Η διακίνηση κοκαΐνης στην Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με την Αλβανία να διαδραματίζει έναν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη διανομή αυτής της ναρκωτικής ουσίας. Οι Αλβανοί διακινητές έχουν καταφέρει να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους σε όλη την ήπειρο, ενώ η Ευρώπη έχει γίνει μια από τις μεγαλύτερες αγορές για κοκαΐνη παγκοσμίως.
Η ιστορία του Dritan Rexhepi αποτυπώνει την εξέλιξη ενός διεθνούς δικτύου λαθρεμπορίου ναρκωτικών που έχει γίνει πιο περίπλοκο και εκτείνεται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Από τη στιγμή που αναδύθηκε στην Αλβανία μέχρι την εξάπλωσή του στην Ευρώπη και τις Λατινοαμερικανικές χώρες, ο Rexhepi, με την επωνυμία «Bello», κατάφερε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο και ισχυρό σύστημα λαθρεμπορίου, ανταγωνιζόμενος τα ισχυρά καρτέλ του Μεξικού.
Η έκρηξη της παραγωγής κοκαΐνης και η διαρκής αύξηση της παραγωγής στην Κολομβία αντικατοπτρίζει την συνεχιζόμενη εξάπλωση του εμπορίου ναρκωτικών παγκοσμίως.
Το γεγονός ότι η παραγωγή κοκαΐνης το 2022 έφτασε σε ρεκόρ με 2.757 τόνους υπογραμμίζει την ανησυχητική αύξηση αυτής της επικερδούς, αλλά επικίνδυνης βιομηχανίας. Τα στοιχεία από τα αμερικανικά δεδομένα και τις εκθέσεις του ΟΗΕ ενισχύουν την εικόνα μιας παγκόσμιας κρίσης, με την παραγωγή και τη ζήτηση για κοκαΐνη να συνεχίζουν να αυξάνονται.
«Όλο και αυξάνεται», δήλωσε ο Thomas Pietschmann, υπεύθυνος έρευνας στο UNODC, στην Washington Post.
Η δήλωση του Thomas Pietschmann επισημαίνει τη συνεχιζόμενη κυριαρχία της κοκαΐνης στην παγκόσμια αγορά ναρκωτικών, παρά τις προσδοκίες για άνοδο των συνθετικών ναρκωτικών. Αν και τα συνθετικά ναρκωτικά κερδίζουν έδαφος, η κοκαΐνη παραμένει κυρίαρχη, και αυτό ενισχύεται από την εξάπλωση των αγορών και τη διεύρυνση των εμπορικών δικτύων.
Παρά την ισχυρή αντίσταση και τα τεράστια χρηματικά ποσά που επενδύθηκαν στον πόλεμο κατά των ναρκωτικών, η βιομηχανία της κοκαΐνης έχει αποδείξει την ικανότητά της να αναπτύσσεται και να προσαρμόζεται, επεκτείνοντας το δίκτυο της σε νέες αγορές και δημιουργώντας νέες εγκληματικές οργανώσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου κοκαΐνης καθιστά τον έλεγχο και την καταστολή του ακόμα πιο δύσκολο, προσφέροντας νέες ευκαιρίες για τους διακινητές να προσεγγίσουν αγορές πέρα από τις παραδοσιακές αγορές στις ΗΠΑ.
Αλβανικά εγκληματικά δίκτυα: Κυρίαρχοι στη διακίνηση κοκαΐνης στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική
Βαλκανικές, ιταλικές, τουρκικές και ρωσικές εγκληματικές ομάδες έχουν σαρώσει τη Λατινική Αμερική για να πάρουν μέρος στη δράση. Λίγοι κατάφεραν να μπουν δυναμικά στη διακίνηση κοκαΐνης όπως τα αλβανικά εγκληματικά δίκτυα, λένε ερευνητές και αναλυτές.
«Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει μόνο ένα κανάλι για την κοκαΐνη», δήλωσε ο Marco Martino, ανώτερος αξιωματούχος της ιταλικής αστυνομίας, υπεύθυνος για τον συντονισμό των επιχειρήσεων καταπολέμησης των ναρκωτικών. Αλλά «οι Αλβανοί», είπε, «είναι οι καλύτεροι και οι μεγαλύτεροι».
