Ενα ποτηράκι δεν κάνει κακό. Λάθος!

Το αλκοόλ δεν ήταν ποτέ καλό για τον οργανισμό. Ηρθε η ώρα για αποχή. Οτι ήπιαμε, ήπιαμε.

Ο Γενάρης θα είναι «στεγνός» και έχει και σχετική ονομασία. Το «Dry January» είναι μια πρωτοβουλία που ενθαρρύνει την αποχή από το αλκοόλ κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου, με στόχο την προώθηση υγιεινότερων συνηθειών και την ευαισθητοποίηση σχετικά με την κατανάλωση αλκοόλ.

Ξεκίνησε το 2013 από τη βρετανική φιλανθρωπική οργάνωση Alcohol Change UK και έκτοτε έχει εξαπλωθεί διεθνώς. Δεν είναι μια απλή τάση μήτε θέμα για τα social media.

Εχει πραγματικά οφέλη για την υγεία.

Η αποχή από το αλκοόλ για έναν μήνα μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα ύπνου, συγκέντρωση, μείωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, βελτίωση της αρτηριακής πίεσης, αυξημένη ενέργεια, απώλεια κιλών, μειωμένο κίνδυνο θανάτου από παθήσεις σχετιζόμενες με το αλκοόλ, όπως καρκίνοι και ηπατοπάθειες.

Παράλληλα, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ συνεπάγεται εξοικονόμηση χρημάτων. Δίνει και την ευκαιρία για αναθεώρηση συνηθειών αφού προσφέρει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν τη σχέση τους με το αλκοόλ και να υιοθετήσουν πιο υγιεινές συνήθειες μακροπρόθεσμα.

Το «Dry January» έχει υιοθετηθεί σε πολλές χώρες, με επίσημους συνεργάτες σε Ελβετία, Γερμανία, Νορβηγία, Ισλανδία, Γαλλία, Ιταλία, Κάτω Χώρες και ΗΠΑ. Στις Ηνωμένες Πολιτείες η συμμετοχή αυξάνεται σταθερά, με το 13% των Αμερικανών να δηλώνει ότι συμμετείχε το 2021, ποσοστό που αυξήθηκε σε 35% το 2022.

Στην Ελλάδα, το «Dry January» αρχίζει να γίνεται γνωστό, κυρίως μέσω διαδικτυακών πλατφορμών και κοινωνικών δικτύων.

Αν και δεν υπάρχει επίσημη κρατική υποστήριξη ή οργανωμένη καμπάνια, η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση για τα οφέλη της μείωσης της κατανάλωσης αλκοόλ οδηγεί περισσότερους Ελληνες να συμμετέχουν σε αυτή την πρωτοβουλία.

Στη χώρα μας, η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ εκτιμάται σε 10,3 λίτρα, ποσότητα που θεωρείται υψηλή σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το 2017, το 68% του πληθυσμού ανέφερε τακτική ή περιοδική κατανάλωση αλκοόλ, με τους άνδρες να υπερτερούν (78%) έναντι των γυναικών (59%).

Υπάρχει αυξητική τάση στην αποχή από το αλκοόλ μεταξύ των νέων ηλικίας 15-19 ετών.

Το 2016, περίπου το 33% των ανδρών και το 61% των γυναικών σε αυτή την ηλικιακή ομάδα δήλωσαν ότι δεν καταναλώνουν αλκοόλ, ποσοστά αυξημένα σε σύγκριση με το 2010.

Στην ΕΕ, η συνολική κατανάλωση αλκοόλ ανά άτομο ηλικίας 15 ετών και άνω μειώθηκε κατά 2,9 λίτρα τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, από 12,7 λίτρα το 1980 σε 9,8 λίτρα το 2020, που αντιστοιχεί σε μείωση κατά 23%, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Η Ελλάδα εμφάνισε τη μεγαλύτερη μείωση κατά 24,1%, ακολουθούμενη από τις Κάτω Χώρες (20,9%), την Ισπανία (20,4%) και την Τουρκία (20%).

Δεν στηρίζει η γαλλική κυβέρνηση

Το «Dry January» ή «Στεγνός ή Ξηρός Γενάρης», τάση που προτρέπει τους ανθρώπους να κάνουν παύση στην κατανάλωση αλκοόλ για έναν μήνα, κερδίζει συνεχώς έδαφος στη Γαλλία. Ωστόσο, για έκτη συνεχόμενη χρονιά, η πρωτοβουλία παραμένει χωρίς την υποστήριξη της κυβέρνησης. Εισήχθη στη Γαλλία (ως Le Défi de Janvier), με στόχο να ενθαρρύνει την αυτοκριτική σχετικά με τη σχέση των Γάλλων με το αλκοόλ.

Παρά την αρχική πρόθεση της γαλλικής κυβέρνησης να στηρίξει την εκστρατεία, η υποστήριξη ανακλήθηκε λόγω «πιέσεων από λόμπι», σύμφωνα με τον ερευνητή Μικαέλ Νασιλά, πρόεδρο της Γαλλικής Εταιρείας «Αλκοολογίας».

Η έλλειψη κρατικής υποστήριξης δεν εμπόδισε την πρωτοβουλία να κερδίσει δημοτικότητα, καθώς το 2024 συμμετείχαν πάνω από 4,5 εκατομμύρια άτομα.

Μελέτες δείχνουν ότι το «Dry January» επηρεάζει θετικά τις συνήθειες κατανάλωσης: το 62% των συμμετεχόντων μείωσε την κατανάλωση αλκοόλ τρεις μήνες μετά, ενώ το 58% συνέχισε εννέα μήνες μετά.

