Στις 21 Νοεμβρίου, ένα νέος ρωσικός πύραυλος που μετέφερε έξι κεφαλές χωρίς γόμωση χτύπησε το Ντνίπρο της Ουκρανίας. Σχεδιασμένος για πυρηνικά χτυπήματα, ο πύραυλος Oreshnik ήταν μια προειδοποίηση προς τη Δύση, όχι όμως κάποιο νέο «υπερόπλο».
Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έκανε λόγο για ένα νέο είδος «ανίκητου» πυραύλου hypersonic, ο οποίος ξεπερνά κατά πολλές φορές την ταχύτητα του ήχου. Ωστόσο Δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι πρόκειται για μια παλιά τεχνολογία που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια στους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους (ICBM).
Ο πύραυλος μέσου βεληνεκούς Oreshnik, ή «φουντουκιά» στα ρωσικά, απελευθέρωσε πολλαπλές κεφαλές πάνω από το Νντίπρο, ένα βασικό χαρακτηριστικό των ICBM, δήλωσαν στο Reuters δύο ειδικοί που εξέτασαν τα υπολείμματα του πυραύλου. Σε βίντεο της επίθεσης, κάθε κεφαλή δείχνει να χωρίζεται σε μικρότερα φορτία που πέφτουν στο έδαφος με ταχύτητα μετεωτίτη.
Μετά το χτύπημα, ο Πούτιν υποστήριξε ότι ο Oreshnik δεν μπορεί να αναχαιτιστεί επειδή είναι hypersonic, πλήττει δηλαδή τον στόχο με ταχύτητα άνω των Mach 5.
Στην πραγματικότητα, όλοι οι βαλλιστικοί πύραυλοι αυτού του βεληνεκούς είναι hypersonic και θεωρητικά είναι δυνατό να καταρριφθούν με πυραύλους αεράμυνας όπως ο ισραηλινός Arrow 3 και ο αμερικανικός SM-3 Block 2A, δήλωσε ο Τζέφρι Λιούις του Ινστιτούτου Διεθνών Μελετών «Μίντελμπερι» στην Καλιφόρνια.
Εξετάζοντας φωτογραφίες των συντριμμιών, ο Λιούις εκτίμησε ότι τα δύο μεγαλύτερα θραύσματα ήταν τμήματα του «οχήματος πολλαπλών ανεξάρτητα κατευθυνόμενων κεφαλών», ή MIRV, το οποίο κάθεται στην κορυφή του πυραύλου και απελευθερώνει τις κεφαλές μία-μία ενώ πετά στο Διάστημα.
Συντρίμμια του Oreshnik που ανακτήθηκαν στην Ουκρανία. Το κομμάτι αριστερά πιστεύεται ότι είναι το σύστημα προωστήρων, στα δεξιά η δεξαμενή καυσίμων και το σύστημα κατεύθυνσης (Reuters)
Ο πύραυλος Oreshnik δεν φαίνεται να αξιοποιεί καμία νέα τεχνολογία, ωστόσο η προσεκτική εξέταση των θραυσμάτων ίσως δώσει νέες πληροφορίες για τον σχεδιασμό των ρωσικών πυραύλων, είπε ο Λιούις.
«Είναι μια σειρά από παλιές τεχνολογίες που έχουν συνδυαστεί με νέο τρόπο» σχολίασε.
Ο Oreshnik, ο οποίος σύμφωνα με τον Πούτιν έπληξε ουκρανική στρατιωτική εγκατάσταση, είναι μια μετεξέλιξη του RS-26, ενός πυρηνικού βαλλιστικού πυραύλου μέσου βεληνεκούς, ο οποίος πραγματοποίησε πέντε δοκιμαστικές πτήσεις αλλά ουδέποτε τέθηκε σε επιχειρησιακή ετοιμότητα, σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών.
Ο Oreshnik δείχνει να προέκυψε από την αφαίρεση ενός σταδίου του RS-26, κάτι που θα μείωνε το βεληνεκές, είπε ο Λιούις.
