

Ομως οι ανθρώπινες απώλειες και οι τεράστιες καταστροφές που προκλήθηκαν σε πόλεις, χωριά και αγροτικές περιοχές έχουν προκαλέσει πολιτική κρίση, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να κατηγορούν την κυβέρνηση Σάντσεθ ότι ενέργησε πολύ αργά για να προειδοποιήσει τους κατοίκους και να στείλει ομάδες διάσωσης.

Ως απάντηση το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι οι περιφερειακές αρχές ήταν υπεύθυνες για τα μέτρα πολιτικής προστασίας.

Διαλύθηκαν οι υποδομές

Οι πλημμύρες έπληξαν τις υποδομές της Βαλένθια, παρασύροντας γέφυρες, δρόμους και σιδηροδρομικές γραμμές και βυθίζοντας καλλιεργήσιμες εκτάσεις σε μια περιοχή που παράγει περίπου τα 2/3 των εσπεριδοειδών που καλλιεργούνται στην Ισπανία, έναν κορυφαίο παγκόσμιο εξαγωγέα πορτοκαλιών.

Χιλιάδες άνθρωποι κουβαλώντας τσάντες ή σπρώχνοντας καρότσια με τα λιγοστά που μπόρεσαν να σώσουν έχουν γεμίσει το κέντρο της πόλης προσπαθώντας να προμηθευθούν βασικές προμήθειες, όπως χαρτί υγείας και νερό.

Η Μαριμπέλ Αλμπαλάτ, δήμαρχος της κοντινής πόλης Παϊπόρτα, που επίσης επλήγη βαριά, τόνισε ότι οι κάτοικοι δεν έλαβαν ποτέ προειδοποίηση για τον επικείμενο κίνδυνο πλημμύρας.

Είπε ότι 62 άτομα έχασαν τη ζωή τους στην πόλη της.

«Βρήκαμε νεκρούς πολλούς ηλικιωμένους μέσα στα σπίτια τους και ανθρώπους που πήγαν να πάρουν τα αυτοκίνητά τους. Ηταν μια παγίδα θανάτου».

Η δήμαρχος της Βαλένθια Μαρία Χοσέ Καταλά είπε στους δημοσιογράφους ότι ένας τοπικός αστυνομικός ήταν μεταξύ των οκτώ σορών που βρέθηκαν πνιγμένοι στο γκαράζ στο προάστιο Λα Τόρε της πόλης. «Δεν θα πέθαιναν αν είχαν προειδοποιηθεί έγκαιρα», πρόσθεσε.

Η γνώμη των επιστημόνων

Καθώς λοιπόν το κράτος και οι τοπικές αρχές προσπαθούν να βοηθήσουν τους πληγέντες και τα συνεργεία συνεχίζουν την αναζήτηση των αγνοούμενων, οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν γιατί το φαινόμενο ήταν τόσο ακραίο.

Ο ειδικός σε φυσικές καταστροφές, γεωλόγος Αντόνιο Αρεντσαμπάλα αποδίδει το μέγεθος της καταστροφής τόσο στην άνοδο της θερμοκρασίας στη Μεσόγειο όσο και στην ολοκληρωτική αστικοποίηση των επιρρεπών σε πλημμύρες περιοχών στην περιοχή της Βαλένθια.

Σε συνέντευξή του στη «Monde» προσπαθεί να εξηγήσει γιατί αυτές οι βροχές είναι διαφορετικές από όσες γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

«Η θερμοκρασία της Μεσογείου συνεχίζει να αυξάνεται λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Αυτό το καλοκαίρι έσπασε ξανά ρεκόρ και η ατμόσφαιρα είναι πιο ζεστή και γεμάτη υδρατμούς.

Ωστόσο, όταν ο ζεστός και υγρός άνεμος που προέρχεται από τη Μεσόγειο συναντά μια γλώσσα κρύου αέρα που προέρχεται από τον Βόρειο Πόλο, όπως συνέβη την Τρίτη, προκαλούνται καταρρακτώδεις βροχές».

Η Γαλλία και η Κεντρική Ευρώπη υπέστησαν σημαντικές πλημμύρες τις τελευταίες εβδομάδες.

Μιλάμε για το ίδιο φαινόμενο; «Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις η υπερθέρμανση της Μεσογείου είναι δυναμίτης. Οσο αυξάνονται οι θερμοκρασίες, τόσο περισσότερο η ατμόσφαιρα γεμίζει με υδρατμούς.

Και όσο περισσότερο η διαφορά ενέργειας μεταξύ του Βόρειου Πόλου και του Ισημερινού γίνεται μικρότερη, τόσο περισσότερα ρεύματα ψυχρού αέρα τείνουν να διαχωρίζονται, να περιπλανώνται, να κυματίζουν και να φτάνουν όλο και πιο νότια.

Αυτά τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα συνεχίσουν να αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση, επειδή βιώνουμε τις πραγματικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής».

Ψεύτικο αίσθημα ασφάλειας

Πώς εξηγεί τις ιδιαίτερα βαριές ζημιές στη Βαλένθια;

«Η Ισπανία είναι η χώρα με τα περισσότερα φράγματα σε σχέση με την έκτασή της. Αυτό δημιούργησε ένα ψεύτικο αίσθημα ασφάλειας, γύρω από την ιδέα ότι μπορούσαμε να ελέγξουμε τις πλημμύρες, ότι μπορούσαμε να απορροφήσουμε την περίσσεια βροχή και να την πετάξουμε σταδιακά στα κανάλια εκκένωσης, χωρίς κίνδυνο.

Από τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 έχουμε χτίσει πολύ κοντά ή πάνω σε ποτάμια, ρίξαμε σκυρόδεμα παντού, γεγονός που προκάλεσε την απώλεια της διαπερατότητας του εδάφους.

Στην περιοχή της Βαλένθια, ειδικότερα, οι πλημμυρικές περιοχές έχουν αστικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Ωστόσο, τα φράγματα και τα φυσικά κανάλια αποστράγγισης νερού δεν αρκούν για να αντιμετωπίσουμε ροές όπως αυτή που είδαμε τις τελευταίες μέρες».