Τα οφέλη από την αποχή είναι πολλαπλά: καλύτερος ύπνος, βελτίωση φυσιολογικών δεικτών, περισσότερη ενέργεια και οικονομία. Στη Γαλλία, η κατανάλωση αλκοόλ έχει μειωθεί τα τελευταία 60 χρόνια, αλλά παραμένει υψηλή, με 41.000 θανάτους ετησίως να αποδίδονται στο αλκοόλ.

Η πρόκληση αποτελεί ευκαιρία για ευαισθητοποίηση. Παράλληλα, αναδεικνύεται η ανάγκη για πιο ισχυρή πολιτική υποστήριξη, όπως γίνεται με την καμπάνια κατά του καπνίσματος. Οι συμμετέχοντες έχουν στη διάθεσή τους εργαλεία όπως οι εφαρμογές TryDry και Mydéfi, για να κάνουν την πρόκληση πιο προσιτή και αποτελεσματική.

5 + 1 συμβουλές από ειδικούς

Από τα «εις υγείαν» και «άσπρο πάτο» των γιορτών, πολλοί έχουν ήδη περάσει στους ρυθμούς του «Dry January», ελληνιστί ενός «Στεγνού Ιανουαρίου». Ητοι αποχή από το αλκοόλ για 31 ημέρες.

Ωστόσο «για πολλούς το να πουν “δεν πρόκειται να πιω καθόλου όλον τον μήνα” μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο» επισημαίνει μιλώντας στο CNN η νευροψυχολόγος δρ Σάναμ Χαφίζ.

Ιδού λοιπόν μερικές χρήσιμες συμβουλές ειδικών για επιτυχή κατάληξη στην προσπάθειά σας:

1. Θέστε σαφείς στόχους

Σύμφωνα με τη δρα Σάρα Γουέικμαν, αναπληρώτρια καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, οι στόχοι είναι πιο πιθανό να επιτευχθούν εάν είναι ρεαλιστικοί και συγκεκριμένοι. Η υιοθέτηση νέων συνηθειών ύπνου ή μια ρουτίνα άσκησης μπορούν επίσης να βοηθήσουν. Τα δε οφέλη για την υγεία ενδεχομένως να αποτελέσουν συν τω χρόνω επιπλέον κίνητρο για λιγότερη κατανάλωση αλκοόλ.

2. Παραμένοντας «στεγνοί»

Οι στόχοι πρέπει να είναι εφικτοί και μετρήσιμοι, αρχίζοντας π.χ. σταδιακά τη μείωση κατανάλωσης αλκοόλ, μέχρι να πετύχετε τον τελικό στόχο. Προς αποφυγήν πειρασμών, βεβαιωθείτε ότι κατά τη διάρκεια του «στεγνού» μήνα σας δεν θα έχετε πολλές κοινωνικές υποχρεώσεις, όπου είναι πιθανό να σερβιριστεί αλκοόλ. Ορίστε ένα εύλογο χρονικό πλαίσιο για να ολοκληρώσετε τις προσπάθειές σας. Αν θέλετε, μπορείτε να θέσετε έναν νέο στόχο αργότερα.

3. Κοινοποιήστε τα σχέδιά σας

Κρατώντας ενήμερους φίλους ή μέλη της οικογένειάς σας για τον στόχο σας μπορεί να σας βοηθήσει στην επίτευξή του, λένε οι ειδικοί. Για μερικούς, αυτό μπορεί να λειτουργήσει κοινοποιώντας το σχέδιό τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ακόμα και προσκαλώντας άλλους να συμμετάσχουν και να αναφέρουν τη δική τους πρόοδο.

4. «Στεγνά» ποτά

Το ποτό συνδέεται συχνά με στιγμές διασκέδασης κι αυτό μπορεί να έχει «εκπαιδεύσει» τον εγκέφαλό σας να βλέπει το αλκοόλ ως κάτι θετικό. Μπορείτε ωστόσο να καταπολεμήσετε αυτές τις παρορμήσεις, αντικαθιστώντας το αγαπημένο σας ποτό με ένα μη αλκοολούχο. Ετσι, παρατηρεί η δρ Γουέικμαν, «ξεγελάτε τον εγκέφαλό σας» και «αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε εντελώς τον πειρασμό».

5. Καταγράψτε την πρόοδο και τα συναισθήματά σας

Ακόμα κι αν δεν καταφέρετε να κόψετε το αλκοόλ, το να καταγράψετε τα συναισθήματα και τις παρορμήσεις σας κατά τη διάρκεια της προσπάθειας θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμο. «Κρατώντας απλώς ένα ημερολόγιο για το πότε πίνετε, σε ποιες καταστάσεις πίνετε περισσότερο και πώς αισθάνεστε εκείνες τις στιγμές» τονίζει η δρ Γουέικμαν, «μπορεί πραγματικά να σας βοηθήσει να εντοπίσετε καταστάσεις που σας ωθούν στην κατανάλωση αλκοόλ».

6. Παρακολουθήστε τυχόν συμπτώματα

Εξίσου σημαντικό είναι να παρατηρήσετε τυχόν συμπτώματα στέρησης από τη μειωμένη ή και καθόλου κατανάλωση αλκοόλ. Θα μπορούσε να είναι ένα σημάδι ότι χρειάζεστε επαγγελματική βοήθεια για να πετύχετε τον στόχο σας, αλλά και καλύτερη υγεία.