Σχολίασε δε ότι η χρήση ενός τέτοιου πυραύλου με μη πυρηνικές κεφαλές είναι ένας ακριβός τρόπος για να «μην προκαλέσεις και πολλή καταστροφή».
Σύμφωνα με ουκρανούς αξιωματούχους, οι έξι κεφαλές του Oreshnik δεν περιείχαν καν εκρηκτικά και προκάλεσαν περιορισμένες ζημιές.
Από δοκιμή του αμερικανικού πυραύλου LGM-118 Peacekeeper που απελευθέρωσε οκτώ κεφαλές (David James Paquin / Wikimedia Commons)
Οι ΗΠΑ είχαν κάποτε δρομολογήσει το πρόγραμμα «Conventional Prompt Strike», το οποίο αφορούσε τη χρήση ICBM για την εκτόξευση συμβατικών κεφαλών, τελικά όμως το εγκατέλειψαν επειδή «ήταν ηλίθιο», ανέφερε ο Ουίλιαμ Αλμπέρκι του Κέντρου «Χένρι Λ. Στίμσον».
Ένα βασικό πρόβλημα, εξήγησε, είναι ότι η χρήση ICBM θα έδινε στον εχθρό την εντύπωση ότι δέχεται πυρηνική επίθεση, κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει μια πραγματική πυρηνική σύρραξη.
Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος λόγω της ευαισθησίας του θέματος, δήλωσε στο Reuter ότι η Μόσχα είχε ενημερώσει προκαταβολικά την Ουάσιγκτον για το χτύπημα. Ένας δεύτερος αξιωματούχος είπε ότι οι ΗΠΑ είχαν ειδοποιήσει την Ουκρανία και τους συμμάχους της για το ενδεχόμενο χρήσης τέτοιου όπλου.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμά του, ο Πούτιν δήλωσε ότι το χτύπημα με τον Oreshnik ήταν η απάντηση της Ρωσίας σε ουκρανικές επιθέσεις κατά της χώρας με αμερικανικούς και βρετανικούς πυραύλους.
Προειδοποίησε ότι ο πόλεμος μπορεί να κλιμακωθεί σε παγκόσμια σύγκρουση και ότι η Ρωσία θα μπορούσε να επιτεθεί σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις Δυτικών χωρών που βοηθούν την Ουκρανία.
Από το τηλεοπτικό διάγγελμα Πούτιν μετά το χτύπημα (Reuters)
Ο Σεργκέι Μάρκοφ, πρώην σύμβουλος του Κρεμλίνου, δήλωσε στο Reuters ότι η χρήση του πυραύλου είχε συμβολικό χαρακτήρα και έστελνε το μήνυμα στη Δύση να «κάνει πίσω».
Ο πύραυλος εκτοξεύτηκε από το Καπούστιν Γιαρ της Ρωσίας, το οποίο απέχει μόλις 800 χιλιόμετρα από το Ντνίπρο. Φαίνεται ότι εκτοξεύτηκε σε μεγάλο ύψος πριν αρχίσει να πέφτει προς το έδαφος και χρειάστηκε 15 λεπτά για να φτάσει στον στόχο.
Ο Λιούις, ο αναλυτής του Ινστιτούτου Διεθνών Μελετών «Μίντελμπερι», εκτίμησε ότι η χρήση ενός τόσο ακριβού πυραύλου για ένα τόσο μικρό χτύπημα δείχνει ότι επρόκειτο περισσότερο για ψυχολογική παρά για στρατιωτική τακτική.
«Αν [ο πύραυλος] ήταν εγγενώς τρομακτικός, ο Πούτιν απλά θα τον χρησιμοποιούσε. Όμως αυτό δεν ήταν αρκετό» σχολίασε ο αναλυτής.
«Τον χρησιμοποίησε και μετά έδωσε μια συνέντευξη Τύπου και μετά άλλη μία για να πει: «Έ, αυτό το πράγμα είναι πραγματικά τρομακτικό, πρέπει να φοβάστε».
