Το 1973, το περιοδικό Playgirl άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού, ανοίγοντας ένα παράθυρο στη γυναικεία οικειοποίηση του ανδρικού βλέμματος.

Ωστόσο, το Playgirl, το πρώτο περιοδικό που έγδυσε τους άνδρες για να το απολαύσουν οι γυναίκες, είχε μια αποτυχία όταν έκανε το ντεμπούτο του.

Στο πρώτο τεύχος, που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 1973, δεν υπήρχε ούτε ένα γυμνό ανδρικό πορτρέτο, ούτε ένα πέος στον ορίζοντα.

Ο ιδρυτής του περιοδικού Ντάγκλας Λάμπερτ, ένας ιμπρεσάριος της νυχτερινής ζωής του Λος Άντζελες που ονειρευόταν ένα θηλυκό, φεμινιστικό Playboy για γυναίκες που ήταν «ανεξάρτητες, με αυτοπεποίθηση, αισθησιακές, ενημερωμένες, εμπλεκόμενες, φιλόδοξες, ευαίσθητες, αγαπημένες, γενναιόδωρες, ζωντανές, απελευθερωμένες και ελεύθερες», ένιωσε ότι οι αναγνώστριες δεν ήθελαν να βλέπουν τα πάντα, να αισθάνονται τα πάντα ή να βιώνουν τα πάντα.

«Δεν υπάρχει τίποτα άσεμνο στο γυμνό σώμα ενός άνδρα» / Photo: YouTube

«Αυτοί οι όμορφοι τύποι ποζάρουν πολύ σεμνά»

Παρά την απογοήτευση, το πρώτο τεύχος εξαντλήθηκε. Περισσότερα από 600.000 αντίτυπα Playgirl πωλήθηκαν μέσα σε τέσσερις ημέρες.

Στους αναγνώστες άρεσε το θέαμα ενός μοντέλου με το όνομα Eldon που πόζαρε με τα πόδια του σταυρωμένα και το καβάλο του κρυμμένο στη σκιά. Αλλά ήθελαν περισσότερα και τα διεκδίκησαν με επιστολές διαμαρτυρίας.

«Αγοράσαμε με ανυπομονησία το πρώτο τεύχος του περιοδικού ΜΑΣ. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι είναι πολύ καλά φτιαγμένο. Πολλά από τα άρθρα είναι ενδιαφέροντα και μερικά είναι αρκετά αστεία. Θέλουμε όμως να εκφράσουμε το ομόφωνο παράπονό μας: Θέλουμε ΕΚΘΕΣΗ στο κεντρικό εξώφυλλο και στις υπόλοιπες φωτογραφίες. Δεχόμαστε και ελπίζουμε ότι αυτό το λάθος θα διορθωθεί», δήλωσαν οι εργαζόμενοι της Parke, Davis & Co. Laboratories, μιας φαρμακευτικής εταιρείας στο Μίσιγκαν.

«Το μόνο παράπονο που έχω είναι ότι αυτοί οι όμορφοι τύποι ποζάρουν πολύ σεμνά. Δεν υπάρχει τίποτα άσεμνο στο γυμνό σώμα ενός άνδρα… Σας ευχαριστούμε, Playgirl, αλλά παρακαλώ δώστε μας περισσότερα», έγραψε η Midge Carlisle, νοικοκυρά και μητέρα τριών παιδιών.

Δείτε το βίντεο με κάποια εξώφυλλα του Playgirl

Αντικειμενοποίηση του ανδρικού σώματος

Ο Ντάγκλας Λάμπερτ, ο οποίος φιλοδοξούσε να γίνει ένας νέος Χιου Χέφνερ, άκουσε αυτές τις γυναίκες και τη σύζυγό του και άλλαξε γνώμη. Το δεύτερο τεύχος, που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο, έδειχνε τον ηθοποιό Τζορτζ Μαχάρις, πρωταγωνιστή της τηλεοπτικής σειράς Route 66, σε όλο του το γυμνό μεγαλείο.

Ξαφνικά, το Playgirl είχε αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού σχετικά με το ποιος έβλεπε, ανοίγοντας ένα παράθυρο στη γυναικεία οικειοποίηση του ανδρικού βλέμματος, στις ετεροκανονικές φαντασιώσεις των γυναικών, στη γυναικεία σεξουαλική ενδυνάμωση και, γιατί όχι, στην αντικειμενοποίηση του ανδρικού σώματος.

