Ζιζέλ Πελικό: Η σκληρή αλήθεια που έφερε στο προσκήνιο η δίκη που συγκλόνισε τη Γαλλία

Πολλοί έχουν αποκαλέσει την υπόθεση Πελικό κοινωνικο-πολιτιστικό σεισμό, έναν απολογισμό του συστημικού προβλήματος της Γαλλίας με τις γυναίκες.

Στο επίκεντρο της δίκης βρίσκονται 51 άνδρες, οι οποίοι ζούσαν όλοι σε ακτίνα 50 χλμ ο ένας από τον άλλον, λέει το CNN.

Στο τιμόνι βρισκόταν ο Ντομινίκ Πελικό, ο οποίος νάρκωνε και καλούσε αυτούς τους αγνώστους να επιτεθούν και να βιάσουν την τότε σύζυγό του, Ζιζέλ, για πάνω από μια δεκαετία.

Σε αυτή τη μικρή γεωγραφική περίμετρο υπήρχε ένας ολόκληρος κόσμος βίας και μισογυνισμού.

Την Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου, εκατοντάδες άνθρωποι γέμισαν μια συναισθηματικά φορτισμένη δικαστική αίθουσα της Αβινιόν.

Σαράντα εννέα από τους άνδρες καταδικάστηκαν για βιασμό.

Δύο καταδικάστηκαν για σεξουαλική επίθεση.

Τέσσερις από τους άνδρες καταδικάστηκαν επίσης για κατοχή εικόνων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.

Αυτό που συντάραξε περισσότερο την κοινωνία ήταν η βαριά συνειδητοποίηση πως τόσο θύτης όσο και θύμα, μπορεί να είναι ο καθένας.

Ο καθημερινός άνθρωπος

Οι άνδρες ήταν «Mr. Everyman», όπως έχουν επικρατήσει να αποκαλούνται.

Όχι εγκληματίες καριέρας, αλλά απλοί καθημερνοί άνθρωποι. Μπορεί να είναι ο γείτονας, ο συνάδελφος ή ακόμα και ο φίλος.

Οι άνδρες, ηλικίας 26 έως 74 ετών, εργάζονταν σε επαγγέλματα όπως η νοσηλευτική, ο στρατός, η δημοσιογραφία.

Ωστόσο, παρά τις συντριπτικές αποδείξεις εναντίον τους, τα εκατοντάδες καταδικαστικά βίντεο που δείχνουν τους βιασμούς και τα χιλιάδες γραπτά μηνύματα που αποκαλύπτουν τα σχέδιά τους, μόνο δώδεκα από τους άνδρες παραδέχθηκαν την ενοχή τους.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι πίστευαν ότι η συγκατάθεση του Ντομινίκ ήταν αρκετή για να πραγματοποιήσουν τα εγκλήματά τους.

Η φρίκη των εγκλημάτων, σε συνδυασμό με την ιδέα ότι πραγματοποιήθηκαν από «καθημερινούς» ανθρώπους, προώθησε μια εθνική συζήτηση για την κανονικοποίηση της σεξουαλικής βίας και για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τον βιασμό.

Τα στερεότυπα γύρω από τον βιασμό

Ο βιασμός σαν στερεότυπο  περιλαμβάνει ένα μοναχικό, νεαρό, ελκυστικό, γυναικείο θύμα που δέχεται επίθεση από έναν άγνωστο άνδρα, τη νύχτα, σε δημόσιο χώρο.

Ωστόσο, στην πράξη πολύ λίγες περιπτώσεις πληρούν αυτά τα κριτήρια γράφει στο The Conversation ο Ταντγκ Τόμπιν, Διδάκτορας Ιατροδικαστικής Ψυχολογία, Πανεπιστήμιο Nottingham Trent.

Για παράδειγμα, πολλοί επιζώντες βιασμού μπορεί να είναι άνδρες, ηλικιωμένοι ή ανάπηροι.

Οι επιτιθέμενοι μπορεί να είναι άτομα που γνωρίζουν και εμπιστεύονται και η επίθεση μπορεί να λάβει χώρα πίσω από κλειστές πόρτες.

Για τις γυναίκες θύματα, ο πιο συχνά αναφερόμενος δράστης είναι ένας στενός σύντροφος (46%), ενώ για τους άνδρες είναι ένας γνωστός (38%).

Η Πελικό είναι μια ηλικιωμένη επιζών, η οποία έπεσε θύμα στο ίδιο της το σπίτι από τον πρώην σύζυγό της και άλλους γνωστούς της.

