Σεμνά όπως έζησε, κηδεύτηκε χθες ο Κώστας Σημίτης. Και παρά τις τιμές που του απέδωσε η Πολιτεία, προκειμένου να τιμήσει την πολυετή και πολυσήμαντη προσφορά του στη χώρα, η τελετή δεν είχε τίποτε το κραυγαλέο και το εκκεντρικό. Τίποτα το ενοχλητικά υπερβολικό και το ακραίο. Αν εξαιρέσει δε, κανείς τα αγήματα, τις μπάντες, τα ταρατατζούμ και τους επικήδειους που ορισμένοι έγιναν απλώς επειδή το προέβλεπε το πρωτόκολλο, η κηδεία του έμοιαζε «σαν των πολλών ανθρώπων τις κηδείες», που γράφει σε ένα ποίημά του ο Νίκος Καββαδίας. Κηδεύτηκε όπως ένας κανονικός άνθρωπος που πέρασε τη ζωή του, με αξιοπρέπεια, με ήθος και με τη σεμνότητα που του επέβαλλε η αστική του ευγένεια. Ακόμη και χθες, «δίδαξε» ό,τι τον χαρακτήριζε εν ζωή, κι εμείς όλοι όσοι βρεθήκαμε εκεί για να τον αποχαιρετήσουμε, θα έχουμε να θυμόμαστε την ευπρέπεια της οικογένειάς του, που έπνιξε τον πόνο της απώλειας στη σοβαρότητα και τη σκληρή πραγματικότητα του τρομερού, γι’ αυτούς, συμβάντος.
Μόνο την ώρα της ταφής, η κυρία Δάφνη Σημίτη έδειξε να «σπάει», προφανώς στη σκέψη των 60 τόσων χρόνων που έζησε με τον Κώστα Σημίτη.
Το μήνυμα του Μητσοτάκη…
Δεν υπάρχει πραγματικά κάτι που να μην ειπώθηκε για τον Κώστα Σημίτη και την προσφορά του στο έθνος, από τους έξι ομιλητές που ανέλαβαν το έργο των επικήδειων. Κι αν εξαιρέσει κανείς τους τρεις φίλους του, τον Τ. Γιαννίτση, τον Κ. Τσουκαλά και τον Γ. Βούλγαρη, και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατ. Σακελλαροπούλου, που περιέγραψαν τον άνθρωπο, τον πολιτικό, τον ακαδημαϊκό δάσκαλο, οι δύο άλλοι, ο Πρωθυπουργός και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, μοίρασαν υπαινικτικά μεν πολιτικά μηνύματα, αλλά είχαν εμφανώς στραμμένο το βλέμμα προς το μέλλον. Από τον επικήδειο του Κυρ. Μητσοτάκη το ακροατήριο συγκράτησε τη θέση του ότι «η κυβέρνηση υπάρχει όχι για να διαιωνίζει η ίδια την εξουσία της αλλά για να διαμορφώνει μία καλύτερη κοινωνία επιδιώκοντας συναίνεση και βαδίζοντας συχνά κόντρα στο ρεύμα, ώστε το όφελος στο τέλος να είναι μεγαλύτερο». Πιο συγκεκριμένα, η λέξη «συναίνεση» ήταν αυτή που χτυπούσε καμπανάκια ενόψει της προεδρικής εκλογής, και της πολυαναμενόμενης πρότασης που θα υποβάλει…
…και το μήνυμα του Ανδρουλάκη
Στον αντίποδα, ο Νίκος Ανδρουλάκης στον δικό του επικήδειο, με προσεκτικά διατυπωμένες εκφράσεις, κατέστησε έμμεσα σαφές ότι τον Σημίτη δεν τον χαρίζει σε κανέναν το ΠΑΣΟΚ, ούτε εκχωρεί την πολιτική του ταυτότητα. Πρώτα αναφέρθηκε στη στενή προσωπική σχέση που είχε αναπτύξει μαζί του. Κι ύστερα τονίζοντας μία προς μία τις λέξεις, είπε: «Υποστήριζες, ότι καμία μεταρρύθμιση δεν είναι πολιτικά ουδέτερη ως αριστερός με σοσιαλδημοκρατικές ιδέες όπως αυτοχαρακτηριζόσουν. Πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική διαδικασία αλλά συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα. Και ότι ο πολίτης σε αυτή τη διαδικασία πρέπει να έχει αξία και να είναι συμμέτοχος, αλλιώς καμία μεταρρύθμιση δεν πρόκειται να αντέξει μακροπρόθεσμα».