Καθώς η παραγωγή κοκαΐνης ήταν εκρηκτική, είπαν οι ερευνητές, τα αλβανικά εγκληματικά δίκτυα καβάλησαν την ευκαιρία που τους παρουσιάστηκε. Είχαν κρίσιμη σημασία για τη μεταφορά του ναρκωτικού στην Ευρώπη και την τροφοδότηση της κατανάλωσης σε ολόκληρη την ήπειρο.
Ο Εσκομπάρ της Αλβανίας
Ο Rexhepi έχτισε μεγάλο μέρος της αυτοκρατορίας του από ένα κελί φυλακής στο Εκουαδόρ, καλλιεργώντας σχέσεις με συμμορίες της Λατινικής Αμερικής και μετατρέποντας την πτέρυγά του σε σουίτα διευθυντικών στελεχών.
Ο Rexhepi, σε έφεση που άσκησε το 2015, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή στη διακίνηση ναρκωτικών, «είτε ως δράστης, είτε ως συνεργός, είτε ως συνένοχος». Αλλά το 2021, η Ιταλία ζήτησε την έκδοσή του, προειδοποιώντας τις αρχές του Ισημερινού με επιστολή της πρεσβείας της στο Κίτο ότι ο Rexhepi ήταν ο «αδιαμφισβήτητος ηγέτης» ενός αλβανικού δικτύου διακίνησης ναρκωτικών με παγκόσμια εμβέλεια και πρόσβαση σε «άπειρες ποσότητες κοκαΐνης».
Τον Σεπτέμβριο του 2020, έπειτα από πενταετή έρευνα, εκατοντάδες αστυνομικοί σε όλη την Ευρώπη πραγματοποίησαν μια μεγάλη επιχείρηση κατά των επιχειρήσεων του Rexhepi, συλλαμβάνοντας 20 άτομα στην Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, τη Γερμανία, την Ελλάδα, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία, την Ισπανία, την Αλβανία και το Ντουμπάι.
Η ανάδειξη του Rexhepi σε επίφοβο «βαρόνο» μέσα σε μια ομοσπονδιακή φυλακή στην επαρχία Cotopaxi ήταν σύμπτωμα της κατάρρευσης του κυβερνητικού ελέγχου στον Ισημερινό. Αλλά με τις αρχές της Ρώμης να επιδιώκουν να τον φυλακίσουν για διακίνηση ναρκωτικών, αποφάσισε ότι ήταν καιρός να μετακινηθεί ξανά.
Ένας τοπικός δικαστής, επικαλούμενος ιατρική ανάγκη, διέταξε να τον κρατήσει στο σπίτι του σε μια αριστοκρατική γειτονιά στην πόλη-λιμάνι Γκουαγιακίλ τον Αύγουστο του 2021, σύμφωνα με αξιωματούχους του Ισημερινού.
Στη συνέχεια, όπως ήταν αναμενόμενο, ο Rexhepi εξαφανίστηκε.
Διείσδυσαν ακόμα και μέσα στο δικαστικό σύστημα
Αυτή η έρευνα για την παγκόσμια επέκταση της επιχείρησης κοκαΐνης και την άνοδο των Αλβανών εμπόρων ναρκωτικών βασίζεται σε συνεντεύξεις με περισσότερους από δύο δωδεκάδες νυν και πρώην αξιωματούχους στον Ισημερινό, την Κολομβία, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μέλη συμμοριών στον Ισημερινό και χιλιάδες σελίδες δικαστικών εγγράφων από τον Ισημερινό, την Αλβανία και την Ιταλία.