Όπως λέει ο συγγραφέας και queer icon, Μπρους ΛαΜπρους, το Playgirl ήταν «μια φεμινιστική διόρθωση» σε σεξιστικά περιοδικά όπως το Playboy, το Penthouse και το Hustler.

Η χρονιά που κυκλοφόρησε, το 1973, ήταν η ίδια χρονιά που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ νομιμοποίησε την άμβλωση και η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι ψυχική ασθένεια

Με το σύνθημα «Ψυχαγωγία για γυναίκες

Το softcore πορνό ανέβασε τις πωλήσεις στα ύψη. Μέχρι το 1974, το Playgirl πουλούσε περισσότερα από 1,7 εκατομμύρια αντίτυπα το μήνα στις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ευρώπη και είχε αναγνωστικό κοινό 14 εκατομμυρίων.

Με το σύνθημα «Ψυχαγωγία για γυναίκες», έγινε γρήγορα ένα σύμβολο της απελευθέρωσης των γυναικών, αλλά και του αγώνα της γκέι κοινότητας.

Η χρονιά που κυκλοφόρησε, το 1973, ήταν η ίδια χρονιά που το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ νομιμοποίησε την άμβλωση και η Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ομοφυλοφιλία δεν είναι ψυχική ασθένεια.

Το περιοδικό του Λάμπερτ αντιπροσώπευε ένα ασφαλές μέρος για αυτές τις δύο ομάδες, οι οποίες ιστορικά υφίσταντο διακρίσεις και κακομεταχειρίζονταν από τους ετεροφυλόφιλους άνδρες.

Όπως λέει ο συγγραφέας και queer icon, Μπρους ΛαΜπρους, το Playgirl ήταν «μια φεμινιστική διόρθωση» σε σεξιστικά περιοδικά όπως το Playboy, το Penthouse και το Hustler

«Playgirl: The Official History of a Cult Magazine» (Abrams Books) / Amazon

Το Playgirl στην εποχή του Τραμπ

Τώρα, το Playgirl γιορτάζει μισό αιώνα ύπαρξης σε μια εποχή που ο Τραμπισμός βρίσκεται σε άνοδο και τα δικαιώματα των γυναικών και της κοινότητας LGTBIQ+ υποχωρούν. Το Ανώτατο Δικαστήριο έχει καταργήσει το δικαίωμα στην άμβλωση και πολιτείες όπως η Φλόριντα περιορίζουν τις συζητήσεις στην τάξη σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου.

«Ελπίζω να μην επιστρέψουμε στον σκοτεινό μεσαίωνα», λέει ο Daniel McKernan, γενικός διευθυντής του Playgirl, στην EL PAÍS.

Ο McKernan είναι επίσης ο συγγραφέας του βιβλίου «Playgirl: The Official History of a Cult Magazine» (Abrams Books), ένα βιβλίο 240 σελίδων που καλύπτει τα 50 χρόνια της έκδοσης.

Ο δημοσιογράφος προσπαθεί να είναι αισιόδοξος, αλλά αναγνωρίζει ότι υπάρχουν σημάδια οπισθοδρόμησης.

«Έχουμε πολλά προβλήματα στα κοινωνικά δίκτυα όπως το Instagram. Εκεί, ό,τι συνδέεται με το Playgirl έχει κακή θέση. Δεχόμαστε πολλά παράπονα και προσβολές. Στο εξώφυλλο του βιβλίου μπορείτε να δείτε τις ηβικές τρίχες ενός άνδρα. Είναι αυτό άσεμνο; Δεν το νομίζω. Είναι γελοίο. Δεν είναι πορνογραφία, είναι τέχνη. Το ανδρικό σώμα εξακολουθεί να είναι ταμπού.

»Το πέος εξακολουθεί να είναι κάτι απαγορευμένο για τους ανθρώπους και για τον αλγόριθμο του Instagram. Οι άνθρωποι πίσω από τα bots που μας κάνουν αναφορές είναι άνθρωποι που ζουν σε χώρες όπως η Ινδία, πραγματικά συντηρητικοί άνθρωποι», παραπονιέται.