Τι σημαίνουν αυτά; Οτι η μάχη για την επικυριαρχία του Κέντρου, μόλις ξεκίνησε, και θα είναι σκληρή και παντού…
Ηταν όλοι τους εκεί
Αν και δεν έχει τόση σημασία, μπροστά στο πλήθος που είχε κατακλύσει τη Μητρόπολη και τους δρόμους γύρω από το Σύνταγμα, να κάνω μια κάποια ιδιαίτερη αναφορά στο ποιοι παρέστησαν στην κηδεία για να τιμήσουν τον Κώστα Σημίτη, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στο πλήθος των στελεχών του ΠΑΣΟΚ, παλιών και νέων, που βρέθηκαν εκεί για να τιμήσουν «τον δεύτερο ιστορικό ηγέτη της παράταξης» (έφθασαν εν πομπή από τη Βουλή), με πρώτο τον Ευάγγελο Βενιζέλο, που πήρε τη θέση του στην πρώτη σειρά των καθισμάτων. Αυτά που προορίζονταν για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον πρόεδρο της Βουλής κ.λπ. Και δεν μπορώ επίσης να μην αναφερθώ σε μια σειρά υπουργών της κυβέρνησης, που έδωσαν το «παρών». Και δεν αναφέρομαι μόνο στους προερχόμενους από το ΠΑΣΟΚ Μ. Χρυσοχοΐδη, Γ. Φλωρίδη, Λ. Μενδώνη, Μ. Θεμιστοκλέους, Θ. Κοντογιώργη, αναφέρομαι και στον Αδωνη αλλά και τη Νίκη Κεραμέως! Οπως επίσης, αξιοσημείωτη ήταν η αντιπροσωπεία του ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον πρόεδρο Σ. Φάμελλο. Συμμετείχαν σε αυτή η Ολ. Γεροβασίλη, ο Ν. Παππάς (!), ο Γ. Ραγκούσης, ο Θ. Θεοχαρόπουλος, ο Γ. Καραμέρος. Οπως με ενημέρωσαν θα έδινε το «παρών» και ο Αλ. Τσίπρας, αλλά έχει προσβληθεί από Covid.
Τι άλλο είδα; Α, τον Αλ. Χαρίτση, και τον Θ. Παφίλη που εκπροσωπούσε το ΚΚΕ. Και πολλούς παλιούς φίλους – δικούς μου.
Τα… κινέζικα του Γιώργου
Τρεις ακόμη πρώην πρωθυπουργούς διαθέτει πλέον εν ζωή η χώρα, αλλά ουδείς εκ των τριών παρέστη στην κηδεία του Κ. Σημίτη. Ο ένας, ο Γιώργος Παπανδρέου, ήταν λέει στην Κίνα για «επαγγελματικό» ταξίδι. Μετείχε σε συνέδριο με θέμα τον «διάλογο για τη συνύπαρξη του κινεζικού και του ελληνικού πολιτισμού – Η παγκόσμια έκφραση του πνεύματος του Λι Φενγκ και του ολυμπιακού πνεύματος». Το συνέδριο διεξάγεται στην επαρχία Τσεγκντού της Κίνας, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας για τον Διάλογο των Πολιτισμών. Το θέμα όμως έχει και «ουρά»: εξαιτίας του συνεδρίου, πληροφορηθήκαμε ότι στην Κίνα κυκλοφορεί βιβλίο με κεντρικό «ήρωα» τον Γιώργο, και τίτλο «Μάθε τον εαυτό σου – κάθε στιγμή είναι μια στιγμή μάθησης»!!!
Το βιβλίο στα εντελώς… κινέζικα, κυκλοφορεί με ολόσωμη φωτογραφία του Γιώργου στο εξώφυλλο, αλλά δυστυχώς δεν έχω καταφέρει να μάθω ακόμη αν είναι δικό του, αν συνέβαλε με τις γνώσεις και τις πληροφορίες του στη συγγραφή, και ποιος είναι ο εμπνευσμένος συγγραφέας που ανέλαβε το δύσκολο, όσο και βαρύ έργο…
Θα τα μάθω όμως αυτά, δεν μπορεί. Ακόμη κι έτσι πάντως, το θέμα είναι ότι ο άνθρωπός μας επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά τον τίτλο του… global! (Πάντως για να λέμε και τα πράγματα με το όνομά τους από την Κίνα πετάνε προς Ευρώπη καθημερινά καμιά δεκαριά αεροπορικές εταιρείες. Αν ήθελε να είναι παρών θα μπορούσε. Επίσης άλλη μία παράξενη απουσία ήταν του ευρωβουλευτή Νίκου Παπανδρέου. Από τις Βρυξέλλες δεν χρειάζεται να πω πόσες αεροπορικές πετάνε προς Αθήνα)
Γαλάζιες αδυναμίες
Οι άλλοι δύο απόντες από την κηδεία Σημίτη είναι οι γνωστοί, κλασικοί, πρωθυπουργοί της Δεξιάς, ο Αντώνης Σαμαράς και ο Κώστας Καραμανλής. Δυστυχώς για τους ίδιους δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν – ούτε μπροστά στον θάνατο του πολιτικού τους αντιπάλου – όσα τους χώριζαν, πολιτικά, εν ζωή. Απέφυγαν να παραστούν, διότι προφανέστατα έδιναν εξετάσεις στα πιο χαμηλά επίπεδα ενός δεξιού ακροατηρίου που τρέφεται με τον διχασμό, τη μισαλλοδοξία και ψεκασμένες θεωρίες.
Ο δεύτερος, ο Κώστας Καραμανλής, που είχε και τις σοβαρότερες συγκρούσεις με τον Κ. Σημίτη, έκανε τουλάχιστον μια ισορροπημένη δήλωση για τον εκλιπόντα. Ο άλλος, ο Σαμαράς, ούτε αυτό κατάφερε να κάνει. Η μίζερη, γεμάτη εμπάθεια και εχθρότητα για τον εκλιπόντα δήλωσή του, καθρέφτισε απλώς την πνευματική τρικυμία που εξακολουθεί να τον τυραννάει και να του θολώνει την ορθολογική κρίση, απέναντι σε όλα. Πραγματικά κρίμα. Κάθε φορά, και σε κάθε ευκαιρία, φροντίζει με επιμονή να επιβεβαιώνει όλα όσα του καταμαρτυρούν οι αντίπαλοί του, για τις αδυναμίες που τον κατατρέχουν…