Αποκαλύπτει πώς εγκληματικά δίκτυα με επικεφαλής Αλβανούς διείσδυσαν στα λιμάνια, το δικαστικό σύστημα, το σωφρονιστικό σύστημα και τις δυνάμεις ασφαλείας του Ισημερινού για να αποκτήσουν τον έλεγχο βασικών τμημάτων της αλυσίδας εφοδιασμού κοκαΐνης και να προκαλέσουν πλημμύρα του ναρκωτικού στην Ευρώπη – μια αγορά κοκαΐνης που ξεπερνά τα 12 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ναρκωτικών της Ε.Ε..
Οι επιχειρηματίες του εμπορίου ναρκωτικών από την Αλβανία, μια χώρα με μόλις 2,8 εκατομμύρια κατοίκους, έχουν αρχίσει να ανταγωνίζονται τα πιο ισχυρά καρτέλ του κόσμου δουλεύοντας μαζί τους και όχι εναντίον τους, μεταμορφώνοντας τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται το εμπόριο. Τα νέα δίκτυα, λένε οι ερευνητές, είναι συχνά εγκληματικοί συνασπισμοί ετερόκλητων και ανεξάρτητων ομάδων και όχι ιεραρχικά, βίαια ανταγωνιστικά καρτέλ.
Έκρηξη της παραγωγής κοκαΐνης
Η έκρηξη της παραγωγής κοκαΐνης μπορεί να αποδοθεί στην αποστράτευση της μεγαλύτερης αριστερής ανταρτικής ομάδας της Κολομβίας, των Επαναστατικών Ενόπλων Δυνάμεων της Κολομβίας (FARC). Μια ιστορική ειρηνευτική συμφωνία με την κυβέρνηση της χώρας το 2016 έθεσε τέρμα στη μακροβιότερη εμφύλια σύγκρουση στο ημισφαίριο, μια σύγκρουση στην οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο.
Από την έναρξη της δέσμης μέτρων για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και την ασφάλεια που είναι γνωστή ως Σχέδιο Κολομβία το 2000, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στείλει περίπου 14 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση στην Κολομβία, τουλάχιστον το 60 τοις εκατό από αυτά για τον στρατό και την αστυνομία. Το σχέδιο επικεντρώθηκε σε μεγάλο βαθμό στην καταπολέμηση της παραγωγής και εξαγωγής κοκαΐνης στη χώρα, την οποία έλεγχε η FARC, χρησιμοποιώντας τα έσοδα για να χρηματοδοτήσει την εξέγερσή της και να εξασφαλίσει εδάφη.
Όταν οι αντάρτες κατέθεσαν τα όπλα τους, ένας πολλαπλασιασμός μικρότερων ένοπλων ομάδων, με γνώμονα το κέρδος και όχι την ιδεολογία, εισέβαλε στις περιοχές παραγωγής κοκαΐνης.
Αυτοί οι έμποροι ναρκωτικών «δεν έχουν πλέον πολιτικά συμφέροντα», δήλωσε ο Leonardo Correa, επικεφαλής της αποστολής του UNODC στην Κολομβία. «Αυτό που θέλουν είναι να βγάλουν τα ναρκωτικά έξω το συντομότερο δυνατό, για να βγάλουν όσο το δυνατόν περισσότερα χρήματα».
Οι νέες πρακτικές
Αντί να προμηθεύονται φύλλα κόκας από χωράφια στο κέντρο της χώρας, οι παραγωγοί κοκαΐνης της Κολομβίας έχουν δημιουργήσει «θύλακες» κοντά στα σύνορα και τις ακτές της χώρας, για να εξάγουν ευκολότερα το ναρκωτικό. Αυτοί οι θύλακες έγιναν ένα ενιαίο κατάστημα για μια διαδικασία που προηγουμένως ήταν διασκορπισμένη – τώρα, η καλλιέργεια, η εξαγωγή και ο εξευγενισμός του ναρκωτικού συμβαίνουν όλα στην ίδια περιοχή πριν μεταφερθεί μέσω των κοντινών συνόρων. Τρεις από τους τέσσερις πιο παραγωγικούς θύλακες συνορεύουν με το Εκουαδόρ.