Το 1985, η Γκρέις Τζόουνς ανακοίνωσε στο Playgirl το τέλος των σεξουαλικών ρόλων. «Αισθάνεστε ότι είστε ταυτόχρονα άνδρας και γυναίκα;», την ρώτησαν. «Όχι, αυτό δεν είναι συναίσθημα. Είναι γεγονός

Θέμα από τις σελίδες του βιβλίου «Playgirl: The Official History of a Cult Magazine» (Abrams Books) / Amazon

«Μέρος της αμερικανικής ιστορίας και της ποπ κουλτούρας»

Ο McKernan, ο οποίος εργάζεται στο περιοδικό από το 2007, είχε την ιδέα για το βιβλίο κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid. Το καλοκαίρι του 2020, στο αποκορύφωμα της έκρηξης της εξ αποστάσεως εργασίας, άρχισε να ψηφιοποιεί το αρχείο του Playgirl, και μέχρι τώρα έχει ήδη δουλέψει πάνω  στο 50% αυτού.

«Αλλά πρόκειται για ένα τεράστιο έργο. Θα χρειαστούν αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθεί», παραδέχεται.

«Κανείς δεν ξέρει πού βρίσκονται οι πρωτότυπες φωτογραφίες ή τα αρνητικά. Δεν υπάρχει αρχείο. Κάθε φορά που το περιοδικό άλλαζε χέρια, τα πάντα πετάγονταν. Μας έχουν απομείνει μόνο τα παλιά αντίτυπα», εξηγεί.

«Γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι σημαντικό να σώσουμε αυτή την κληρονομιά. Είναι μέρος της αμερικανικής ιστορίας και της ποπ κουλτούρας».

Η ηθοποιός και τραγουδίστρια Σάντρα Μπέρνχαρντ θυμήθηκε πώς έχασε την παρθενιά της και η ηθοποιός Τζέιν Φόντα μίλησε για την προτίμησή της στη μονογαμία, ενώ το 1988 η Σερ αναγνώρισε την αδυναμία της στους νεότερους άνδρες

Θέμα από τις σελίδες του βιβλίου «Playgirl: The Official History of a Cult Magazine» (Abrams Books) / Amazon

Ξεκαρδιστικές και τολμηρές στήλες από φεμινιστικές προσωπικότητες

Το Playgirl έχει κερδίσει μια θέση στη λαϊκή κουλτούρα επειδή ήταν κάτι πολύ περισσότερο από softcore πορνό.

Οι σελίδες του «Playgirl: The Official History of a Cult Magazine» είναι γεμάτες με υπέροχες φωτογραφίες, αλλά και με ξεκαρδιστικές και τολμηρές στήλες από φεμινιστικές προσωπικότητες όπως η Αναίς Νιν και η Μάγια Αγγέλου, καθώς και με ανοιχτές συζητήσεις για τη σεξουαλικότητα και την πολιτική.

Φέρνει επίσης στο φως μερικά από τα καλύτερα κομμάτια της ερευνητικής δημοσιογραφίας, όπως το «Ανατομία ενός Live Sex Show» από το 1974, ή το «Κοιμήθηκα με μια αρσενική πόρνη» από το 1981, και πολύ προωθημένες αναφορές όπως το «Ηδονοβλεψία ως προκαταρκτικά» από το 1980, ή το «Και οι δύο πλευρές της διεμφυλικότητας» από το 1987.

Μπαρτ Ρέινολντς στο εξώφυλλο του χριστουγεννιάτικου τεύχους του 1974 / Photo: YouTube

Έξω από τα δόντια με χιούμορ και ορμή

Οι συνεντεύξεις με φεμινιστικά και γκέι είδωλα αποτελούσαν πάντα ένα από τα κύρια αξιοθέατα του περιοδικού.

Το 1985, η Γκρέις Τζόουνς ανακοίνωσε στο Playgirl το τέλος των σεξουαλικών ρόλων. «Αισθάνεστε ότι είστε ταυτόχρονα άνδρας και γυναίκα;», την ρώτησαν. «Όχι, αυτό δεν είναι συναίσθημα. Είναι γεγονός», απάντησε ωμά η καλλιτέχνιδα.

Το 2000, η Αν Ράις, συγγραφέας του βιβλίου «Συνέντευξη με τον βρικόλακα», μίλησε επίσης για το τέλος του φύλου.

«Όλοι οι χαρακτήρες μου υπερβαίνουν το φύλο. Δεν νομίζω ότι το φύλο είναι σημαντικό», είπε.

