Λίγο πριν από τις γιορτές, η καθημερινότητα δεν παράγει σημαντική ειδησεογραφία. Η υπερψήφιση του προϋπολογισμού έχει κανείς την αίσθηση ότι οδηγεί τα πράγματα με ραθυμία στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Δεν είναι κακό να μην έχουμε ειδήσεις και το σημαντικότερο πρόβλημα που μας απασχολεί να είναι η ονοματολογία, οι υποψηφιότητες και η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Οσοι ζήσαμε με ένταση την περασμένη δεκαετία, αυτή την εποχή αισθανόμαστε μια ανακούφιση – ακόμα κι αν είναι προσωρινή, αφού βλέπουμε τα σύννεφα να πυκνώνουν από την Ευρώπη.

Εν πάση περιπτώσει, στην ανέφελη σημερινή Ελλάδα βρισκόμαστε στο σημείο να αναζητούμε πεδίο συγκρούσεων στην τοπική αυτοδιοίκηση – κι εκεί όχι στα συνήθη πεδία, στην καθαριότητα και στις υποδομές, για τα οποία δεν είμαστε ικανοποιημένοι, αλλά στις γιορτές. Πιο σωστά, στη γιορτή επί τη ελεύσει του νέου χρόνου, που φέτος απέκτησε ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού, στην πρωτεύουσα, σπάει το μονοπώλιο του Δήμου Αθηναίων, μια που θα υπάρξει και δεύτερη γιορτή, της Περιφέρειας. Στο Σύνταγμα η πρώτη γιορτή, προεξάρχοντος του δημάρχου Χάρη Δούκα. Στο Πεδίον του Αρεως η άλλη γιορτή με αρχιτελετάρχη τον περιφερειάρχη, Νίκο Χαρδαλιά.

Το δίπολο δημιουργεί συνθήκες μιντιακής εξαργύρωσης, γι’ αυτό και ήδη έχουν εμφανιστεί οι δύο γιορτές ως αφορμή ενός μικρού πολέμου, όπου ο αντικυβερνητικός δήμαρχος τσακώνεται με τον κυβερνητικό περιφερειάρχη. Αλλά γιατί να τσακωθούν, αφού οι ψηφοφόροι τους στη συντριπτική πλειονότητά τους ουσιαστικά αδιαφορούν για τις συγκεκριμένες γιορτές, μια που επιλέγουν πιο οικογενειακές και πιο ζεστές καταστάσεις; Επειδή, έστω και έτσι, ενδιαφέρονται να δώσουν το δικό τους νόημα, συγκρούονται (συμβολικά βεβαίως) για το ποιος είναι καλύτερος. Και το σόου λειτουργεί αυτόνομα, ως μιντιακό προϊόν, ακόμα κι όταν έχει τελειώσει.

Κι οι ουσιαστικά ανέστιοι της πόλης, που θα βρίσκονται έξω αναζητώντας την πανηγυρική ατμόσφαιρα η οποία μάλλον δύσκολα προσπελαύνει τις ζωές τους; Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες – κάποιοι Βαλκάνιοι ανένταχτοι ακόμα στις κοινωνικές δομές της ελληνικής ζωής και οι πολλοί Πακιστανοί, Αφγανοί, Σύροι και λοιποί Ασιάτες που παρεπιδημούν στην πρωτεύουσα και, ως συνήθως, θα γιορτάσουν στο Σύνταγμα και στο Πεδίον του Αρεως; Δεν παίζουν όλοι αυτοί κανέναν ρόλο;

Προφανώς και παίζουν, στο πλαίσιο του σόου κι όσο διαρκεί – αλλά σε γενικές γραμμές λειτουργούν σαν ντεκόρ μιας μάζωξης που πρέπει να είναι πολυάνθρωπη. Από εκεί και πέρα, προφανώς μια κρίσιμη μάζα κοινού θα διαφέρει από γιορτή σε γιορτή.

