Tην ημέρα που ανοίγουν οι κάλπες στις Ηνωμένες Πολιτείες ίσως αξίζει να σκεφτούμε: ένας καταδικασμένος εγκληματίας, που έχει κάνει απανωτές χρεοκοπίες, κρίνεται υπεύθυνος για σεξουαλική επίθεση και βρίσκεται υπό ομοσπονδιακή έρευνα σχετικά με τη συμμετοχή του σε απόπειρα εξέγερσης, συνήθως δεν θα ήταν ένας υποψήφιος με αξιώσεις για τον Λευκό Οίκο. Επίσης δεν θα τον βοηθούσε ότι η γλώσσα που χρησιμοποιεί ως πρώην και ίσως μέλλων πρόεδρος περιέχει βρισιές, κοροϊδίες και απειλές εναντίον όποιου είναι αρκετά γενναίος ώστε να του πει ότι λέει ψέματα. Ούτε τον ενισχύει το γεγονός ότι η οικονομική πολιτική του θα αυξήσει τις τιμές, θέτοντας φραγμούς στο εμπόριο. Λογικά, σε αυτό το στάδιο της διαδικασίας, ο αντίπαλός του θα προπορευόταν ξεκάθαρα.
Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει. Τίποτα δεν φαίνεται να είναι όπως συνήθως. Υπό μια έννοια, είναι κάτι που έχει αρχίσει να διαμορφώνεται εδώ και καιρό. Η πρώτη κούρσα στήθος με στήθος στη σύγχρονη εποχή ήταν το 1960 όταν ο Τζον Κένεντι κέρδισε τον Ρίτσαρντ Νίξον με 0,18% της λαϊκής ψήφου. Αποδεικνύεται επίσης ότι τους υποψηφίους τους οποίους ο υπόλοιπος κόσμος θεωρεί ακατάλληλους, στο εσωτερικό τους βλέπουν αλλιώς. Ετσι έλεγαν για τον Τζορτζ Μπους υιό, το 2000 και ήταν αρκετή μια ψηφοφορία στο Ανώτατο Δικαστήριο για να αναλάβει τα καθήκοντά του. Η αλήθεια όμως είναι ότι φέτος ο Ντόναλντ Τραμπ έχει καταρρίψει κάθε έννοια καταλληλότητας. Παρ’ όλ’ αυτά, είναι για τρίτη φορά υποψήφιος πρόεδρος και μάλιστα με αξιώσεις.
Ας δούμε τους λόγους για τους οποίους αυτές οι εκλογές θα κριθούν στο νήμα:
Η οικονομία. Το 53% των ψηφοφόρων (σε σύγκριση με 33% το 2020), όταν ρωτήθηκε αν αισθάνεται καλύτερα από ό,τι πριν τέσσερα χρόνια, απάντησε όχι. Οι τιμές είναι 20% υψηλότερες από όσο ήταν όταν ο Μπάιντεν εγκαταστάθηκε στον Λευκό Οίκο ενώ το καταναλωτικό κλίμα είναι λίγο καλύτερο από το 2009, μετά το κραχ. Η ανάπτυξη και οι μισθοί παρουσιάζουν ανοδική τάση, αλλά μακροπρόθεσμα το ίδιο συμβαίνει και με τις ανισότητες. Το πλουσιότερο 1% έχει περισσότερο πλούτο από το 60% που ανήκει στη μεσαία τάξη.
Γενική δυσαρέσκεια. Το 66% των ψηφοφόρων αισθάνεται ότι η χώρα βρίσκεται σε λάθος δρόμο – μικρότερο ποσοστό σε σύγκριση με τον Ιανουάριο, αλλά σχεδόν ίδιο με το 2016, όταν κέρδισε ο Τραμπ.
Εμπόδιο. Οι λευκοί άνδρες χωρίς πτυχίο υποστηρίζουν σε μεγάλο βαθμό τον Τραμπ – το ζήτημα για τη Χάρις είναι ότι αντιπροσωπεύουν περισσότερους από τους μισούς εγγεγραμμένους ψηφοφόρους στην Πενσιλβάνια, το Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν, πολιτείες που χρειάζεται να κερδίσει για να εγκατασταθεί στον Λευκό Οίκο.
Πενσιλβάνια. Το πλεονέκτημα εγγραφής ψηφοφόρων των Δημοκρατικών σε αυτή την πολιτεία – κλειδί έχει μειωθεί στο μισό από το 2020 και η Χάρις δεν επέλεξε τον δημοφιλή κυβερνήτη της πολιτείας, Τζος Σαπίρο, για υποψήφιο αντιπρόεδρό της. Δεδομένου ότι οι δημοσκοπήσεις δείχνουν απόλυτη ισορροπία, ίσως τώρα σκέφτεται ότι θα έπρεπε να τον είχε επιλέξει.
Μπάιντεν. Θα μπορούσε να είχε αποκλείσει το ενδεχόμενο επανεκλογής του πέρυσι, δίνοντας στο κόμμα του χρόνο για τις κατάλληλες προκριματικές εκλογές και στον νικητή χρόνο να διαμορφώσει και επικοινωνήσει ένα ουσιαστικό όραμα για τη χώρα. Αντίθετα, άφησε στη Χάρις μόλις 14 εβδομάδες εκστρατείας.
Νέοι άνδρες. Ο Μπάιντεν κέρδισε το 68% των ανδρών ψηφοφόρων ηλικίας 18-29 ετών το 2020. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η Χάρις κερδίζει λιγότερο από το 40% από αυτούς καθώς ο Τραμπ τους φλερτάρει σε αγώνες Nascar και αγώνες πυγμαχίας.
