Στην Ελλάδα, συζητήσαμε ευρύτερα τον ριζοσπάστη, αντίπαλο των φιλελεύθερων κοινωνιών και ρωσόφιλο Ζαν-Λικ Μελανσόν όταν άλλαξε η διάθεσή του για τον Αλέξη Τσίπρα. Ως το καλοκαίρι του 2015, τον θαύμαζε και τον δόξαζε επειδή, όπως φαινόταν, έδινε το πρώτο μεγάλο πλήγμα στην ευρωπαϊκή ιδέα, φυσικά αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις εκείνης της παλικαριάς στους πολίτες.
Ομως, όταν ο Τσίπρας έκανε την κωλοτούμπα και άρχισε να λειτουργεί ως εντολοδόχος των εταίρων μας εφαρμόζοντας το δικό του Τρίτο Μνημόνιο, ο Μελανσόν δεν έτρεφε πια τα ίδια αισθήματα. Και σε μια συνέντευξή του, το καλοκαίρι του 2018, χαρακτήρισε το πρόσωπο που άλλοτε θαύμαζε ως μια «από τις πιο ελεεινές φιγούρες της ευρωπαϊκής πολιτικής ζωής», επειδή «πρόδωσε τον λόγο» του λαού, επειδή «ξεπουλά τη δημόσια περιουσία και καταστρέφει τη χώρα του». Και υποσχέθηκε ότι αυτός δεν θα γίνει Τσίπρας.
Το πουτινικό ακροδεξιό ριζοσπαστικό κόμμα το γνωρίζουμε από τις διακηρύξεις των στελεχών του και από τα έργα και τις ημέρες των ηγετών του. Ο αντιευρωπαϊσμός της Μαρίν Λεπέν, πολύ πιο συγκροτημένος από του οικείου σε μας Πάνου Καμμένου, είναι γαλλοκεντρικός. Υπόσχεται την παλινόστηση ενός γαλλικού κέντρου – αλλά δεν μπορεί να το πει με σαφήνεια. Ο πατέρας της, την εποχή του Μιτεράν, είχε ένα βασικό κριτήριο διά του οποίου διεκδικούσε πολιτική ισχύ: την καθαρή, ανόθευτη ξενοφοβία. Η κόρη του θα δυσκολευτεί πολύ σε αυτό το σημείο, επειδή η εργατική τάξη, όπου διεκδικεί ψηφοφόρους και οπαδούς, έχει αλλάξει. Το προλεταριάτο έχει ενσωματωθεί σε άλλες κοινωνικές ομάδες και στη θέση του έχουν έλθει μετανάστες, πολλοί εκ των οποίων μουσουλμάνοι.
Η διαφορετική θεώρηση των δύο ριζοσπαστισμών, ακροδεξιού και ακροαριστερού, στο θέμα της ταυτότητας, πάντως, δεν τους εμπόδισε ακόμα μια φορά να επισπεύσουν μια κρίση που σοβεί καιρό στη Γαλλία. Ρίχνοντας την κυβέρνηση Μπαρνιέ, τα δύο άκρα συμμαχώντας στο όνομα του κοινού σκοπού, επαναφέρουν τον κίνδυνο που αποφεύχθηκε στις εκλογές. Υπόσχονται, ακόμα μια φορά, να αυξήσουν την τρέλα του δημόσιου χρέους και να δώσουν χρήματα για την ευημερία και το επίπεδο των γενεών που σήμερα είναι στα πράγματα εις βάρος των μελλοντικών… Το μείγμα αυτής της πολιτικής το ζήσαμε καλά στην Ελλάδα της προηγούμενης δεκαετίας. Το αντιπαρήλθαμε επειδή είμαστε περιφερειακή χώρα και σχετικά μικρή οικονομία.
Αλλ’ η Γαλλία δεν είναι η Ελλάδα. Ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση που θα έχει συνέπειες στην οικονομία της αλλά και στο πολιτικοκοινωνικό τοπίο, μια προοπτική που την καλοβλέπει ο Πούτιν, μπορεί να μεταδοθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, οι δύο σύμμαχοι σήμερα ριζοσπαστισμοί, υπό τις κατάλληλες συνθήκες, μπορεί εύκολα να μετατραπούν σε δύο αντίπαλα μέτωπα, κάνοντας τη σημερινή Γαλλία κάτι σαν σύγχρονη Βαϊμάρη. Αν συνέβαινε αυτό, δεν θα εισπραττόταν ανώδυνα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το καλοκαίρι, στις εκλογές, παρά τις κυρίαρχες τάσεις, οι Γάλλοι έδωσαν ανάσα στη φιλελεύθερη δημοκρατία και στην ευρωπαϊκή ιδέα. Μένει τώρα να δούμε την αντοχή του Μακρόν. Αν καταφέρει να μην οδηγηθεί η χώρα σε οξεία οικονομική κρίση, μπορεί να γίνει συνείδηση ότι τα άκρα απεργάζονται το χάος. Αν όμως το χάος κυριαρχήσει, η Γαλλία θα έχει μπει σε μια αχρείαστη περιπέτεια με άγνωστη έκβαση – και όταν οι πολίτες καταλάβουν ότι πληρώνουν τις φιλοδοξίες των καιροσκόπων του ριζοσπαστισμού, δεξιού κι αριστερού, θα είναι αργά.
Το δυστύχημα είναι ότι από τη γαλλική περιπέτεια δεν θα έχει μείνει ανεπηρέαστη η Ευρώπη.