Αυτό απέχει πολύ από το στερεότυπο του «επικίνδυνο ξένο» και μιλάει για τη σκληρή πραγματικότητα ότι οι περισσότερες περιπτώσεις σεξουαλικής βίας συμβαίνουν μεταξύ ανθρώπων που γνωρίζονται μεταξύ τους και μέσα σε ιδιωτικούς χώρους.

Γιατί τα θύματα δεν καταγγέλλουν

Εάν ένα θύμα αισθάνεται ότι δεν πληροί τα τυπικά κριτήρια για βιασμό ή σεξουαλική επίθεση, μπορεί να μειώσει την ίδια του την εμπειρία του ή ακόμα και να μην συνειδητοποιήσει τι έχει συμβεί.

Αυτό συμβαίνει συχνά σε περιπτώσεις συζυγικής και μεταξύ ανδρών θυμάτων, όπου οι επιζώντες μπορεί να μην αντιλαμβάνονται ότι η συγκατάθεσή τους ήταν σημαντική ή απαραίτητη για να συμβεί η πράξη.

Κατά συνέπεια, οι μη στερεοτυπικοί επιζώντες είναι λιγότερο πιθανό να αναζητήσουν υποστήριξη και είναι πιο πιθανό να βιώσουν αρνητικά αποτελέσματα στη σωματική, ψυχική και σεξουαλική τους υγεία.

Η έρευνα έχει δείξει ότι οι μη στερεοτυπικές περιπτώσεις σεξουαλικής βίας είναι πιο πιθανό να μην γίνουν πιστευτές ή να μην ληφθούν υπόψη και ότι οι υποθέσεις τους είναι πιο πιθανό να καταλήξουν σε αθώωση.

Οι άνδρες, οι ανάπηροι και οι ηλικιωμένοι επιζώντες βιασμού ή σεξουαλικής επίθεσης είναι λιγότερο πιθανό να καταγγείλουν ή να αποκαλύψουν τις εμπειρίες τους στην αστυνομία ή στους κοινωνικούς κύκλους, λόγω του φόβου ότι δεν θα τους πιστέψουν ή δεν θα τους αντιμετωπίσουν σωστά.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι επιζώντες σεξουαλικής βίας δεν τείνουν να εμφανίζονται στη Γαλλία.

Μόνο το 10% των θυμάτων βιασμού καταγγέλλουν καν το έγκλημα στη δικαιοσύνη.

Και από αυτές τις αναφορές, μόνο το 1 έως 4% καταλήγει σε καταδίκη.

Πώς η Ζιζέλ αλλάζει τα δεδομένα

Η προθυμία της να μιλήσει ανοιχτά για τις εμπειρίες της συμβάλλει ήδη στη διάλυση των στερεοτύπων σχετικά με το ποιος βιώνει ενδοοικογενειακή ή σεξουαλική κακοποίηση και πώς αναμένεται να ενεργήσει.

Η Ζιζέλ ήλπιζε ότι με την άρση της ανωνυμίας της και το άνοιγμα της δίκης στο κοινό θα βοηθούσε στην αλλαγή της κουλτούρας του βιασμού, όσο επώδυνη κι αν ήταν.

Ήταν αυτό το θάρρος και το πείσμα που τη μετέτρεψαν σε φεμινιστική ηρωίδα, η οποία είναι αποφασισμένη να κάνει «τη ντροπή να αλλάξει πλευρά».

Οι τελευταίοι τρεις μήνες έχουν ωθήσει τους ανθρώπους Γαλλία να κάνουν αυτοκριτική και να και να σκεφτούν εκ νέου τι ακριβώς είναι συναίνεση.

Η δίκη τους ανάγκασε να συζητήσουν για την κουλτούρα του βιασμού και για το πώς μπορεί να αλλάξει.

Παρόλο που η δίκη θα γράψει ιστορία, οι ακτιβιστές και οι δικηγόροι τονίζουν ότι δεν σηματοδοτεί τη λήξη.

Ωστόσο δίνει το έναυσμα για να γίνουν απτά πολλά ζητήματα που συζητιούνται εδώ και πολύ καιρό, όπως η ανάγκη να σηματοδοτηθεί η συναίνεση με το να διδάσκεται στα σχολεία και να μπει στον ποινικό κώδικα.

Η Ζιζέλ Πελικό, καθώς έφευγε από το δικαστήριο την Πέμπτη, δήλωσε ότι η δίκη της έδειξε ότι ένα «μέλλον όπου οι γυναίκες και οι άνδρες μπορούν να ζουν με αρμονία και αμοιβαίο σεβασμό» είναι πράγματι εφικτό.

Εναπόκειται στην κοινωνία να αδράξει αυτή τη στιγμή και να την κάνει πραγματικότητα.