Η ηθοποιός και τραγουδίστρια Σάντρα Μπέρνχαρντ θυμήθηκε πώς έχασε την παρθενιά της και η ηθοποιός Τζέιν Φόντα μίλησε για την προτίμησή της στη μονογαμία, ενώ το 1988 η Σερ αναγνώρισε την αδυναμία της στους νεότερους άνδρες.

«Μου αρέσει να παίζω, να βγαίνω για χορό και να πηγαίνω σε συναυλίες ροκ εν ρολ. Οι περισσότεροι ηλικιωμένοι άνδρες δεν ενδιαφέρονται γι’ αυτό, είναι βαρετοί γέροι που αποκοιμούνται μετά από μια δύσκολη μέρα στο γραφείο. Δεν το θέλω αυτό», εξήγησε.

Το Playgirl έσπασε τις προκαταλήψεις

Η Γκλόρια Στέιναμ, η Τζόις Κάρολ Όουτς, η Σάλι Φιλντ, η Τζόαν Κόλινς, η Λάιζα Μινέλι, η Γκόλντι Χον, η Μέριλ Στριπ, η Τζέιμι Λι Κέρτις, η Μπέτι Μίντλερ και η Τζόαν Ρίβερς μίλησαν επίσης ανοιχτά για το σεξ και τον φεμινισμό στο Playgirl.

Το 1981, η Ντόλι Πάρτον παραδέχτηκε τις δικές της προκαταλήψεις για το ανδρικό γυμνό. «Ντρέπομαι περισσότερο να δω τη φωτογραφία ενός γυμνού άνδρα παρά να δω μια γυναίκα χωρίς ρούχα», δήλωσε ο θρύλος της κάντρι μουσικής.

«Νομίζω ότι είναι φυσικό για τις γυναίκες να ποζάρουν και να θέλουν να είναι όμορφες, αλλά νομίζω ότι είναι λίγο άβολο να βλέπεις έναν άντρα να κάνει σέξι πόζες. Αγαπώ τους άνδρες, αγαπώ το δέρμα, αλλά δεν μπορώ να το πάρω σοβαρά αυτό».

Εξώφυλλο του 1974 / Photo: YouTube

Είναι ένα περιοδικό για γυναίκες ή για γκέι άνδρες;

Τη δεκαετία του 1980, με φόντο τον Πόλεμο των Άστρων του Ρόναλντ Ρίγκαν, τα όρθια πέη προσγειώθηκαν στο περιοδικό και αύξησαν ακόμη περισσότερο τις πωλήσεις. Ήταν η απάντηση στον μπαγιάτικο συντηρητισμό της εποχής.

Τη δεκαετία του 1990, εν μέσω της έκρηξης του Sex and the City, το σεξ στο Playgirl έγινε πιο ξεκάθαρο – και πιο γκέι.

Ο McKernan ερωτάται συνεχώς αν το Playgirl είναι ένα περιοδικό για γυναίκες ή για γκέι άνδρες.

Απαντά πάντα με τον ίδιο τρόπο: «Είναι ένα περιοδικό για γυναίκες, αλλά οι γκέι άντρες είναι πάντα πιο κ@υλωμένοι». Πολλά από τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που λαμβάνει είναι από άνδρες, και πολλοί αγοραστές του βιβλίου του είναι επίσης άνδρες.

«Μόλις είχαμε μια εκδήλωση στο Παλμ Σπρινγκς. Ήταν όλοι ηλικιωμένοι γκέι άνδρες», λέει ο διευθυντής του Playgirl.

Photo: YouTube

«Δεν πρόκειται ποτέ να βάλουμε τον Τιμοτέ Σαλαμέ στο περιοδικό μας»

Οι διάσημοι άνδρες διστάζουν να δείξουν το δέρμα τους στο Playgirl εδώ και μισό αιώνα. Υπήρχαν αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, όπως ο Κρίστοφερ Άτκινς, πρωταγωνιστής της «Γαλάζιας Λίμνης», ο Τομ Σέλεκ, πρωταγωνιστής του Magnum, P.I. και ο Λορέντζο Λάμας, που έπαιξε τον Ρένο Ρέινς στο Renegade.

Σήμερα, οι σταρ του κινηματογράφου και τα είδωλα της μουσικής εξακολουθούν να δυσκολεύονται να εμφανιστούν χωρίς ρούχα.

