Ο ένας βλέπει «κενό ηγεσίας» στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό, λέει, έχει προκύψει από την εξασθένηση του γαλλογερμανικού άξονα. Ταυτόχρονα, βέβαια, δεν διακρίνει και καμία άλλη ηγεσία ικανή να οδηγήσει την Ευρώπη προς ένα κοινό μέλλον. Γι’ αυτό, από το Μιλάνο όπου μίλησε, ζήτησε υπομονή μέχρι τις γερμανικές εκλογές.
Ο άλλος, όποτε αναφέρεται στην Ενωση, επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα διαπιστώσεις τύπου «η Ευρώπη στην οποία πιστέψαμε διολισθαίνει σε βαθιά κρίση». Τίποτα στη σημερινή ευρωπαϊκή οικογένεια δεν του αρέσει.
Της κουνάει διαρκώς το δάχτυλο, υποστηρίζοντας πως έχει απαρνηθεί μια από τις θεμελιώδεις αρχές της, τη σύγκλιση μεταξύ των κρατών-μελών της. Ο πρώτος έχει φροντίσει όντως να διασφαλίσει το ευρωπαϊκό αύριο κάνοντας ό,τι χρειάζεται για το ευρώ από μια υψηλή τεχνοκρατική θέση – ενώ έχει διατελέσει και πρωθυπουργός της χώρας του.
Ο δεύτερος στα πέντε χρόνια που βρισκόταν στην εδώ κυβερνητική έδρα δεν κατάφερε να γράψει στο CV του μια σημαντική ευρωπαϊκά στιγμή. Η σύγκριση μεταξύ δύο πρώην, του Μάριο Ντράγκι και του Κώστα Καραμανλή, προφανώς δεν ευνοεί τον Ελληνα. Ενδεχομένως είναι και παράδοξη, αφού η μοναδική τους ομοιότητα είναι μια πρωθυπουργική θητεία.
Αισιοδοξία
Παρ’ όλα αυτά, έχει αξία. Αναδεικνύει μια διαχωριστική γραμμή που δεν σβήνει στην Ευρώπη: εκείνη ανάμεσα στους ευρωπαϊστές και τους ευρωσκεπτικιστές – φανερούς ή κρυφούς. Και οι δύο κατηγορίες αναγνωρίζουν τις ατέλειές της.
Οι μεν όμως τις καταγράφουν ώστε να αναζητήσουν τρόπους για να διορθώσουν τα λάθη της, οι δε τις φωνάζουν για να γκρινιάξουν (και να γίνουν αρεστοί στα αποξενωμένα εκλογικά σώματα που γοητεύονται από τους λαϊκιστές, οι οποίοι αμφισβητούν ευθέως το ευρωπαϊκό οικοδόμημα). Ο Ντράγκι ζητά αισιοδοξία προκειμένου η Ευρώπη σαν ομάδα να κατορθώσει κάτι. Γιατί «αν είσαι απαισιόδοξος, μένεις σπίτι σου», όπως χαρακτηριστικά τόνισε τις προάλλες.
Από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας μέχρι σήμερα οι Ευρωπαίοι μπαίνουν στη μία κρίση μετά την άλλη. Οι ηγεσίες τους, παρότι θα έπρεπε να έχουν αποκτήσει πια τεχνογνωσία διαχείρισής τους, δεν ανταποκρίνονται αμέσως με την ταχύτητα και την ομοψυχία που επιβάλλουν οι συνθήκες.
Οι ακραίοι έχουν πλέον περισσότερα έδρανα στο Ευρωκοινοβούλιο αλλά και σε αρκετά εθνικά νομοθετικά σώματα. Το διεθνές σκηνικό γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκο. Ο οπτιμισμός που εισηγείται ο Ιταλός λοιπόν είναι απαραίτητος στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς αυτόν επειδή αυτός είναι αποτέλεσμα θέλησης.