Οι παραγωγοί έχουν βελτιώσει ακόμη και το ίδιο το φυτό, δημιουργώντας εντυπωσιακά παραγωγικές υβριδικές καλλιέργειες που εξάγουν περισσότερο αλκαλοειδές από την ίδια ποσότητα φύλλων. Η κυβέρνηση του Γκουστάβο Πέτρο, του πρώτου αριστερού προέδρου της Κολομβίας και σφοδρού αντιπάλου του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, έχει ορκιστεί να εξαρθρώσει τα δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, αλλά έχει μετατοπίσει την εστίασή της μακριά από την εξάλειψη των καλλιεργειών κόκας.
Οι αναλυτές λένε ότι αυτό έχει μόνο τροφοδοτήσει περαιτέρω την καλλιέργεια και θα μπορούσε να επισύρει σκληρή κριτική από την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ.
Οι δίοδοι
Καθώς οι κολομβιανές εγκληματικές ομάδες βιομηχανοποιούσαν τα συστήματά τους, οι ευρωπαϊκές μαφίες προσέφεραν την προοπτική νέων διαδρομών για να αποφύγουν τις ενισχυμένες περιπολίες των ΗΠΑ κατά μήκος των ακτών της Κολομβίας. Η κοκαΐνη άρχισε να διακινείται σε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες μέσω χωρών όπως ο Ισημερινός, η Κόστα Ρίκα και η Παραγουάη και να επιβιβάζεται σε πλοία με προορισμό την Ευρώπη.
Το 2022, για έκτη συνεχή χρονιά, τα κράτη της Ε.Ε. ανέφεραν αριθμό ρεκόρ κατασχέσεων κοκαΐνης, με το Βέλγιο, την Ισπανία και τις Κάτω Χώρες να καταγράφουν τις περισσότερες. Σχεδόν το 70 τοις εκατό αυτών των κατασχέσεων ναρκωτικών προέρχονταν από πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που έφτασαν από τη Λατινική Αμερική.
Το κρίσιμο σημείο διέλευσης
Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες κατασχέσεις κοκαΐνης που έχουν καταγραφεί στον κόσμο – και οι αρχές έπεσαν πάνω της τυχαία.
Στα τέλη Ιανουαρίου, οι στρατιωτικοί του Ισημερινού ακολούθησαν μια πληροφορία σχετικά με μια κρύπτη όπλων και εκρηκτικών που ήταν κρυμμένη σε μια φάρμα χοίρων στην επαρχία Los Ríos. Αντ’ αυτού, σε ένα υπόγειο κελάρι, βρήκαν 22.000 τούβλα κοκαΐνης – 22 τόνους συνολικά, μια λεία που αποτιμάται σε περισσότερα από 660 εκατομμύρια δολάρια στην ευρωπαϊκή αγορά.
Η κρυψώνα ανήκε σε μια αλβανική εγκληματική ομάδα, σύμφωνα με αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών και δικαστικά αρχεία του Ισημερινού.
Για μια κυβέρνηση του Ισημερινού που είχε σχεδόν καταρρεύσει λόγω της βίας των ναρκωτικών, χαιρετίστηκε ως ένα σημαντικό πλήγμα στο εμπόριο κοκαΐνης της χώρας. Επιβεβαίωσε επίσης τον παγκόσμιο ρόλο του Ισημερινού ως κρίσιμου σημείου διέλευσης και κόμβου υλικοτεχνικής υποδομής για τους ισχυρότερους διακινητές ναρκωτικών στον κόσμο.
Σφηνωμένος ανάμεσα στις χώρες παραγωγής κοκαΐνης Κολομβία και Περού, ο Ισημερινός έγινε ιδανική τοποθεσία για τους διακινητές, δήλωσαν οι ερευνητές. Είχε περιορισμένη παράκτια επιτήρηση, εύθραυστους θεσμούς που ήταν διεφθαρμένοι, επιεικείς πολιτικές θεωρήσεων που επέτρεπαν τη μακροχρόνια παραμονή των αλλοδαπών και μια ισχυρή δεξαμενή τοπικών συμμοριών που ήταν πρόθυμες να συνεργαστούν με ευρωπαϊκές ομάδες για τη μεταφορά ναρκωτικών.