Μειονότητες. Η υποστήριξη της Χάρις μεταξύ των μαύρων και ισπανόφωνων ψηφοφόρων έχει υποχωρήσει σε σχέση με αυτή του Μπάιντεν το 2020.
Καλιφόρνια. Οι Δημοκρατικοί «σπαταλούν» εκατομμύρια ψήφους σε μεγάλες φιλελεύθερες πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη, το Ιλινόις και ειδικά η Καλιφόρνια, κερδίζοντας τις ψήφους των εκλεκτόρων τους με τεράστια διαφορά, όταν μία και μόνο ψήφος θα αρκούσε. Τα στοιχεία της απογραφής δείχνουν ότι η Καλιφόρνια εν τω μεταξύ εξάγει μαζικά Ρεπουμπλικανούς ψηφοφόρους στη Φλόριντα, βοηθώντας να δημιουργηθεί μια Ρεπουμπλικανική πλειοψηφία εκεί που μέχρι τώρα ήταν Δημοκρατική.
Μετανάστευση. Η κρίση στα νότια σύνορα συνεχίζεται και τα ρεύματα της παράνομης μετανάστευσης είναι μεγάλα – κάτι που δηλώνουν οι περισσότεροι Αμερικανοί και όχι μόνο οι Ρεπουμπλικανοί.
Γάζα. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη της Χάρις μεταξύ των Αραβοαμερικανών είναι 18 μονάδες κάτω από εκείνη του Μπάιντεν το 2020, λόγω της υποστήριξής του προς το Ισραήλ στη Γάζα. Περισσότεροι από 200.000 εξ αυτών ζουν στο Μίσιγκαν, όπου το περιθώριο νίκης θα μπορούσε να είναι μερικές χιλιάδες ψήφοι.
Δικαστήρια. Η υπόθεση του παράνομου χρηματισμού της Στόρμι Ντάνιελς από τον Τραμπ θα εκδικαστεί μετά τις εκλογές, ενώ οι καθυστερήσεις στο Ανώτατο Δικαστήριο σημαίνουν ότι η δίωξή του για την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου μόλις ξεκίνησε.
Γιατί λοιπόν ο Τραμπ προηγείται κατά πολύ; «Ενας πιο κανονικός Ρεπουμπλικανός υποψήφιος θα κέρδιζε πιθανότατα αυτές τις εκλογές με μεγάλη διαφορά», γράφει ο πρώην σύμβουλος της Κλίντον Νταγκ Σόσνικ στους «NYT». Ωστόσο…
Γυναίκες. Οι γυναίκες τείνουν να αντιπαθούν έντονα τον Τραμπ, συμβάλλοντας σε ένα χάσμα μεταξύ των φύλων 30 ποσοστιαίων μονάδων στην πρόθεση ψήφου – 7 μονάδες περισσότερες από ό,τι το 2020.
Αμβλώσεις. Η αντίθεση του Τραμπ στις αμβλώσεις και ο αγώνας για την αναπαραγωγική υγειονομική περίθαλψη διευρύνει αυτό το χάσμα μεταξύ των φύλων, το οποίο θα μπορούσε να αποδειχθεί διπλά σημαντικό δεδομένου ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να ψηφίσουν από τους άνδρες.
Χρήματα. Η Χάρις έχει συγκεντρώσει περισσότερα από τα διπλάσια χρήματα από τον Τραμπ από τότε που μπήκε στην κούρσα και ξόδεψε τριπλάσια σε διαφημίσεις τον Σεπτέμβριο, ενώ ο Τραμπ ξοδεύει μεγάλο μέρος των χρημάτων που συγκεντρώνει για νομικές υποθέσεις.
Πόρτα πόρτα. Οι εθελοντές στην εκστρατεία της Χάρις έχουν χτυπήσει 13 εκατομμύρια πόρτες. Μέσα στον Οκτώβριο πραγματοποίησαν 100 εκατομμύρια τηλεφωνήματα σε ψηφοφόρους των επτά κρίσιμων πολιτειών. Η εκστρατεία Τραμπ δεν έχει δημοσιοποιήσει σχετικά στοιχεία.
Σκουπίδια. Οι Δημοκρατικοί προσπάθησαν να αξιοποιήσουν την παρατήρηση ενός κωμικού σε μια συγκέντρωση του Τραμπ στη Νέα Υόρκη πρόσφατα ότι το Πουέρτο Ρίκο ήταν ένα «νησί σκουπιδιών». Περίπου 470.000 Πορτορικανοί ζουν στην Πενσιλβάνια, την πιο κρίσιμη πολιτεία.
Δημοσκοπικός φόβος. Ορισμένοι δημοσκόποι είχαν υποτιμήσει την «κρυφή ψήφο» υπέρ Τραμπ στις προηγούμενες εκλογές και για να μην εκτεθούν πάλι, φαίνεται ότι σταθμίζουν πιο χαμηλά τα ποσοστά της Χάρις.
Επιπλέον… Μια εντυπωσιακή δημοσκόπηση την Κυριακή έδειξε τη Χάρις να προηγείται τρεις ποσοστιαίες μονάδες του Τραμπ στην Αϊόβα, την οποία συνήθως κερδίζουν άνετα οι Ρεπουμπλικανοί. Θα μπορούσε να αποτελεί σημάδι όσων ακολουθήσουν.