Η σημαντικότερη από τις ειδήσεις των τελευταίων ημερών, κατά την κρίση μου, ήταν η δήλωση του Ζελένσκι ότι η Ουκρανία θα διεκδικήσει την επιστροφή της Κριμαίας με διπλωματικά μέσα (σ.σ.: σε αντίθεση προς τα στρατιωτικά). Ζήσε, Μάη μου, δηλαδή, για εμάς τουλάχιστον, που έχουμε την εμπειρία του Κυπριακού και καταλαβαίνουμε τι σημαίνει επιστροφή εδαφών με διπλωματικά μέσα. Μέχρι πρότινος, όσο παράλογο και αν ακουγόταν κάθε φορά στους τρίτους, ο πρόεδρος της Ουκρανίας περιελάμβανε και την απελευθέρωση της Κριμαίας στους σκοπούς για τους οποίους πολεμά ο λαός του. Πριν από μερικούς μήνες, θα ήταν αδιανόητο έστω και να υπαινιχθεί κάποιος εγκατάλειψη της Κριμαίας. Ομως μετά από τόσο αίμα και τόσες θυσίες, με τις υποδομές τους κατεστραμμένες, οι Ουκρανοί μπορούν πια να το παραδεχτούν.
Αυτή η υποχώρηση στο ρητορικό επίπεδο, μαζί με την επιτάχυνση της σύγκρουσης εκατέρωθεν, με τους αμερικανικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς των Ουκρανών, στους οποίους η Ρωσία απαντά με βαλλιστικούς πυραύλους και τις γνωστές απειλές περί πυρηνικού πλήγματος, είναι σαφείς ενδείξεις ότι ο πόλεμος πλησιάζει προς το τέλος του. Οι αντιμαχόμενοι το καταλαβαίνουν και επιτείνουν τις προσπάθειες για να τερματίσουν στην καλύτερη δυνατή θέση για τις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν. Δεν είναι δα και κανένα μυστικό της διεθνούς πολιτικής ο λόγος για τον οποίο τους έπιασε τώρα η διάθεση να τελειώνουν, είναι η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ που χτυπάει το καμπανάκι της τελευταίας στροφής πριν από τον τερματισμό.
Δεν είναι μόνον ότι ο ίδιος το έχει πει κατά κόρον στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ότι θα επιδιώξει να τελειώσει τον πόλεμο «μέσα σε μία μέρα». Κυρίως, είναι ότι και οι δύο πλευρές αυτού του πολέμου τον φοβούνται επειδή είναι απρόβλεπτος, αλλά και επειδή είναι αποφασιστικός. Εν αντιθέσει με την Αμερική του Τζο Μπάιντεν, η Αμερική του Τραμπ δεν δηλώνει εκ των προτέρων τα όρια εκείνα πέραν των οποίων δεν πρόκειται να αντιδράσει. Είναι παράδοξο, αλλά στην προκειμένη περίπτωση η εκλογή του Τραμπ ενισχύει την αμερικανική παρουσία και ανάμειξη στο συγκεκριμένο ζήτημα, παρότι ο ίδιος βάζει «πρώτα την Αμερική» και δεν δεσμεύεται από τον διεθνή ρόλο των ΗΠΑ και τις υποχρεώσεις που απορρέουν. Οπως, κατά την πρώτη τετραετία του, η μούρλα του λειτουργούσε αποτελεσματικά ως αποτροπή.
Αν στέκονται αυτά παραπάνω και, επιτέλους, αυτός ο φρικτός πόλεμος πλησιάζει στο τέλος του, η καημένη η Ουκρανία γλιτώνει τελικά από το στόμα του θηρίου – της αρκούδας εν προκειμένω, αφού κατά παράδοση αυτό το συμπαθές και προστατευόμενο είδος είναι σύμβολο της Ρωσίας. Οχι όμως χωρίς να αφήσει πίσω της ένα χέρι, ένα πόδι, ίσως και κάτι ακόμη. Από το είδος της ειρήνης που θα προκύψει θα εξαρτηθούν πολλά. Κατ’ αρχάς, τι είδους ανεξαρτησία θα έχει η Ουκρανία; Θα μπορεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ; Επειτα, τι είδους δικαίωμα αναγνωρίζεται εκ των πραγμάτων στη Ρωσία να αλλάζει τα υφιστάμενα σύνορα; Εν τέλει, από το είδος της ειρήνης που θα υπάρξει στην Ουκρανία θα εξαρτηθούν οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες στον κόσμο μας. Γι’ αυτό έχει τόση σημασία ότι η Ουκρανία παραπέμπει την Κριμαία στις καλένδες.
ΕΝΤΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟΥ
Εικόνα του αποτελέσματος της ψηφοφορίας στον ΣΥΡΙΖΑ δεν έχω, καθώς γράφω το σημείωμα αυτό. Μήπως και τη χρειάζομαι όμως; Εφόσον το σενάριο της εξόδου προς την κωμωδία δεν παίζει, εφόσον δηλαδή ούτε ο Αποστόλης Γκλέτσος ούτε ο Νικόλας Φαραντούρης έχουν ελπίδα εκλογής, το αποτέλεσμα δεν έχει μεγάλη σημασία, διότι θα είναι εντός ενός ορισμένου πλαισίου, είτε εκλεγεί ο Παύλος Πολάκης είτε ο Σωκράτης Φάμελλος. O μεν πρώτος βρίσκεται στο 2015, o δε έτερος στο 2019. Ο πρώτος, δηλαδή, βρίσκεται στην αρχή της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ προς το αδιέξοδο, ενώ ο δεύτερος βρίσκεται στον τοίχο που συνάντησαν στο τέλος του δρόμου. Και οι δύο είναι παγιδευμένοι στο παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ και το ανακυκλώνουν. Κανείς τους δεν μπορεί να προσφέρει διέξοδο. Για τον λόγο αυτόν, δεν έχει μεγάλη σημασία αν σήμερα είναι πρόεδρος ο ένας ή ο άλλος. Οι μεταξύ τους διαφορές εξαντλούνται στο ύφος και την ένταση.
