Σε ποιον ανήκει η βουλευτική έδρα;

Η ανεξαρτητοποίηση του Ευάγγελου Αποστολάκη άφησε τον ΣΥΡΙΖΑ μόλις με 27 βουλευτές: το κόμμα που εξελέγη ως αξιωματική αντιπολίτευση μόλις ενάμιση χρόνο πριν έχει χάσει σχεδόν το μισό της κοινοβουλευτικής του δύναμης και, μαζί, τη θεσμική του θέση.

Η συζήτηση είχε ξεκινήσει ήδη από την πρώτη διάσπαση, που γέννησε τη Νέα Αριστερά, όμως κορυφώθηκε τώρα -στην αποχώρηση των βουλευτών του περιβάλλοντος Κασσελάκη και ειδικά στην τελευταία. Σε ποιον ανήκει η έδρα, στο κόμμα ή στον βουλευτή;

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα από αυτά τα κόμματα στα οποία οι υποψήφιοι βουλευτές, πριν από τις εκλογές, υπογράφουν μια συμφωνία τιμής: αν εκλεγούν και κάποια στιγμή θελήσουν να εγκαταλείψουν το κόμμα κάτω από τη σημαία του οποίου μπήκαν στην Βουλή, θα παραιτηθούν και θα παραδώσουν την έδρα τους στο κόμμα.

Στη μετεκλογική πραγματικότητα, κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε εφικτό ούτε πάντα επιθυμητό – όχι μόνο γιατί σχεδόν κανένας δεν είχε ποτέ δείξει διάθεση να παραδώσει την έδρα του (εξαίρεση, στο συριζαϊκό σύμπαν, παραμένει πάντα ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης το 2015), αλλά γιατί και η συζήτηση που αφορά τις έδρες δεν έχει στην πραγματικότητα κλείσει ποτέ – ποιος την κέρδισε στ’ αλήθεια: η «σημαία» ή το πρόσωπο που έτρεξε για τον σταυρό;

Και αν το κόμμα έχει αλλάξει πολιτική κατεύθυνση, τι υποχρεούται να κάνει ο βουλευτής που εξελέγη με άλλο πρόγραμμα ή άλλο πρόεδρο;

Στην περίπτωση Αποστολάκη, τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο, καθώς ο πρώην υπουργός κατέχει έδρα Επικρατείας, ήταν δηλαδή μέλος μιας λίστας προσώπων που είχαν επιλεγεί από τον πρώην πρόεδρο του κόμματος, Αλέξη Τσίπρα, χωρίς να χρειάζεται σταυρός – και είναι ο πρώτος βουλευτής Επικρατείας που αποχωρεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, παρότι στη μεταξύ τους επικοινωνία το πρόσωπο που τον έβαλε στη συγκεκριμένη θέση σχολίασε πως αυτή «ούτε πολιτικά ούτε ηθικά τού ανήκει».

Οι υπόλοιποι βουλευτές που ανεξαρτητοποιήθηκαν, σε σχετική τους δήλωση, παρέπεμψαν στο άρθρο 60 του Συντάγματος, για την ελευθερία σκέψης και δράσης του βουλευτή.

«Οι έδρες δεν είναι καρέκλες, είναι όρκοι στη Δημοκρατία» ανέφεραν, μιλώντας για προσπάθεια πολιτικού εκφοβισμού. Ανάμεσα στους βουλευτές που πρόσκεινται στο Κίνημα Δημοκρατίας υπάρχουν βουλευτές – και βέβαια ο ίδιος ο Στέφανος Κασσελάκης – που είχαν στηλιτεύσει την ίδια στάση που είχαν κρατήσει οι βουλευτές της Νέας Αριστεράς.

Διαχωρίζουν ωστόσο τις δύο περιπτώσεις λέγοντας πως τότε οι αποχωρήσεις είχαν γίνει γιατί τα συγκεκριμένα στελέχη έχασαν, ενώ τώρα όσοι φεύγουν έχουν εκδιωχθεί.

Θα μπορούσαν να υπάρξουν κι άλλοι που θα τους ακολουθήσουν, ώστε να μπορέσει να συμπληρωθεί κοινοβουλευτική ομάδα του Κινήματος Δημοκρατίας; Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που στήριξαν τον Κασσελάκη έχουν δηλώσει πως τουλάχιστον για την ώρα παραμένουν, οπότε το ερώτημα έγκειται στο αν υπάρχουν διαθέσιμοι στη δεξαμενή των ανεξάρτητων.