H αυξανόμενη αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και η πολιτική δυναμική που μεταβάλλεται στο εσωτερικό της Τουρκίας, ωθούν τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πρώτη προσπάθεια, έπειτα από μία δεκαετία, για τον τερματισμό της σαραντάχρονης σύγκρουσης της Αγκυρας με το ΡΚΚ και τους κούρδους μαχητές. Ομως οι πιθανότητες επιτυχίας της είναι ασαφείς, καθώς δεν υπάρχουν λεπτομέρειες για το τι μπορεί να σημαίνει. Η είδηση για τις ειρηνευτικές συνομιλίες που αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα ο εταίρος του Ερντογάν, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, έχει πυροδοτήσει τόσο την ελπίδα όσο και την αβεβαιότητα ως προς το τι πρόκειται να ακολουθήσει.
Ο Ερντογάν έχει μια αγαπημένη τακτική: το μαστίγιο και το καρότο. Γι’ αυτό, ενώ προσπαθεί να συνομιλήσει με τους Κούρδους – με απώτερο στόχο να εξασφαλίσει την κοινοβουλευτική τους στήριξη και να αλλάξει το Σύνταγμα προκειμένου να παραμείνει στην προεδρία για τρίτη θητεία –, προχώρησε στη σύλληψη του δημάρχου της περιοχής Εσενιούρτ της Κωνσταντινούπολης, Αχμέτ Οζέρ, μέλους του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οι εισαγγελείς τον κατηγόρησαν ότι ανήκει στο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ), το οποίο θεωρείται τρομοκρατική ομάδα στη χώρα. Η σύλληψη του Οζέρ έγινε μετά την επίθεση στην τουρκική αεροδιαστημική εταιρεία TUSAS στην Αγκυρα, στην οποία σκοτώθηκαν πέντε άτομα – την ευθύνη ανέλαβε το ΡΚΚ.
Αρνείται τις κατηγορίες
Ο Οζέρ αρνείται τις κατηγορίες που σχετίζονται με την τρομοκρατία, που του απήγγειλαν. Εκπρόσωπος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος ανέφερε ότι θα τον υπερασπιστούν απέναντι στους αβάσιμους ισχυρισμούς που, όπως είπε, αντικατοπτρίζουν την τελευταία προσπάθεια της κυβέρνησης να στοχοποιήσει την αντιπολίτευση μέσω των δικαστηρίων και προέτρεψε τον κόσμο να διαδηλώσει στο Εσενιούρτ, μια περιοχή με ένα εκατομμύριο κατοίκους, πολλοί από τους οποίους είναι μετανάστες. Ο Οζέρ, καθηγητής κοινωνιολογίας, είναι πρώην σύμβουλος του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, του ανθρώπου που πιθανόν θα διεκδικήσει την προεδρία από τον Ερντογάν στις επόμενες εκλογές και αντιμετωπίζει και ο ίδιος διώξεις από την κυβέρνηση.
«Βλέπουμε πολιτική παρέμβαση στο δικαστικό σώμα. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια πολιτικά στημένη συνωμοσία», δήλωσε ο Ιμάμογλου, προσθέτοντας ότι η χρονική στιγμή της σύλληψης του δημάρχου ήταν περίεργη, δεδομένης της ειρηνευτικής πρότασης του Μπαχτσελί. Ο Αϊσεγκούλ Ντογκάν, εκπρόσωπος του φιλοκουρδικού κόμματος DEM, του τρίτου μεγαλύτερου στο κοινοβούλιο, καταδίκασε τη σύλληψη του Οζέρ και τόνισε ότι υπονομεύει τη «δημοκρατική αντιπολίτευση».
Πολλοί Κούρδοι ελπίζουν ότι μια ειρηνευτική συμφωνία θα φέρει δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και ενίσχυση της κουρδικής γλώσσας και των πολιτισμικών τους δικαιωμάτων. Οι τούρκοι αξιωματούχοι δεν αποκαλύπτουν πολλές λεπτομέρειες, αλλά η ανησυχία της Αγκυρας για την παρουσία των κούρδων μαχητών στο Βόρειο Ιράκ και τη Συρία θεωρείται σημαντικός παράγοντας στους υπολογισμούς της Αγκυρας. «Ενας από τους πιο σημαντικούς λόγους είναι η περιφερειακή δυναμική, επειδή η αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής έχει ως αποτέλεσμα αυξημένο κόστος για την Τουρκία από το κουρδικό ζήτημα», εξηγεί στους «Times» ο Βαχάπ Κοσκούν, λέκτορας νομικής στο Πανεπιστήμιο Ντιτζλέ του Ντιγιάρκμπακιρ.
Ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί
Την περασμένη εβδομάδα, ο Μπαχτσελί, αρχηγός του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης, πρότεινε στον ηγέτη του ΡΚΚ Αμπντουλάχ Οτζαλάν, που κρατείται σε φυλακή εδώ και 25 χρόνια, να έρθει στο κοινοβούλιο και να ανακοινώσει το τέλος της σύγκρουσης και την παράδοση του ΡΚΚ με αντάλλαγμα την αποφυλάκισή του. Τότε, αρκετοί βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος συνομιλώντας ιδιωτικά με δημοσιογράφους είχαν εκφράσει την έκπληξή τους για μια τέτοια δημόσια τοποθέτηση. Ολοι όμως γνωρίζουν πόσο σημαντικό είναι το ζήτημα. «Οπως είπε ο πρόεδρός μας, δεν υπάρχει τίποτα το εξαιρετικό στην επιδίωξη της Τουρκίας να τερματίσει πλήρως την τρομοκρατία σε μια εποχή που διεξάγονται πόλεμοι και κρίσεις στην περιοχή», δήλωσε βουλευτής από το Κόμμα AKP του Ερντογάν, ο οποίος περιέγραψε την πρόταση του Μπαχτσελί ως «ιστορικό παράθυρο ευκαιρίας».