Το Σύνταγμα που αποδόθηκε στους έντεχνους, στην ποιητικίζουσα καταγγελία, στον λυγμό της επανάστασης, με έμπνευση από την περσινή γιορτή και με την αισθητική της διαμαρτυρίας όπως την εκφράζουν οι καλλιτέχνες που θα είναι στη σκηνή, θα περιέχει περισσότερες παλαιστινιακές σημαίες, στίχο με νόημα, αντιεξουσιαστικούς υπαινιγμούς και μια λαμπρή εκτέλεση του τραγουδιού για τα Τέμπη. Νάιλον ντέφια και ψόφια κέφια.

Το Πεδίον του Αρεως έχει σχεδιαστεί για να προσέλθουν οι απολιτίκ και οι λιγότερο ριζοσπάστες, όσοι δεν απαιτούν μηνύματα και περιεχόμενο. Πιο νυχτερινό κέντρο κατάσταση, πιο λαϊκή φάση, πιο mainstream. Πιο πάρτι και πιο πολλή γκλαμουριά: περισσότερο ξόδεμα, λιγότερο νόημα – γι’ αυτό άλλωστε ο Χάρης Δούκας το προσδιόρισε ως «αφτεράδικο», ό,τι ξεφεύγει από το νόημα των έντεχνων είναι φτηνό και απλώς ξεσηκωτικό.

Δεν ξέρω ποιος θα κερδίσει το κοινό όταν έλθει η ώρα του απολογισμού. Το στρατευμένο μοντέλο θα αναψηλαφήσει ζόρια για να βρει νοήματα. Οι ανταγωνιστές του θα προτείνουν μια αδικαιολόγητη χαρά.

Σε ποιον συνασπισμό; Κανέναν απ’ τους δυο. Σε κανέναν συμβολισμό της πολιτικής που τον υποκινούν οι σκοπιμότητες.

Μια πόλη ρημαγμένη

Τους τελευταίους μήνες, έχουν πληθύνει οι εργολάβοι σε κάθε δρόμο της Αθήνας και των προαστίων της που ανοίγουν τρύπες, κάνουν ρήγματα στην άσφαλτο και στους πεζοδρόμους και περνάνε καλώδια. Είναι συνεργεία μισθωμένα κυρίως από μεγάλες εταιρείες τηλεφωνίας, αλλά όχι μόνο, που εγκαθιστούν καλώδια οπτικών ινών. Αλλά αφού επιδεινωθεί η κυκλοφορία των αυτοκινήτων για μερικές ημέρες, στη συνέχεια καλύπτουν τις τρύπες και τις ρωγμές με λίγη άσφαλτο ή, αν πρόκειται για πεζοδρόμια και πεζοδρόμους, αναδιατάσσοντας τις ρημαγμένες πλάκες, στην ουσία δημιουργώντας περισσότερα εμπόδια και για τα αυτοκίνητα και για τους πεζούς. Δεν υπάρχει γειτονιά της Αθήνας που να μην υφίσταται αυτόν τον κανιβαλισμό από εταιρείες που κάνουν ό,τι θέλουν· ενισχύουν με τον πιο φτηνό τρόπο τις δικές τους υποδομές διαλύοντας τις υποδομές της πόλης.

Ο δημόσιος χώρος της πρωτεύουσας, και το κέντρο, και οι λαϊκές γειτονιές, και τα πλούσια προάστια βράζουν στο ίδιο καζάνι: είναι όμηροι του οποιουδήποτε κάνει έργα, που μπορεί να τα βαφτίσει κοινής ωφέλειας. Κανείς δεν φροντίζει για τον σεβασμό της καθημερινότητας και, κατόπιν, για την αποκατάσταση των φθορών, που εκτός από αισθητική ρύπανση έχουν γεμίσει την πόλη παγίδες. Οι πάντες, διοίκηση και τοπική αυτοδιοίκηση, κάνουν τα στραβά μάτια στην αυθαιρεσία. Η Ελλάδα πρέπει να είναι παγκόσμιο παράδειγμα όπου ο δημόσιος χώρος είναι ρημαδιό. Δεν υπάρχει ελπίς.