Τα Χριστούγεννα μπορεί να είναι ένα ναρκοπέδιο άβολων στιγμών, διαφωνιών και συγκρούσεων.
Αυτό μπορεί να είναι ακόμα πιο έντονο και στρεσογόνο για τους νέους που έχουν αποδημήσει από την πατρική-μητρική φωλιά και επιστρέφουν για τον εορτασμό των Χριστουγέννων.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να προκύψουν διαπροσωπικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια των διακοπών.
Ίσως στη γιαγιά δεν αρέσει μία συνταγή πίτας της ή ο νέος σύντροφος της ξαδέρφης σας έχει ανησυχητικές πολιτικές πεποιθήσεις.
Ίσως έχετε καιρό να ζήσετε στο σπίτι σας, αλλά η οικογένειά σας εξακολουθεί να σας μιλάει σαν να είστε το ίδιο άτομο που ήσασταν στο σχολείο.
Ίσως φέρνετε τον σύντροφό σας για να γνωρίσει την οικογένειά σας για πρώτη φορά και δεν είστε σίγουροι αν θα τα πάνε όλοι καλά.
Τα θέματα «βόμβα»
Ορισμένα θέματα είναι πιο επίφοβο να προκαλέσουν εκρήξεις και γι’ αυτό είναι καλύτερο αποφευχθούν.
Τα δύο βασικά παραδείγματα είναι η θρησκεία και η πολιτική.
Είτε αληθεύει είτε όχι, υπάρχει μια δημοφιλής αντίληψη ότι τα δύσκολα θέματα είναι πιο πολλά και διχαστικά από ποτέ.
Τολμά κανείς να αναφερθεί σε οτιδήποτε γειτονικό με το ΠΑΣΟΚ ή την Νέα Δημοκρατία, τον πόλεμο στην Γάζα, τον γάμο των ομοφυλοφίλων ή το κόστος ζωής;
Τι συμβαίνει λοιπόν αν ο θείος έχει πιει πολύ κρασί και του ξεφύγει κάτι που σας ενοχλεί ή ακόμη και σας τρομάζει;
Οι οικογενειακοί καβγάδες είναι ένα συνηθισμένο θέμα στις χριστουγεννιάτικες ταινίες, αλλά οι σεναριακές τους λύσεις είναι σπάνια ρεαλιστικές και δεν βασίζονται σε εμπειρική έρευνα.
Εξετάζοντας πώς λειτουργούν αυτά τα πράγματα στο πλαίσιο πραγματικών αλληλεπιδράσεων, μπορούμε να περάσουμε από αυτό που ακούγεται καλό στη θεωρία σε αυτό που μπορούμε να εφαρμόσουμε στην πράξη.
Παρατήρηση και πρόβλεψη
Σε πραγματικές καταστάσεις, οι αλληλεπιδράσεις μπορεί να κλιμακωθούν πριν καν το συνειδητοποιήσουμε πλήρως.
Μπορεί να είμαστε σε θέση να προβλέψουμε γιατί και πώς μια αλληλεπίδραση μπορεί να εξελιχθεί σε πρόβλημα.
Μερικές φορές το αλκοόλ μπορεί να κάνει την κατάσταση πιο δύσκολη.
Αλλά αυτό που πρέπει να σκεφτούμε είναι πώς μπορούμε να αποφύγουμε τα προβλήματα πριν ξεκινήσουν.
Εκείνη τη στιγμή, υπάρχουν πολλές φορές «ενδείξεις» ότι κάτι πρόκειται να πάει στραβά.
Τα προβλήματα δεν προκύπτουν συνήθως μόνο εξαιτίας ενός ατόμου, αλλά μέσα από τη συζήτηση μεταξύ περισσότερων ανθρώπων.
Πρέπει να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τις κινήσεις που κάνουν οι άνθρωποι και να βλέπουμε πώς ανταποκρίνονται σε αυτές οι άλλοι.
Αποκλιμάκωση
Ορισμένες εκφράσεις του προσώπου μπορεί να εκφράζουν αμφιβολία ή δυσπιστία, και οι περιφρονητικές εκφράσεις μπορεί να σηματοδοτήσουν ότι μια συζήτηση μπορεί να πάρει μια στροφή προς την προσβολή παρά προς τη συζήτηση.
Μια απάντηση που αρχίζει με τη λέξη «καλά» μπορεί να είναι προειδοποίηση για επερχόμενη διαφωνία.
Καθώς παρατηρούμε ποιοι τρόποι ομιλίας προκαλούν τι είδους αντιδράσεις, μπορούμε να είμαστε πιο προσεκτικοί σε αυτά που επιλέγουμε να πούμε.
Ακόμη και η αλλαγή μιας μόνο λέξης μπορεί να αλλάξει την κατεύθυνση μιας συζήτησης.
Ένα συνηθισμένο σημάδι ότι μια συζήτηση αρχίζει να κλιμακώνεται με μη χρήσιμο τρόπο είναι ότι οι άνθρωποι αρχίζουν να σχολιάζουν την ίδια τη συζήτηση και να κατηγορούν ο ένας τον άλλον για παράλογη συμπεριφορά.
Μόλις μάθουμε να είμαστε πιο συνειδητοποιημένοι σε αυτό, μπορούμε να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε πως να αποκλιμακώσουμε την κατάσταση…αν είναι αυτό που θέλουμε.
Γιατί τσακωνόμαστε;
Υπάρχει ένα δίλημμα εδώ: μερικές φορές το να υποχωρούμε από μια σύγκρουση αμφισβητεί τις αξίες της αυθεντικότητας και της δέσμευσης στις πεποιθήσεις μας.
Αν κάποιος πει κάτι προσβλητικό, είτε ήπιο είτε πρωτοφανές, νιώθουμε ανειλικρινές και ηθικά ανεύθυνο να μην απαντήσουμε.
Κάποιες συγκρούσεις μπορεί να αξίζουν, ειδικά με κάποιον που μαςς ενδιαφέρει και είναι πρόθυμος να ακούσει και να σκεφτεί τα πράγματα.
Το περίπλοκο είναι ότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα.
Συχνά, όταν οι άνθρωποι διαφωνούν για κάτι που τους ενδιαφέρει, καταλήγουν πολλές φορές να μην συζητούν πια καν το ίδιο πράγμα.
Κάθε συζήτηση έχει μια τροχιά, αλλά είναι απολύτως πιθανό μια συζήτηση να έχει παράλληλες ή αποκλίνουσες τροχιές.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι απίθανο οποιαδήποτε συζήτηση να είναι πραγματικά παραγωγική.
Υπάρχει λύση;
Οι τσακωμοί στο γιορτινό τραπέζι συνήθως συμβαίνουν λόγω της πίεσης των γιορτών, των παλιών οικογενειακών εντάσεων αλλά και των διαφορετικών απόψεων τόσο ανά άτομο όσο και ανά γενιά.
Για να αποφευχθούν, καλό είναι να έχουμε υπομονή και να μην αφήσουμε τις μικρές διαφωνίες να κλιμακωθούν.
Βέβαια, για κάποιους, οι τσακωμοί στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι μπορεί να είναι απλά ένα είδος αναπόφευκτης οικογενειακής παράδοσης.