«Φοβούνται μήπως συνδεθούν με το πορνό. Δεν πρόκειται ποτέ να βάλουμε τον Τιμοτέ Σαλαμέ στο περιοδικό μας αν βάλουμε πορνοστάρ εκεί. Γι’ αυτό ψάχνουμε πάντα για μοντέλα, για τους πιο όμορφους άνδρες στον κόσμο», εξηγεί ο McKernan.

«Όλα τα μοντέλα με τα οποία δουλεύουμε είναι ετεροφυλόφιλα. Είναι σαν να βρίσκεις βελόνα στα άχυρα. Ξέρετε πόσο δύσκολο είναι να βρεις έναν όμορφο άντρα από τη Νεμπράσκα που να θέλει να δείξει το πέος του;».

Στη δεκαετία του 2000, που συνέπεσε με την άνοδο του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι πωλήσεις και η διαφήμιση του περιοδικού έπεσαν κατακόρυφα.

Το Playgirl άλλαξε αρκετές φορές ιδιοκτησία. Το 2015 έκλεισε και το 2020 επανακυκλοφόρησε από τον Jack Lindley Kuhns, μέλος της οικογένειας Meyer, ιδιοκτήτες της Washington Post μέχρι που την πούλησαν στον Τζεφ Μπέζος το 2013.

Το πρώτο έντυπο τεύχος, το οποίο παρουσίαζε την γυμνή και πολύ έγκυο ηθοποιό Κλοέ Σεβινί με τη φράση «Θα συνεχίσουμε από εδώ και πέρα», εξαντλήθηκε.

Γελειογραφίες από τις σελίδες του βιβλίου «Playgirl: The Official History of a Cult Magazine» (Abrams Books) / Amazon

«Η φεμινιστική ουσία του περιοδικού είναι η ίδια»

Έχουν επίσης εγκαινιάσει μια νέα ιστοσελίδα, την Playgirlplus.com, η οποία προσφέρει αποκλειστικές συνεντεύξεις διασημοτήτων, ανδρικά γυμνά, ερωτική μυθοπλασία και πρόσβαση στα αρχεία.

Η μηνιαία συνδρομή κοστίζει 12,95 δολάρια. «Η φεμινιστική ουσία του περιοδικού είναι η ίδια. Έχουμε νέους συνεργάτες και επιστρέφουμε στις ρίζες: συνεντεύξεις και εξώφυλλα με διασημότητες. Ετοιμάζουμε αρκετά εξώφυλλα που πιστεύουμε ότι θα ρίξουν το διαδίκτυο», λέει ο McKernan.

Η επέτειος και το βιβλίο έχουν αναζωπυρώσει τη νοσταλγία για το soft-core πορνό του παρελθόντος. Οι συλλέκτες πληρώνουν πολλά δολάρια για μερικά από τα παλαιότερα αντίτυπα.

Το τεύχος του Αυγούστου του 1995, στο οποίο εμφανίζεται ο αείμνηστος Πίτερ Στιλ, frontman του gothic metal συγκροτήματος Type O Negative, είναι ένα από τα πιο σπάνια και πωλείται στο eBay για 5.000 δολάρια.

Εξώφυλλο με τον Μπραντ πιτ του 1997 / Photo: YouTube

«Ήταν πάντα κάτι πολύ περισσότερο»

Το Playgirl παραμένει μια σπανιότητα, το μόνο περιοδικό που τόλμησε να οικειοποιηθεί το ανδρικό βλέμμα. Γιατί δεν υπάρχουν περισσότερα σαν κι αυτό;

«Είναι μια καλή ερώτηση. Δεν ξέρω», απαντά ο διευθύνων σύμβουλός του.

Ενδιαφέρονται οι γυναίκες να βλέπουν γυμνούς άνδρες; «Είναι μια άλλη καλή ερώτηση, αλλά δεν είμαι γυναίκα», απαντά.

Ποιο είναι το νόημα του Playgirl στην εποχή του δωρεάν πορνό και του OnlyFans; «Λοιπόν, είναι ότι το Playgirl δεν ήταν ποτέ για το πορνό ή μόνο για το πορνό. Ήταν πάντα κάτι πολύ περισσότερο».

*Με στοιχεία από elpais.com | Αρχική Φωτό: Playgirl: The Official History of a Cult Magazine / Amazon