Χαμένη η ΕΕ, είτε με Τραμπ είτε με Χάρις

Στις Βρυξέλλες μπορεί να ξεκίνησε χθες η καθιερωμένη διαδικασία της «ανάκρισης» των υποψήφιων επιτρόπων από τους ευρωβουλευτές, είναι κοινό μυστικό όμως ότι η προσοχή όλων ήταν και θα συνεχίσει να είναι στραμμένη αλλού: στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού και τις εκλογές για τον/την επόμενο/-η πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών (και το Κογκρέσο), το αποτέλεσμα των οποίων θα κρίνει πολλά και για την πορεία της Ευρώπης τα επόμενα χρόνια – αν όχι δεκαετίες.

Σύννεφα

Είναι γεγονός, μάλιστα, ότι η απαισιοδοξία περισσεύει και τα σύννεφα έχουν πυκνώσει επικίνδυνα, καθώς ολοένα περισσότεροι φοβούνται πως όποια επιλογή και αν κάνουν οι Αμερικανοί, η ΕΕ θα είναι η μεγάλη χαμένη και θα κινδυνεύσει να γίνει «σάντουιτς» ανάμεσα στους δύο βασικούς ανταγωνιστές της: τις ΗΠΑ και την Κίνα, που διαθέτουν μεγαλύτερη δυναμική σε όλα τα επίπεδα – χωρίς, παράλληλα, να σπαράσσονται από εσωτερικές έριδες ανάλογες με εκείνες που υπάρχουν μεταξύ των «27» σε πολλά καίρια θέματα.

Οξυνση

Είναι κοινό μυστικό, άλλωστε, ότι ενώ οι διεθνείς οικονομικές και γεωπολιτικές συγκρούσεις οξύνονται διαρκώς και αποκτούν «άγρια» χαρακτηριστικά, η Ευρώπη είναι απολύτως ανέτοιμη να διεκδικήσει εκείνο το κομμάτι από την «πίτα» που θεωρητικά της αναλογεί ή, έστω, να υπερασπίσει αυτό που ήδη ελέγχει.

«Να ανησυχείτε λιγότερο για την προεδρία των ΗΠΑ και περισσότερο για το πώς η Ευρώπη θα καταφέρει να πορευθεί μόνη σε ένα επικίνδυνο διεθνές σκηνικό.

Η άβολη αλήθεια είναι πως το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ευρώπη συρρικνώνεται διαρκώς εδώ και 30 χρόνια, ενώ κανείς από τους δύο υποψηφίους δεν πρόκειται να φέρει πίσω τις ανέμελες και ανθηρές μέρες που υπήρχαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στις διατλαντικές σχέσεις», είναι η συμβουλή την οποία δίνει προς τους Ευρωπαίους ο αρθρογράφος του Politico, Νίκολας Βαϊκονούρ.

Ο ίδιος εξηγεί ότι, αν και επί προεδρίας του Τζο Μπάιντεν οι σχέσεις ΗΠΑ – ΕΕ φάνηκε να αναθερμαίνονται και να είναι οι πιο στενές των τελευταίων δεκαετιών, ο απερχόμενος πρόεδρος θα είναι «ο τελευταίος της εποχής του Ψυχρού Πολέμου».

Δεν είναι σημαντική

Αναφερόμενος δε στη μεγάλη εικόνα, τονίζει πως «απλούστατα, η Ευρώπη δεν είναι πλέον τόσο σημαντική για τις ΗΠΑ όσο στο παρελθόν. Καθώς γερνά και συρρικνώνεται (…) αντιπροσωπεύει για τους Αμερικανούς έναν τόπο καλό για διακοπές, αλλά τίποτα περισσότερο.

Επιπλέον, κάθε άλλο παρά βοηθά η διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα στις οικονομικές επιδόσεις Αμερικής και Ευρώπης, υπέρ της πρώτης».

Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και ο γνωστός οικονομολόγος του Χάρβαρντ, Κένεθ Ρόγκοφ.

Πίεση

Μιλώντας στη γερμανική Handelsblatt, ισχυρίστηκε χωρίς περιστροφές ότι «η γεωπολιτική κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η Ευρώπη είναι καταστροφική», για να προσθέσει: «Οι ΗΠΑ διατηρούν πλεονέκτημα και επειδή η Ευρώπη βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση.

Το γεγονός ότι η Ρωσία απειλεί την Ευρώπη, βοηθά τις ΗΠΑ. Οταν κατασκευάζεται ένα έργο και γίνονται σχέδια για τα επόμενα 25 χρόνια, πρέπει να συνυπολογιστεί και η αστάθεια που υπάρχει (…)  Ουδείς επενδύει (στην Ευρώπη) υπό τις κρατούσες συνθήκες. Πολύ περισσότερο καθώς υπάρχει και η πολιτική αβεβαιότητα, ότι ουδείς γνωρίζει προς τα πού βαδίζει η Ευρώπη».

Αργός θάνατος ή θεραπεία – σοκ;

Οι περισσότεροι, φυσικά, δεν κρύβουν πως ακόμη κι έτσι, φοβούνται σαφώς περισσότερο μια δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ από ό,τι την παρουσία της Κάμαλα Χάρις στον Λευκό Οίκο. Είναι, άλλωστε, κάτι το οποίο έχει φροντίσει να ενισχύσει ο τέως πρόεδρος, με τις κατά καιρούς επιθετικές δηλώσεις που έχει κάνει, με στόχο την Ευρώπη.

«Είναι βάναυσοι. Πουλάνε πολλά εκατομμύρια αυτοκίνητα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οχι, αυτό δεν πρόκειται να συνεχιστεί. Θα πληρώσουν υψηλό τίμημα», είπε χαρακτηριστικά στην Πενσιλβάνια, στη διάρκεια προεκλογικής του συγκέντρωσης την περασμένη εβδομάδα.

Υπάρχουν, ωστόσο, αρκετοί οι οποίοι – συνήθως σιωπηρά, για ευνόητους λόγους – θεωρούν πως μια επικράτηση του Τραμπ είναι προτιμότερη για την Ευρώπη και θα αποδειχθεί τελικώς ευνοϊκή.

Μαρτύριο της σταγόνας

Κι αυτό διότι, όπως λένε, θα την απαλλάξει από το «μαρτύριο της σταγόνας» και, υπό το βάρος του σοκ, θα αναγκάσει τις πολιτικές της ηγεσίες να πάρουν άμεσα αποφάσεις τις οποίες αναβάλλουν ή καθυστερούν να εφαρμόσουν επί χρόνια.

Αντιθέτως, μια νίκη της Χάρις ίσως δώσει συνέχεια στη διαδικασία του… αργού θανάτου, επιτρέποντας σε πολλούς να συνεχίσουν να ζουν με τις αυταπάτες τους.

«Στην περίπτωση που αποτραπεί το χειρότερο σενάριο και εκλεγεί η Χάρις, οι Ευρωπαίοι υποθέτουν νωχελικά ότι θα συνεχιστεί η (ήπια προστατευτική) προσέγγιση του Μπάιντεν στα μέτωπα του εμπορίου, των επενδύσεων και της βιομηχανίας», σημειώνει στο άρθρο της στην Guardian η Ναταλί Τότσι. Οπως και σε πολλά ακόμη, θα προσθέταμε με βεβαιότητα.